Ένα κίνημα έξι άμεσων στόχων.

28 |6 |2010 08:27
Ένα κίνημα έξι άμεσων στόχων

Του Νίκου Κοτζιά


Υπογράμμισα στο άρθρο του προηγούμενου Σαββάτου την ανάγκη να αποκτήσει η χώρα ένα ουσιαστικό σχέδιο ανάπτυξης και ταυτόχρονα να διαμορφωθεί από τα κάτω ένα κίνημα, το οποίο θα αποτρέψει την κατάρρευση της χώρας σε ένα αυταρχικό καθεστώς λογιστικής, που περιορίζει τόσο την κυριαρχία της χώρας, όσο και την ίδια τη δημοκρατία σε αυτή. Δυστυχώς οι κυβερνώντες είναι της άποψης ότι η δημοκρατία εμποδίζει την προώθηση της οικονομικής πολιτικής που έχουν επιλέξει. Συζητούν και αποφασίζουν για τα σημαντικότερα ζητήματα της χώρας μακριά από τη δημοσιότητα, όπου τους παίρνει, σε συνεννόηση με τη λεγόμενη τρόικα και όχι με τον κυρίαρχο λαό. Στο όνομα των πραγματικών οικονομικών προβλημάτων της χώρας, κάποιοι πιστεύουν ότι μπορούν να υπονομεύουν κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών και δημοκρατικές λειτουργίες που επέβαλε ο αντιχουντικός αγώνας της περιόδου 1967-1974. Νομίζουν ότι είναι σε ένα είδος θεϊκής αποστολής που τους επιτρέπει να τσαλαπατούν δημοκρατικές διαδικασίες, κοινωνικούς διαλόγους, δικαιώματα. Η αντίσταση σε μια τέτοια πορεία, που αρχίζει να γίνεται για ορισμένους αυτονόητη, απαιτεί ένα πρόγραμμα πάλης. Οχι κάποιου κόμματος ή κοινωνικού φορέα, αλλά του κάθε πολίτη, του κάθε μπλόγκερ, της κάθε παρέας και όποιου θεσμού αντιλαμβάνεται υπεύθυνος για το πού πάνε τα πράματα. Οι στόχοι που προτείνω είναι έξι. Στους τρεις αναφέρθηκα ήδη (προάσπιση της δημοκρατίας, των κοινωνικών κατακτήσεων, του δημόσιου πλούτου). Σήμερα θα ήθελα να αναφερθώ στους εναπομείναντες τρεις, δηλαδή στους στόχους προάσπισης μιας δίκαιης ανάπτυξης, εμπέδωσης μιας νέας δημοκρατικής αντίληψης για την Ε.Ε. και, τέλος, μιας δημοκρατικής ρεαλιστικής ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής.

Η προάσπιση μιας κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης

Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η κρίση επεσήμανα δημόσια την ανάγκη να αποτραπεί ένας μονόπλευρος προσανατολισμός στην οικονομία. Ενας προσανατολισμός που υποκατάστησε την πολιτική εν γένει και την οικονομική πολιτική ειδικότερα με λογιστικές πράξεις. Πίσω, βέβαια, από τις λογιστικές πράξεις κρύβεται μια πολιτική που είναι εύκολη στα σκληρά μέτρα έναντι των αδύναμων και δύσκολη έναντι των ισχυρών. Μια πολιτική ανακατανομής πλούτου υπέρ των εχόντων και κατέχοντων. Μια πολιτική που επιμένει στον νεοφιλελευθερισμό και τη λογική του. Με άλλα λόγια στη μονόπλευρη λιτότητα που οδηγεί στην ύφεση για τους πολλούς και σε αρπακτικές δυνατότητες για τους λίγους, ιδιαίτερα τους ξένους επενδυτές, τις τράπεζες και όσους έχουν ληστέψει τη χώρα με φοροκλοπές και φοροδιαφυγή.

Οι δυνάμεις που οδήγησαν τη χώρα στα σημερινά της χάλια, διαφθαρμένοι πολιτικοί, τραπεζίτες, κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, υπάλληλοι συμφερόντων τρίτων, όλοι αυτοί που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο συμμετείχαν στα μεγάλα σκάνδαλα που έπνιξαν τη χώρα, παριστάνουν σήμερα τους μόνους και αποκλειστικούς ικανούς να βγάλουν τη χώρα από την κρίση. Στην πραγματικότητα, αφού έφτασε η χώρα στο χείλος του γκρεμού, εξαιτίας της κερδοσκοπίας και της λαμογιάς, οι αρμόδιοι προωθούν μια πολιτική που δίνει τη δυνατότητα να εξέλθουν κερδισμένες από την κρίση οι ίδιες δυνάμεις που μας έφεραν στο σημείο που βρισκόμαστε. Προπαγανδίζουν ως διέξοδο από την κρίση το ξεπούλημα της χώρας. Δεν εννοώ, ασφαλώς, τις όποιες νέες επενδύσεις για τη διεύρυνση της υλικοτεχνικής βάσης της χώρας, που είναι απαραίτητες, αλλά όσους επιτρέπουν τη λεηλασία στο ήδη υπάρχον "μέλι".

Οι δημοκρατικές και αναπτυξιακές δυνάμεις της χώρας θα πρέπει να αντισταθούν σε ένα τέτοιο παιχνίδι, που την ανακατανομή εισοδήματος που επέβαλε το ΔΝΤ και η Ε.Ε. και με ιδιαίτερη θέρμη εφαρμόζει η κυβέρνηση, θέλει να τη συνοδεύσει από την ανακατανομή πλούτου και ιδιοκτησίας, ιδιαίτερα δημόσιας, υπέρ των λίγων. Διότι, πέρα από το γεγονός ότι είναι κοινωνικά άδικο, μια τέτοια επιλογή δεν προσθέτει τίποτα στο σώμα της χώρας. Εκείνο που απαιτείται είναι να υπάρξουν θαρραλέες μεγάλες επενδύσεις σε σύγχρονους κλάδους οικονομίας και να ειδικευτεί η χώρα στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα. Να διευρύνει αποφασιστικά την υλικοτεχνική της βάση σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και υψηλής ειδίκευσης (άρα και καλοπληρωμένης) εργασίας.

Η Ελλάδα οφείλει να υποστηρίξει ένα δημοκρατικό αναπτυξιακό δίκαιο μέλλον για την Ε.Ε.

