Ιδιατερότητες της ελληνικής πολιτικής τάξης

Άγγελος Στάγκος

Ο Γιώργος Παπανδρέου παραδεχθηκε μπροστά στους γερμανούς βιομήχανους ότι η Ελλάδα έπασχε διαχρονικά από κακό "management" και δεν έχει άδικο. Η έννοια του management είναι σχετικά άγνωστη στη χώρα μας και εντελώς άγνωστη στην πολιτική τάξη. Βεβαίως, ούτε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ούτε η κυβέρνησή του διεκδικούν δάφνες στο "management", δηλαδή στη διοίκηση, το αντίθετο μάλιστα. Ο Γιώργος Παπανδρέου έχει αποδείξει περίτρανα ότι δεν μπορεί ούτε να επιβληθεί, ούτε να συντονίσει τους υπουργούς του, ενώ οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν προσφέρει το ελάχιστο στην βελτίωση της κρατικής μηχανής. Οχι ότι θα ήταν κάτι εύκολο, μετά από τόσα χρόνια απίστευτης ανοργανωσιάς, αλλά και δεν αυτοί δεν κατάφεραν το παραμικρό. Οσοι ξένοι έρχονται για να βοηθήσουν ή να ελέγξουν τραβάνε κυριολεκτικά τα μαλλιά τους και αναρωτιούνται φωναχτά πως είναι δυνατόν να υπάρχει χώρα στην Ευρώπη σε τέτοιο χάλι από πλευράς διοίκησης.
Οταν νέος και ωραίος, φρέσκος από τις ΗΠΑ, ο υπογράφων κάλυπτε τις δραστηριότητες της Βουλής, ανακάλυψε με έκπληξη πόσες οικονομικές και διοικητικές έννοιες έλειπαν από τη σκέψη και το λεξιλόγιο σχεδόν όλων των βουλευτών. Η σχέση κόστους – αποτελέσματος ήταν απούσα, η γραφειοκρατική επιβάρυνση μέσω τροπολογιών, διατάξεων και νόμων ούτε περνούσε από το μυαλό τους και το "management" ήταν τόσο δυσκολοπροφέρετο που υπήρχε γενική άρνηση ακόμη και να το σκεφθούν. Δυστυχώς, τριάντα και περισσότερα χρόνια αργότερα τα ίδια ισχύουν για τους πολιτικούς μας, ακόμη και για εκείνους που σπούδασαν στο εξωτερικό και θεωρητικά είχαν άλλες προσλαμβάνουσες. Φαίνεται ότι με την επιστροφή τους στην Ελλάδα μπαίνουν αυτόματα και στην πραγματικότητα "αλά γκρέκα".

Αυτή ακριβώς η λεγόμενη ελληνική πραγματικότητα συνδέεται άμεσα με τον επαρχιωτισμό που χαρακτηρίζει τους έλληνες πολιτικούς. Για να είμαστε δίκαιοι, ο σημερινός πρωθυπουργός έχει άλλα ελαττώματα, αλλά όχι τον επαρχιωτισμό. ΟΙ άλλοι όμως, ή η συντριπτική πλειοψηφία των άλλων αποπνέει επαρχιωτισμό, ή έλέιψη κοσμοπολιτισμού. Οποιος έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό με έλληνες πολιτικούς το γνωρίζει και όποιος έχει κάνει παρέα μαζί τους το γνωρίζει περισσότερο. Δεν διαβάζουν, δεν παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις, ούτε καν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη, είναι προσηλωμένοι στη μικροπολιτική, αποροφημένοι στις πελατειακές σχέσεις και απασχολημένοι με τα μήντια και τους δημοσιογράφους. Μόνο στην Ελλάδα οι υπουργοί και οι υφυπουργοί είναι συνεχώς κρεμασμένοι στα μικρόφωνα και τις τηλέοράσεις και κάνουν δηλώσεις και μόνο στην Ελλάδα οι δημοσιογράφοι έχουν την απαίτηση να απαντούν οι υπουργοί και υφυπουργοί στα τηλεφωνήματά τους οποιαδήποτε ώρα της ημέρας ή της νύχτας. Πότε αλήθεια βρίσκουν χρόνο για να ασχοληθούν με το αντικείμενό τους;

Στο ερώτημα αν η ελληνική πολιτική τάξη θα μπορούσε να είναι διαφορετική ή αν αποτελεί γέννημα-θρέμα της ελληνικής κοινωνίας, η απάντηση δεν είναι εύκολη. Ούτε είναι εύκολο να επιρρφθούν αποκλειστικά ευθύνες στην πολιτική τάξη για το μόρφωμα που λέγεται ελληνικό κράτος ή για όλα τα στραβά της ελληνικής κοινωνίας, που δεν είναι και λίγα, άσχετα με το τι λέει η μυθοπλασία. Κατά πάσα πιθανότητα, η ελληνική πολιτική τάξη είναι αντίστοιχη της ελληνικής κοινωνίας.