Σε αντίθεση με τη δεκαετία του '90, η Ελλάδα δεν διαθέτει σήμερα μια σαφή και ποιοτικά επαρκή πολιτική έναντι της Ε.Ε. Οπως και στα χρόνια της Ν.Δ., εξακολουθεί απλά να προσαρμόζεται στις επιλογές των ισχυρών της Ε.Ε. Αυτός, όμως, δεν είναι τρόπος αντιμετώπισης των σημερινών και μελλοντικών αναγκών της χώρας εντός της Ε.Ε., αλλά ούτε και μια εθνική ευρωπαϊκή πολιτική που υπογραμμίζει και προωθεί τις ελληνικές αντιλήψεις για την Ευρώπη. Η χώρα έχει μετατραπεί σε αυτόν τον τομέα σε έναν μηχανισμό δημοσίων σχέσεων για πρόσωπα χωρίς πυξίδα και γραμμή πλεύσης. Ακριβώς λόγω αυτών των ελλείψεων δεν διαμορφώνει συμμαχίες χάρη στις οποίες θα μπορούσε και πάλι να προωθήσει τα εθνικά - ευρωπαϊκά της συμφέροντα. Συμμαχίες, επί παραδείγματι, των χωρών του Νότου και της ευρωπαϊκής περιφέρειας γενικότερα, ιδιαίτερα ως προς τις ευρωπαϊκές πολιτικές, αλλά και με τις μικρές και μεσαίες χώρες και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως προς τους θεσμούς, τις διαδικασίες και τη δομή της Ε.Ε.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη χώρα είναι να συνεχίσει να διανύει στην Ε.Ε. έναν μοναχικό δρόμο. Μάλιστα, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και προβλημάτων, ο μοναχικός δρόμος, αλλιώς μονόδρομος, είναι ο δρόμος υποταγής στις επιλογές των μεγάλων και ιδιαίτερα στη γερμανική αντίληψη για την Ευρώπη. Στην ώρα της κρίσης, ορισμένες χώρες, κυρίως η Γερμανία, αντί να δουν πώς θα δράσουν οι Ευρωπαίοι μαζί για την ενίσχυση της συνοχής της Ε.Ε. και το βάθεμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, αναζητούν να ποινικοποιήσουν και άλλο τη λειτουργία της Ενωσης. Στοχεύουν να την αναδιαρθρώσουν μελλοντικά και να βάλουν χώρες όπως είναι η Ελλάδα στη γωνία. Και το χειρότερο, κυβερνητικοί παράγοντες γεμάτοι κόμπλεξ για τη χώρα συναγωνίζονται με τους Γερμανούς στην υιοθέτηση τέτοιων λύσεων, προκειμένου να αποδείξουν ότι η Ελλάδα είναι σε καλό "δρόμο και δεν φοβάται τίποτα". Στην ουσία αδιαφορούν για το γεγονός ότι αυτά δεν πρόκειται να εφαρμοστούν σε βάρος της Γερμανίας, όπως δεν συνέβη κάτι τέτοιο το 2005, όταν Γαλλία και Γερμανία παραβίασαν το σύμφωνο σταθερότητας, αλλά θα εφαρμοστούν σε βάρος κρατών όπως είναι η Ελλάδα. Οτι με τη σημερινή τους συναίνεση ετοιμάζονται τα σκοινιά κρεμάσματος της Ελλάδας στο μέλλον. Γι' αυτό, επαναλαμβάνω, είναι ανάγκη να προωθήσει ένα δημοκρατικό κίνημα για την Ε.Ε. μια διαφορετική αντίληψη για το μέλλον της. Ενα μέλλον δημοκρατικό και συνεκτικό και όχι ποινών και τιμωρίας.

Για μια ενεργητική δημοκρατική εξωτερική πολιτική

Στις σημερινές δύσκολες συνθήκες απαιτείται από μια χώρα να κατανοεί και να είναι σε θέση να δράσει με στρατηγική ικανή να υλοποιηθεί στο διαμορφωνόμενο νέο διεθνές περιβάλλον. Είναι επείγουσα ανάγκη η Ελλάδα να αντιληφθεί την εξωτερική της πολιτική ως μια ειδίκευση, μέσω της οποίας παράγει ασφάλεια για τη χώρα, αλλά και νέες δυνατότητες αξιοποίησης των νέων παγκόσμιων συνθηκών. Μακριά από φόβους, τολμηρά και μετρημένα. Νηφάλια και ενεργητικά. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα, πρώτον, προσδιορίζει τον εαυτό της ως ένα κράτος δυτικό, που, όμως, για ποικίλους λόγους οφείλει και είναι σε θέση να ανοίξει παραγωγικές - δημιουργικές σχέσεις με τις αναδυόμενες νέες αγορές και δυνάμεις, ιδιαίτερα εκείνες της Ανατολής. Και αυτό όχι ως μια αντιπαράθεση προς τις σημερινές της εντάξεις, αλλά ως μια ισχυρή ειδίκευση στο πλαίσιο αυτών των εντάξεων, μέσω της οποίας ειδίκευσης είναι σε θέση να αναλάβει νέους ρόλους, να αποκτήσει καινούριους πόρους και να λειτουργήσει θετικά, αναδιαρθρώνοντας το σύνολο των μηχανισμών εξωτερικής πολιτικής.
Η νέα της αυτή ειδίκευση αποτελεί πλεονέκτημα στην επίλυση των προβλημάτων της άμεσης ελληνικής περιφέρειας. Δεν αποτελεί πατριωτική πολιτική το να παραμένουν πολλά προβλήματα άλυτα και να συσσωρεύονται. Πατριωτική πολιτική είναι να προωθούνται λύσεις με προοδευτικό περιεχόμενο, αλλά και όπου αυτές δεν είναι άμεσα δυνατές να τίθενται κόκκινες γραμμές, ώστε όλοι να γνωρίζουν ότι η φιλειρηνική πολιτική της χώρας αποτελεί πολιτική επιλογή μιας ισχυρής εξωτερικής πολιτικής και όχι μέθοδος υποχώρησης με την ουρά κάτω από τα πόδια γαυγίζοντας τάχα ανυποχώρητα.

Η υλοποίηση των στόχων που αναφέρονται στο παρόν και στο προηγούμενο άρθρο αποτελεί το ελάχιστο που οφείλουν να επιβάλουν οι πλέον διαφορετικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, παρέες, μπλογκ, πολίτες, στις δυνάμεις που νομίζουν ότι αυτή η χώρα είναι ξέφραγο αμπέλι αντικοινωνικών πειραματισμών και πολιτικών.

Η κυβέρνηση χρειάζεται διαπραγματευτές και μάνατζερ

23 |6 |2010 18:57
Η κυβέρνηση χρειάζεται διαπραγματευτές και μάνατζερ

Τα πρώτα σημάδια της δημιουργικής λογιστικής κάνουν την επανεμφάνισή τους, τουλάχιστον επικοινωνιακά , στο ελληνικό προσκήνιο. Κάποιοι σχετιζόμενοι με τον πολιτικό, τραπεζικό και επιχειρηματικό κύκλο σχεδόν παράλληλα με την ψήφιση του νομοσχεδίου για το Ασφαλιστικό και το Εργασιακό θα προσπαθήσουν να δείξουν ότι η χώρα μας βρίσκεται σε τροχιά διεξόδου από το βάθος της ύφεσης. Δεν θα είναι τίποτα παραπάνω από μια ακόμη " ευρωπαϊκή μπλόφα", παραδοσιακού τύπου. Με την μάζα των πολιτών να έχουν χάσει τα κοινωνικά και εργασιακά τους δικαιώματα και να έχουν επιφορτισθεί όλο το κόστος της δημοσιονομικής προσαρμογής το καρτέλ των κρατικοδίαιτων κεφαλαιούχων, τοκογλύφων και διαχειριστών εκτιμά ότι με φθηνά κόλπα όπως υπήρξε τα προηγούμενα χρόνια ήταν το "σκληρό ευρώ", θα επιβιώσουν.

Κάνουν λάθος. Ίσως για πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια τα γεγονότα δεν θα εξελιχθούν όπως θέλουν. Πρώτον γιατί οι ίδιοι όπως και οι όμιλοι που διευθύνουν είναι ξεπερασμένοι. Στη νοοτροπία, την στρατηγική και τα τεχνάσματα. Δεύτερον γιατί όσο και αν , ακόμη και σήμερα αμφισβητείται, η τραπεζικοκεντρική Ευρώπη είναι ένα απολύτως αποτυχημένο πείραμα. Τρίτον γιατί τα κριτήρια του Μάαστριχτ και της Λισαβόνας δεν λειτουργούν υπέρ της ευημερίας και της αναδιανομής του πλούτου και σε συνθήκες εμπεδωμένης δημοκρατίας είναι πολύ δύσκολο να επιστρέψουν οι λαοί στις "φεουδαρχικές ενότητες". Τέταρτον γιατί παρά τα τεράστια κονδύλια και την ισοπεδωτική κουλτούρα της κατανάλωσης που κυριάρχησε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι "λέσχες των νεόπλουτων" δεν κατόρθωσαν να καταργήσουν τα έθνη- κράτη, δημιουργώντας οικονομικές ενότητες.

Στην Ελλάδα σήμερα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Όχι μόνον ως προς το κατά πόσον θα υπάρξει μια πρώτη εξέγερση που θα ακυρώσει τις μεθοδεύσεις του "Μνημονίου" της υπερκρατικής δυναστείας της ΕΚΤ, άρα και της ατυχήσασας Ευρώπης του μη ρεαλιστικού νομίσματος. Αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι θα δοκιμασθεί το κατά πόσον με επικέντρωση διεθνών επενδύσεων στο εσωτερικό της, μέσα από την διεθνοποίηση της δηλαδή και ενδεχομένως την εξοδό της από την ενωσιακή κυριαρχία, τον ιδιότυπο δηλαδή προστατευτισμό των τραπεζιτών και των δημοσιονομιστών τύπου Γερμανίας, θα κατορθώσει να αναστρέψει την χρεοκοπία της και να δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής αλλά και χρηματοοικονομικής ανάταξης διαρκείας και όχι ανάκαμψης συγκεκριμένου βεληνεκούς, για λογαριασμό του καρτέλ.

Σε μια περίπτωση που η Ελλάδα βρεθεί σε μια διαφορετική από τις συνηθισμένες διαδρομές προς την εξαθλίωση και την χρεοκοπία που επιβάλουν πρόσκαιρες "τρόικες" αποτυχημένων συνταγών, όπως αυτές που εφαρμόζονται και στη χώρα μας ΄, όπως και σε ολόκληρη την Ευρώπη, θα χρειασθεί ένα νέο κράτος. Πιο στρατηγικό, πιο καπιταλιστικό, πιο στρατηγικό. Ένα κράτος -fund. Αυτό που δεν μπόρεσε να σκεφθεί η Σχολή του Σικάγου, η οποία έγραψε οικονομική και πολιτική θεωρία, πολύ απλοική , θέλοντας να εξυπηρετήσει απλά τα συμφέροντα της βαριάς βιομηχανίας και το καρτέλ της αυτοκινητοβιομηχανίας που την χρηματοδοτούσε.

Το κράτος- fund μπορεί να χρησιμοποιήσει την λογική των αγορών και των εταιριών, όχι για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των μετόχων του ή τα υπάρχοντα καρτέλ του κεφαλαίου, αλλά το δημόσιο συμφέρον και τις κοινωνικές προσδοκίες των πολιτών , που αποτελούν το Έθνος-κράτος, η διοίκηση του οποίου είναι ευθύνη του. Εκεί λοιπόν που έχουμε υπερκρατικά και διεθνή fund και επενδυτικές τράπεζες θα μπορούσαμε να είχαμε, σε μια εξελιγμένη μορφή της καπιταλιστικής αλλά και της ευρωπαικής ανθρωποκεντρικής λειτουργίας και κρατικά funds. Τα asset τους θα ήταν η συλλογή των φόρων , η ακίνητη περιουσία του δημοσίου, η κινητή , οι πρώτες ύλες οι στρατηγικές συμμετοχές σε επιχειρηματικούς ομίλους και μεγάλες επενδύσεις ιδιωτικού κεφαλαίου. Χωρίς το κράτος να εθνικοποιεί επιχειρήσεις και να προσπαθεί να κάνει μάνατζμεντ με πρώην βουλευτές ή κακέκτυπα γιάπις υπουργούς, θα μπορούσε να έχει στρατηγικές μειοψηφίες , ως βασικός μέτοχος. Στην περίπτωση αυτή η πολιτική δεν θα χρειαζόταν κόμματα μαζικά όπως τα σημερινά, βουλευτές -κουκιά και πολίτες-αρνιά. Ο κυβερνητισμός θα ασκείτο στη βάση του δημοσίου συμφέροντος όχι στη βάση της αναδιανομής του εισοδήματος αλλά στη βάση της διόγκωσης του εθνικού εισοδήματος. Άρα οι κυβερνήσεις δεν θα ήταν ούτε ξενόδουλες, ούτε διαχειριστικές όπως οι σημερινές . Αλλά θα αποτελούνταν από διαχειριστές και μάνατζερς, ανάλογους με αυτούς που επιζητούν οι πολυεθνικές εταιρείες και τα διεθνή funds. Ικανούς, μετρήσιμους και φυσικά καλοπληρωμένους όπως και τα επιτελεία τους , που θα αποτελούσαν την κεντρική δημόσια διοίκηση της χώρας. Αντί κάποιοι να αρχίζουν πάλι το φαιδρό πάρτι της δημιουργικής λογιστικής και του "φωτός στην άκρη του τούνελ", ας κάνουμε μια δημιουργική επανάσταση, ως ευφυείς Έλληνες. Ας εκφράσουμε έναν νέο πιο ώριμο κρατισμό, εμπεδώνοντας τον οικονομικό κοινωνισμό της δημοκρατικής νομιμοποίησης του συστήματος .

Οργανώστε μια πραγματικά νέα κυβέρνηση (και διακυβέρνηση) κ. Παπανδρέου, πέρα από τον πολύ στενό , σχεδόν κομμουνιστικό ορίζοντα της κ. Μέρκελ και του (γερμανόφωνου) καρτέλ στην Ελλάδα.

Μ. ΤΑΣΙΟΠΟΥΛΟΣ

Oι «κρυμμένες» αναπτυξιακές δυνατότητες της Ελλάδας.

Oι «κρυμμένες» αναπτυξιακές δυνατότητες που δεν έχουν αξιοποιηθεί
Πηγή: Express.gr 19/06/10-08:00
Επιπλέον προσθήκες : Panormitis

ΠΩΣ μπορούμε να βρούμε ξανά τη θέση μας στον παγκόσμιο καταμερισμό της εργασίας;
Πώς μπορούμε να παράξουμε νέο πλούτο και να αυξήσουμε την πίτα για να δικαιούμαστε όλοι ένα μεγαλύτερο κομμάτι της; Θα μας πάρει το ποτάμι της απελπισίας και της αυτολύπησης που ζούμε σε εθνικό επίπεδο τους τςλευταίους μήνες ή θα βρούμε ένα niche market (ή περισσότερα niches) στο οποίο θα βασίσουμε την ανάπτυξή μας;
Φτάνει ο τουρισμός, ο ήλιος και ο αέρας να μας σπρώξουν προς τα επάνω;

Από τις αναφορές στο προηγούμενο άρθρο προκύπτει σαφώς το τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε ως αναπτυξιακή πολιτική. Oπως να στηριζόμαστε στις τράπεζες και στα επενδυτικά προϊόντα που είναι πλέον αέρας κοπανιστός. Επίσης ΔΕΝ μπορούμε να βασιζόμαστε σε κατασκευαστικά έργα βιτρίνας που δεν αυξάνουν το πνευματικό ή το υλικό κεφάλαιο της χώρας και την ανταγωνιστικότητα των περιοχών στις οποίες έγιναν. Τέλος δεν μπορούμε πλέον να περιμένουμε πολλά από το Δημόσιο ως παραγωγό νέας αξίας και νέου πλούτου ή ακόμη ως υποστηρικτή της κατανάλωσης.

Πού μπορούμε όμως να ελπίζουμε; Υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις περιοχές που «μας ανήκουν», στις οποίες μπορούμε να παίξουμε παγκόσμιο ρόλο.
(α) H ενέργεια με τη μορφή αιολικής ή ηλιακής παραγωγής, η λεγόμενη άλλως «πράσινη ενέργεια»,
(β) οι υποδομές (δρόμοι, λιμάνια, μαρίνες, κ.λπ.),
(γ) ο τουρισμός και ο πολιτισμός δεμένα μαζί,
(δ) η ναυτιλία
(ε) η πληροφορική και
στ) η σύχρονη γεωργία συνδεδεμένη με ελαφρά βιομηχανία τυποποίησης των παραγώμενων προιόντων της.
Πράσινη ενέργεια. Καμιά χώρα της Ευρώπης δεν έχει ταυτόχρονα τόσο ήλιο, τόσο άνεμο και τόσα γεωθερμικά πεδία ταυτόχρονα. Καμία απολύτως. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που εμπεριέχουν τεράστιο πλούτο και που πρέπει να αναπτυχθούν τάχυστα. Σκοτώστε την γραφειοκρατία που τις καθηλώνει και ενισχύστε τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας που υπάρχουν. Το ρεύμα θα αρχίσει να ρέει άθφονο και να εισφέρει στην παραγωγή εθνικού πλούτου. Από την ερχόμενη δεκαετία προστίθεται στα παραπάνω και η παραγωγή Υδρογόνου από το νερό των Ελληνικών θαλασσών και την ηλιακή ενέργεια .Η Σαουδική Αραβία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι η Ελλάδα.
Οι υποδομές.
Επρεπε να "οραματιστούν " οι Κινέζοι τον ρόλο που μπορεί να πέξει το λιμάνι του Πειραιά ,να επενδύσουν σ αυτό για να ξυπνήσουμε και εμείς.
Το Ρότερνταμ της Μεσογείου ξεκίνησε να σχηματίζεται.
Αλλά ας σκεφτούμε τι ρόλο θα μπορούσαν να παίξουν ακόμα το λιμάνι της Θεσσαλονίκης συνδεδεμένο σιδηροδρομικά με τον κύριο πλωτό δρόμο της Κεντρικής ευρώπης που είναι ο Δούναβης , το λιμάνι του Βόλου συνδεδεμένο καθημερινά με τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια (Σμύρνη) όπυ καταλήγει τεράστιο μέρος από τα Τούρκικα, Ιρανικά, Ιρακινά κλπ φορτηγά που σήμερα αναγκάζονται να ανεβαίνουν Θράκη να"πιάνουν" Μακεδονία για να προωθηθούν σε Ευρώπη είτε μέσω Ηγουμενίτσας ,είτε μέσω Βουλγαρίας.
Φανταστείται ακόμα ένα λιμάνι στην νότια Κρήτη που θα μας συνδέει με Βόρεια Αφρική , Μέση Ανατολή αλλά και όπου θα μεταφορτώνεται μέρος από τα χιλιάδες conteiner των ασιατικών χωρών που περνάνε το Σουέζ για Ευρώπη.
Φανταστείτε ακόμα την χώρα να διασχίζεται από άκρη σε άκρη οριζοντίς και καθέτως με σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας που θα ενώνουν λιμάνια και περιοχές παραγωγής με τα σιδηροδρομικά δίκτυα της κεντρικής Ευρώπης.
Φανταστείτε την Ρόδο, το Ρέθυμνο , την Κεφαλονιά ,το Λαύριο ,την Κέρκυρα ,τη Σκιάθο κλπ κλπ με μαρίνες σύγχρονων προδιαγραφών και χιλιάδες ιδιοκτήτες σκαφών να έχουν κάνει αυτές τις πόλεις "δεύτερο σπίτι τους".
Να μιλήσουμε τώρα για τη ναυτιλία και την πληροφορική που θεωρώ ότι εμπεριέχουν πολλές αναπτυξιακές ελπίδες αν τύχουν σωστής στρατηγικής διοίκησης και διαχείρισης.

Η ελπίδα για τη χώρα μας από τη ναυτιλία είναι ανυπολόγιστη και βεβαιωμένη. Η ελληνική εμπορική ναυτιλία έσωσε τον ελληνισμό δεκάδες φορές στο ιστορικό παρελθόν μας. Hλθε και πάλι η ώρα του. Ναι, είναι βέβαιο ότι ο κλάδος αυτός λειτουργεί με διεθνή κριτήρια. Λένε πολλοί ότι οι εφοπλιστές δεν έχουν πατρίδα. Βλέπουν τον κόσμο από ψηλά και με δική τους οπτική γωνία πάνω από κράτη και κυβερνήσεις. Αυτό είναι εν πολλοίς μία αντικειμενική πραγματικότητα, αφού το επάγγελμα αυτό δεν είναι εύκολο να περιχαρακωθεί σε εθνικά σύνορα. Εδώ οι Τούρκοι επί 400 χρόνια σκλαβιάς δεν κατάφεραν να υποτάξουν το εμπορικό ναυτικό των υπόδουλων Ελλήνων, το οποίο ήταν πρακτικά ελεύθερο –και αφορολόγητο– να εμπορεύεται ανά τον κόσμο. Σήμερα ένα πολύ μεγάλο μέρος των κινεζικών εξαγωγών διεξάγεται μέσω ελληνικής πλοιοκτησίας φορτηγών από κινεζικά λιμάνια προς όλο τον κόσμο. Η συμμετοχή των Eλλήνων πλοιοκτητών στη διακίνηση καυσίμων είναι ιστορικά εντυπωσιακή και αναμφισβήτητη. Αυτό που «χάλασε» και πρέπει να διορθωθεί είναι η αποελληνοποίηση του παραγόμενου πλούτου, είτε με την είσοδο ξένων πληρωμάτων πάνω σε ελληνικά πλοία είτε με την αποχώρηση των διοικητικών κέντρων των ναυτιλιακών εταιριών από τις ελληνικές πόλεις και ιδιαίτερα από τον Πειραιά. Δεν είναι καθόλου τυχαία η εμμονή των Κινέζων να επενδύσουν στον Πειραιά. Αντίθετα είναι άκρως οραματιστική. Eτσι λοιπόν αναμένεται ότι η ελληνική κυβέρνηση θα χαράξει –μεταξύ άλλων αναπτυξιακών πολιτικών– και εκείνη για την επανένταξη της Ναυτιλίας στον κορμό των «βιομηχανιών» της χώρας που θα αποτελέσουν τη νέα βάση παραγωγής νέου πλούτου για τη χώρα, πλούτου θέσεων εργασίας, επενδύσεων και γενικά δημιουργίας περίοπτης θέσης με το πρίσμα της «world class» δραστηριότητας. Δεν μπορεί τα ελληνικής πλοιοκτησίας πλοία –ποστάλια και φορτηγά– να έχουν ως πλήρωμα Φιλιππινέζους, όσο και αν η εθνικότητα αυτή μας είναι συμπαθέστατη, με μόνο τον καπετάνιο Eλληνα πάνω στο βαπόρι!

Η πληροφορική είναι πολύ σπουδαίος κλάδος της οικονομίας. Χάσαμε την δεκαετία του 'Α80 και του 'Α90, για λόγους εθνικής βλακείας, να την εντάξουμε στην καρδιά των «βιομηχανιών» παγκόσμιας κλάσης. Hταν η εποχή που η Ιρλανδία, η Ινδία και άλλες χώρες έγιναν παγκόσμιες δυνάμεις παραγωγής πνευματικού κεφαλαίου μέσω του software και των νεωτερισμών που αυτό συνεπάγεται. Τρεις είναι οι λόγοι που η πληροφορική, και δη η παραγωγή λογισμικού, πρέπει να είναι στις προτεραιότητές μας, ως δημιουργός νέου πλούτου:

(1) Eίναι παγκόσμια ανάγκη, «the next big thing», μαζί με τη βιοτεχνολογία. Επειδή βιοτεχνολογία είναι δύσκολο να αναπτύξουμε στην Ελλάδα, τουλάχιστον να είμαστε «μέσα» στην πληροφορική.

(2) Oι επενδύσεις στην πληροφορική είναι κυρίως εντάσεως «μυαλού» και όχι υλικού κεφαλαίου. Οι παραγόμενες αξίες είναι πολλαπλάσια αποδοτικές και ταχύτερες. Βλέπε Microsoft που έγινε η πιο «ακριβή» εταιρία του κόσμου σε λιγότερο από μία δεκαετία, εμπορευόμενη κυρίως πνευματική απόδοση. Βλέπε επίσης Google, που απασχολεί σε μία δεκαετία δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους χωρίς να έχει στην παραγωγή της ούτε ένα υλικό αγαθό.

(3) Η επιτυχία του σταθεροποιητικού προγράμματος της χώρας δεν θα υπάρξει αν δεν εγκατασταθούν νέα συστήματα οργάνωσης και πληροφορικής στα νοσοκομεία, τις δημόσιες προμήθειες, τον έλεγχο των τραπεζών, την ενίσχυση των συστημάτων είσπραξης φόρων κ.ά. Η πίεση που θα ασκηθεί από την τρόικα και τους ελεγκτές της θα είναι αφόρητη –και καλά θα κάνει– προς την κατεύθυνση αυτή.

Διάβασα με υπομονή το μνημόνιο της ελληνικής κυβέρνησης με την τρόικα, 80 σελίδες, μία - μία. Πάμπολλες είναι οι αναφορές στα απαιτούμενα συστήματα που πρέπει να φτιαχτούν από την αρχή. Κοντά στα δεκατέσσερα δισ. (13,7 δισ. ευρώ) προβλέπεται να διατεθούν μέχρι το 2013 από επιδοτήσεις στον τομέα αυτόν. Είναι τεράστιο ποσό – μοχλός ανάπτυξης. Κανένα ευρώ δεν θα πρέπει να χαθεί και να μην απορροφηθεί. Η τρόικα θα βάλει ειδικούς μηχανισμούς ταχείας εκτέλεσης των έργων αυτών. Τα παλιά καμώματα που ένα έργο μερικών χιλιάδων ευρώ έκανε δύο χρόνια να συμβασιοποιηθεί και τρία να εκτελεστεί πάνε πλέον περίπατο. Ταυτόχρονα, η αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός των δημόσιων συστημάτων θα τραβήξουν προς τα επάνω και τις ιδιωτικές επενδύσεις προς την ίδια κατεύθυνση. Εκτιμάται ότι μία τέτοια κίνηση μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία πάνω από 100 χιλιάδων νέων θέσεων εργασίας. Και ας μη ξεχνάμε ότι ο κλάδος της πληροφορικής είναι ίσως ο πλέον πρόσφορος για την απορρόφηση των χιλιάδων νέων πτυχιούχων κάτω των τριάντα ετών, ιδίως εκείνων που σπουδάζουν σήμερα στο εξωτερικό. Αν δεν τους δώσουμε τέτοιες ευκαιρίες, θα τους χάσουμε για πάντα από τον τόπο αυτό, μία αιμορραγία που δεν πρέπει να επιτρέψουμε να συμβεί από τον εθνικό κορμό.

Eφτά σημεία μιας επιτυχημένης επιχείρησης

Eφτά σημεία μιας επιτυχημένης επιχείρησης
Ιουν 3rd, 2010 | By Βασίλης Παππάς

Η επιχειρηματική επιτυχία δεν μετριέται μόνον με τα λεφτά που μπορεί κάποιος να βγάλει. Κάθε φορά που τα “περιθώρια κέρδους” γίνονται αυτοσκοπός για την επιχείρηση σας και σημαντικότερα από την εξυπηρέτηση του πελάτη, η επιτυχία μπορεί πολύ εύκολα να χαθεί. Το έχω δει να συμβαίνει σε πολλές επιχειρήσεις και ιδιαίτερα τελευταία.

Η περίοδος που διανύουμε μπορεί εύκολα να σας αποπροσανατολίσει βάζοντας ως νούμερο ένα στόχο το οικονομικό κέρδος! Μην παρασύρεστε! Ομαδοποίησα μερικές συμβουλές σε 7 σημεία τις οποίες θεωρώ εξαιρετικά σημαντικές, και μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για την επιχειρηματική σας επιτυχία. Δώστε λοιπόν την προσοχή σας στα παρακάτω:

1. Ενέργεια και πάθος για αυτό που κάνετε. Εάν η επιχείρηση σας οδηγείτε από το πάθος σας για αυτό που κάνετε, θα σας βοηθήσει να συνεχίσετε την πορεία σας προς το μέλλον. Το πάθος σας και η ενέργεια που δίνετε για να πετύχετε τους στόχους σας, αποτελούν πηγή έμπνευσης για όσους δουλεύουν δίπλα σας. Η επιτυχία απαιτεί επιμονή, και το πάθος είναι αυτό που την τρέφει! Εάν δείξετε ότι βαριέστε αυτό θα περάσει τόσο στο προσωπικό όσο και στους πελάτες σας! Δείξτε όρεξη και διάθεση, ειδικά τώρα που τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα.
2. Εφαρμόστε τον κανόνα 80/20. Έχουμε μιλήσει ξανά για τον κανόνα αυτό μέσα από το blog μας. Προέρχεται μέσα από μια εργασία του Ιταλού οικονομολόγου “Βιλφρέντο Παρέττο”, στις αρχές του 20ου αιώνα, και μας λέει ότι “το 80% των αποτελεσμάτων από κάτι το οποίο κάνουμε, θα έρθει μέσα από το 20% των προσπαθειών μας”. Έχει εφαρμογή σε πολλούς τομείς, ακόμα και στις επιχειρήσεις. Σύμφωνα λοιπόν με τον κανόνα αυτό, το 80% των κερδών σας, προέρχεται μόλις από το 20% των πελατών σας, και το 80% των πωλήσεων προέρχεται από το 20% των προϊόντων σας. Δοκιμάστε το, ισχύει! Βρείτε στην επιχείρηση σας ποιο είναι αυτό το 20% που σας δίνει το 80% των αποτελεσμάτων σας, και μελετήστε τον τρόπο που συμβαίνει. Εφαρμόστε τις γνώσεις που θα αποκτήσετε και στους υπόλοιπους τομείς.
3. Πάρτε μερικά ρίσκα ακόμα. Θα σκεφτείτε ότι και μόνον που έχω επιχείρηση την σήμερον ημέρα, ρίσκο είναι! Θα συμφωνήσω. Έως έναν βαθμό όμως. Όλοι φοβόμαστε να πάρουμε ρίσκα και να δοκιμάζουμε καινούρια πράγματα. Μένοντας όμως στάσιμοι στα ίδια πράγματα που κάνουμε κάθε μέρα, θα έχουμε και τα ίδια αποτελέσματα. Κάνοντας διαφορετικά πράγματα, θα έχουμε και διαφορετικά αποτελέσματα! Εάν θέλετε να πάτε ένα βήμα παραπέρα, θα πρέπει να αναλάβετε και μερικά ρίσκα επιπλέων. Με την προϋπόθεση όμως ότι ξεχωρίζετε ποιο ρίσκο είναι αποδεκτό και ποιο όχι.
4. Βρείτε την καλλίτερη βοήθεια. Κανείς δεν είναι καλός σε όλα. Σε κάποια πράγματα υστερείτε, όσο δύσκολο και αν είναι να το παραδεχτείτε. Εντοπίστε λοιπόν τα όρια σας και αναζητήστε ειδικούς να σας βοηθήσουν. Έξυπνος δεν είναι αυτός που τα κάνει όλα μόνος του, αλλά αυτός που βρίσκει τους κατάλληλους ανθρώπους να κάνουν την δουλειά για αυτόν (με ένα λογικό οικονομικό αντίτιμο βέβαια). Αποτελεί σίγουρα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη της επιχείρηση σας όταν συνειδητοποιήσετε ότι υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε μια δουλειά καλλίτερα από εσάς.
5. Κάντε το κάτι παραπάνω. Κάνοντας το κάτι παραπάνω για τους πελάτες σας, μπορεί να είναι κουραστικό για εσάς, αλλά μόνον καλά αποτελέσματα θα σας φέρει στο τέλος. Δείχνετε ενδιαφέρον για τον πελάτη σας, και αυτό να είστε βέβαιοι ότι το εισπράττει. Κάποιοι ίσως να μην το εκτιμούν, αλλά αυτοί πάντα θα υπάρχουν. Μην επικεντρώνεστε στα κέρδη που θα αποκομίσετε, αλλά στην εξυπηρέτηση του πελάτη σας. Τα κέρδη θα έρθουν σαν αποτέλεσμα!
6. Διαφοροποιήστε το προϊόν σας. Η διαφοροποίηση είναι το κλειδί της επιτυχίας. Το έχουμε αναφέρει ξανά. Όταν πριν αρκετά χρόνια ξεκίνησαν οι πιτσαρίες στην Αμερική, κάποιος είχε την ιδέα να κάνει διανομή την πίτσα στα γραφεία των εταιρειών για να διευκολύνει τους εργαζόμενους. Ο άνθρωπος αυτός είχε μια απλή πιτσαρία όπως όλοι οι άλλοι. Αλλά έδινε το προϊόν του με διαφορετικό τρόπο. Το έκανε διανομή. Η διανομή της πίτσας τον έκανε να ξεχωρίσει από την υπόλοιπη αγορά, και του έφερε μεγάλη επιτυχία. Βρείτε κάτι στο οποίο μπορείτε να γίνετε “μοναδικοί” και δουλέψτε πάνω σε αυτό.
7. Κρατήστε τις ισορροπίες μεταξύ δουλειάς, διασκέδασης και οικογένειας. Αυτό είναι κρίσιμο για μια μακροπρόθεσμη επιτυχία. Σαν ελεύθερος επαγγελματίας, δουλεύετε σίγουρα πολλές ώρες, ειδικά στο ξεκίνημα μιας επιχείρησης. Κάνοντας όμως αυτό σε συνεχόμενη βάση, μπορεί να σας φέρει αρνητικά αποτελέσματα. Οργανώστε καλλίτερα το χρόνο σας. Κλείστε ραντεβού με τον εαυτό σας! Πάρτε τον χρόνο σας και ξαναγεμίστε τις μπαταρίες σας. Βρείτε χρόνο να περάσετε με την οικογένεια σας. Αν υποφέρουν αυτοί, το πιθανότερο είναι να υποφέρει και η επιχείρηση σας.

73,84 δις ευρώ το κόστος της ελληνικής κρίσης.

Στα 73,84 δις ευρώ το κόστος της ελληνικής κρίσης.


Η ελληνική κρίση διανύει τον 9ο μήνα της και στο διάστημα αυτό οι απώλειες για τη χώρα είναι τόσο πολλές που είναι αδύνατον να περιγραφούν αναλυτικά. Αν μπορούσαμε να τραβήξουμε μία πολυδιάστατη φωτογραφία της Ελλάδας πριν την κρίση, η οποία να αποτύπωνε την τότε εικόνα της χώρας στο χρηματοπιστωτικό, τον οικονομικό, τον πολιτικό και τον κοινωνικό τομέα και τη συγκρίναμε με μία αντίστοιχη σημερινή φωτογραφία, τότε θα βλέπαμε δύο διαφορετικές Ελλάδες.

Μέσα σε λίγους μήνες το χρηματιστήριο κατέγραψε ένα, άνευ προηγουμένου ως προς τα χαρακτηριστικά του, κραχ, τα ομόλογα της χώρας και των μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών υποβαθμίστηκαν σε junk (σκουπίδια), το κόστος του κρατικού δανεισμού απογειώθηκε σε επίπεδα προ ένταξης μας στην ΕΕ, η στρόφιγγα δανειακών κεφαλαίων προς τη χώρα έκλεισε με την Ελλάδα να αποχωρεί από τη χρηματιστηριακή αγορά ομολόγων για πρώτη φορά στην ιστορία της, η χώρα στράφηκε προς την Ευρώπη ζητώντας οικονομική στήριξη, παράλληλα στράφηκε προς το ΔΝΤ ενεργοποιώντας το δικό του μηχανισμό στήριξης, αμέσως υιοθετήθηκαν μία σειρά από τα σκληρότερα δημοσιονομικά μέτρα στην οικονομική ιστορία, έγιναν περικοπές σε μισθούς, σε συντάξεις, αύξηση της φορολογίας, δημιουργήθηκε ένα ιδιόρρυθμο καθεστώς συγκυβέρνησης της χώρας από το ΔΝΤ την ΕΚΤ, την ΕΕ και την ελληνική κυβέρνηση, αυξήθηκε η ανεργία, μειώθηκε το ΑΕΠ, εκτινάχθηκε ο πληθωρισμός, καταγράφηκαν τεράστιες εκροές κεφαλαίων στο εξωτερικό αποδυναμώνοντας τις ελληνικές τράπεζες, καταρρακώθηκε η καταναλωτική εμπιστοσύνη, απογειώθηκε η κοινωνική ανησυχία αλλά και μειώθηκε θεαματικά το έλλειμμα για πρώτη φορά από τις αρχές του 90ʼ....Είναι δύσκολο να υπολογίσουμε το, μέχρι στιγμής, ακριβές κόστος της ελληνικής κρίσης καθώς για μία σειρά παραμέτρων, όπως π.χ. για την απώλεια θέσεων εργασίας, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία ως προς το μέγεθος των απωλειών που προκύπτουν από αυτές. Υπάρχουν, ωστόσο, μερικά βασικά και αντικειμενικά μεγέθη, τα οποία παρέχουν μία εικόνα για του πόσο έχει κοστίσει στην Ελλάδα η κρίση, μέχρι στιγμής, χωρίς να συμπεριλάβουμε το πακέτο στήριξης και το επιπλέον κόστος που προκύπτει από το επιτόκιο με το οποίο αυτό μας παρέχεται αλλά ούτε και τις απώλειες των εργαζομένων από τις περικοπές στους μισθούς, τις απώλειες από τις περικοπές στις συντάξεις κλπ.

Απώλειες από την πτώση του χρηματιστηρίου

Στις 14/10/2009, πριν την πρώτη υποβάθμιση της Ελλάδας από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, το ελληνικό χρηματιστήριο είχε κεφαλαιοποίηση της τάξης των 150 δις δολαρίων. Στις 10/06/2010 η αξία του ΧΑ αποτιμάται στα 63 δις δολάρια, δηλαδή είναι μειωμένη κατά 87 δις δολάρια. Έτσι, χρηματιστηριακά, η κρίση έχει κοστίσει στην Ελλάδα, μέχρι στιγμής, 70 δις ευρώ (87 δις δολάρια).

Απώλειες από αύξηση κόστους δανεισμού (χωρίς υπολογισμό του πακέτου στήριξης)

Σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg, οι τόκοι από τρεις, μόνο, μεγάλες εκδόσεις ομολόγων στη μετά κρίση περίοδο φτάνουν στα 7,7 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο θα είχε διαμορφωθεί στα 3,8 δισ. ευρώ σε περίπτωση που τα spreads είχαν παραμείνει στα προ κρίσης επίπεδα. Το επιπλέον κόστος είναι περίπου 4 δισ. ευρώ μόνον από τις τρεις αυτές εκδόσεις, ενώ το συνολικό επιπλέον κόστος αποτιμάται, περίπου στα 6 δις ευρώ.

Απώλειες από τη μείωση του ΑΕΠ

Το τελευταίο τρίμηνο του 2009 το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,7 δις έναντι του αντίστοιχου τριμήνου του 2008 ενώ στο πρώτο πεντάμηνο του 2010 η μείωση είναι της τάξης των 2,8 δις έναντι του αντίστοιχου 5αμήνου του 2009, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται στα 4,5 δις

Η κρίση, όμως, δεν έφερε μόνο απώλειες αλλά και ʽκέρδηʼ τα οποία αποκτήθηκαν με πολύ κόπο και πόνο.

Κέρδη από τη μείωση του κρατικού ελλείμματος

Το ταμειακό έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης (καθαρό αποτέλεσμα κρατικού προϋπολογισμού με λογαριασμούς διαχείρισης χρέους), την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου, αποτιμάται στα 9,544 δισ. ευρώ, όταν στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2009 ήταν 14,628 δισ. ευρώ, με το κέρδος να είναι, περίπου, 5,1 δις ευρώ.

Κέρδη από αύξηση κρατικών εσόδων

Τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού αυξήθηκαν σε 19,897 δισ. ευρώ, από 18,338 δισ. ευρώ πέρυσι, με το καθαρό κέρδος να είναι 1,56 δις.

Συνολικά, και με βάση τις παραπάνω παραμέτρους, το κόστος της ʽελληνικής κρίσηςʼ, στους πρώτους 8 μήνες από την έναρξη της, είναι 73,84 δις ευρώ. Το εξαιρετικά ανησυχητικό είναι πως η ʽελληνική κρίσηʼ δημιουργήθηκε 2, περίπου, χρόνια από την αρχή της διεθνούς κρίσης, που είχε, ήδη, κοστίσει πάρα πολύ και στην Ελλάδα. Έτσι, αφού η χώρα είχε δεχτεί ένα πανίσχυρο χτύπημα από τη μεγαλύτερη διεθνή ύφεση των τελευταίων 80 ετών, δέχτηκε ένα δεύτερο ακόμη πιο ισχυρό χτύπημα, το οποίο και την έβγαλε νοκ άουτ, οδηγώντας την σε οικονομικούς μηχανισμούς στήριξης προκειμένου να μην καταρρεύσει ολοκληρωτικά.

Ανεργία

Πέρα από τα παραπάνω η χώρα έχει μία πάρα πολύ επικίνδυνη ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της και αυτή είναι η δραματική αύξηση της ανεργίας, σε συνδυασμό με το χαμηλό ποσοστό οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Το ποσοστό ανεργίας το Μάρτιο 2010 ανήλθε σε 11,6%, έναντι 9,2% το Μάρτιο 2009, που είναι κοντά στο υψηλότερο επίπεδο από το 2005. Το σύνολο των απασχολουμένων κατά το Μάρτιο 2010 εκτιμάται ότι ανήλθε σε 4.423.899 άτομα με τους ανέργους να φτάνουν τους 578.723. Είναι ενδιαφέρον πως από το σύνολο του πληθυσμού, 6,87 εκ ανήκουν στην κατηγορία των μη ενεργών οικονομικά ή των παιδιών και μόλις 4.423.899 εργάζονται. Οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 121.699 άτομα σε σχέση με το Mάρτιο του 2009 (αύξηση 26,6%), όταν η Ελλάδα βίωνε, ήδη, τις συνέπειες της διεθνής κρίσης επί 1,5, σχεδόν, χρόνο.

Προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εργασίας για τη μείωση των ελλειμμάτων

Σε μία φάση που η ανάπτυξη μοιάζει να απειλείται περισσότερο από ποτέ και που η ανεργία γίνεται ο νέος εφιάλτης διεθνώς, αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες με σημαιοφόρο την Ελλάδα, έχουν διοργανώσει ένα πρωτάθλημα μείωσης των ελλειμμάτων τους, θέτοντας αυτό ως πρωταρχικό και κύριο στόχο τους, ίσως στη χειρότερη δυνατή χρονική στιγμή. Είναι ενδιαφέρον, όμως, πως η χώρα με το μεγαλύτερο έλλειμμα στον κόσμο, οι ΗΠΑ, συνεχίζει την πολιτική τόνωσης της οικονομίας της η οποία, για άλλη μία φορά, την έχει φέρει σε πλεονεκτική θέση έναντι των υπολοίπων κρατών του κόσμου, με τα ομόλογα της να γίνονται ανάρπαστα και με την εισροή κεφαλαίων στη χώρα να έχει αυξηθεί θεαματικά.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εργασίας, σε πρόσφατη έρευνα του προειδοποιεί ότι μια απότομη μείωση των ελλειμμάτων μπορεί να έχει καταστροφικές οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες καθώς η πολύ απότομη μείωση των δημοσίων ελλειμμάτων μπορεί να επιβραδύνει ή να σταματήσει την ανάπτυξη και να απογειώσει την ανεργία.

«Δεν υπάρχει βιώσιμη ανάκαμψη χωρίς ενίσχυση της απασχόλησης», σημείωσε ο υπεύθυνος της γραμματείας του Οργανισμού Χουάν Σομάβια, προσθέτοντας πως ʽη νέα χρηματοπιστωτική κρίση και ο αγώνας κατά των δημοσίων ελλειμμάτων μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο αυτήν την αποστολή (της ανάκαμψης).

Ο αξιωματούχος του οργανισμού επέμεινε στις κοινωνικές συνέπειες της νέας κρίσης. «Οι κοινωνικές εντάσεις συνεχίζουν να αυξάνονται. Ήδη υπάρχει πολύς θυμός και απογοήτευση για τη μηδαμινή ανάκαμψη της απασχόλησης», εξήγησε και προειδοποίησε ότι «τα προσεχή χρόνια θα είναι δύσκολα για όλους μας: τους εργαζόμενους άνδρες και γυναίκες, τις επιχειρήσεις και τους πολιτικούς υπευθύνους, και για το πολύπλευρο σύστημα».

Ο κύριος Χουάν Σομάβια δε λέει κάτι διαφορετικό από αυτό που προβλέψαμε ότι θα συνέβαινε συνεπεία της κρίσης, όταν εστιάζαμε στις αναλύσεις μας, κυρίως, στις ΗΠΑ. Αυτή τη φορά, ωστόσο, το επίκεντρο του προβλήματος έχει γίνει ευρωπαϊκό και ίσως ο δρόμος στον οποίο μας έχει βάλει το έξυπνο χρήμα, να κρύβει περισσότερους κινδύνους απʼ όσους πολλοί φαντάζονται.

Και τώρα τι;

10/06/2010

του Γιάνη Βαρουφάκη

Καλή η ανάλυση του πως φτάσαμε εδώ που φτάσαμε.
Ωραία η συζήτηση για τα αίτια της (εντός και εκτός των τειχών) κρίσης.
Τώρα όμως ήρθε η ώρα (μου λέτε πολλοί) για συγκεκριμένες προτάσεις. Για απαντήσεις στο ερώτημα: Τι πρέπει να κάνουμε;

Επειδή στον καιρό της γενικευμένης ανασφάλειας και του ελλοχεύοντος πανικού πρέπει να μετράμε την κάθε λέξη μας προσεκτικά, πριν απαντήσω το εύλογο ερώτημα, θα ξεκινήσω με δύο καθαρές δηλώσεις-θέσεις που δεν αφήνουν περιθώριο παρεξήγησης:

Πρώτον, πρέπει να ξεχάσουμε τα περί αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ.

Δεύτερον, πρέπει να σταματήσει αμέσως η κινδυνολογία για δέσμευση καταθέσεων από τις τράπεζες, κατάρρευση του δημοσίου, εκλογές κλπ.

Ως προς το πρώτο, η Ελλάδα έχει κάνει αμέτρητες θυσίες για να βρίσκεται στο ευρώ. Η περίοδος 1994-2000 ήταν γεμάτη από επιτυχίες (πρώτη φορά που πραγματικά μειώθηκε το χρέος, πέραν των στατιστικών τρικ που όντως χρησιμοποιήθηκαν) αλλά και από θυσίες μιας μεγάλης μερίδας συμπολιτών μας, των ασθενέστερων, οι οποίοι βάσταξαν στους ώμους τους την υπόθεση του ευρώ μέσα από συστηματική υποχώρηση της πραγματικής αγοραστικής τους δύναμης. Ακόμα, στρατιές ολόκληρες μεταναστών εργάστηκαν σκληρά για να μειωθούν τα μοναδιαία κόστη και να καταφέρουμε να μπούμε στο ευρώ. Αργότερα, από το 2000 έως σήμερα, οι ίδιοι λίγο πολύ άνθρωποι σηκώνουν το βάρος της σιγοκαίουσας ύφεσης (που τώρα πλέον είναι καλπάζουσα) η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην αδυναμία της χώρας μας να υποτιμήσει το νόμισμά της. Αν αποχωρήσουμε από το ευρώ, όλες αυτές οι θυσίες θα πάνε χαμένες μαζί με όλα τα οφέλη από την είσοδό μας σε αυτό.

Τέλος λοιπόν στις ανοησίες για εθελοντική μας έξοδο από το ευρώ. Αν μπορούσαμε να επιστρέψουμε στο 1996, τότε θα είχε ενδιαφέρον να κάναμε, τότε, το 1996, μια σοβαρή συζήτηση για το αν θα έπρεπε ή όχι να μπούμε στο ευρώ. (Και να είστε σίγουροι ότι θα ήμουν αντίθετος.) Τώρα είναι αργά. Σε περίπτωση ηρωικής εξόδου από το ευρώ και (α) θα απολέσουμε τα οφέλη από την είσοδό μας στην ευρωζώνη και (β) τα κόστη και οι θυσίες που έχουν καταβληθεί δεν θα επιστραφούν ποτέ σε εκείνους που τα κατέβαλαν.

Συμπερασματικά, στο ευρώ θα μείνουμε, και πρέπει να μείνουμε, εκτός αν διαλυθεί η ευρωζώνη. Κανείς δεν μπορεί να μας ωθήσει εκτός αυτής (ό,τι κι αν λένε) και θα ήταν αυτοκτονικό να εξέλθουμε μόνοι μας. Αυτό συνεπάγεται την δεύτερη "δήλωση" παραπάνω: Δεν θα υπάρξει καμία δέσμευση καταθέσεων. Εφόσον παραμένουμε στο ευρώ, και βεβαίως στην Ευρωζώνη, ο έλληνας πολίτης έχει πλήρη νομική προστασία από κάτι τέτοιο. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ποτέ δεν θα επιτρέψει σε κράτος μέλος να προβεί σε κατάσχεση, δέσμευση ή περιορισμό καταθέσεων. Όσο για τα περί κατάρρευσης κάποιων τραπεζών, αυτό θα ήταν δυνατόν (αλλά όχι αναγκαστικά και πιθανό) σε περίπτωση μονομερούς κήρυξης στάσης πληρωμών (και εφόσον η ΕΚΤ δεν τις ενίσχυε). Όμως αυτό το σενάριο είναι πλέον εκτός πραγματικότητας σήμερα, με δεδομένο το πακέτο ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ από το οποίο δανειζόμαστε. Οπότε ας μην αναλώνουμε ενέργεια άσκοπα και ας μην κινδυνολογούμε. Οι τράπεζες δεν καταρρέουν, τουλάχιστον όχι πριν την εκπνοή του πακέτου στήριξης ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ.

Έχοντας ξεκαθαρίσει τα παραπάνω, έρχομαι στην πάγια θέση που καταθέτω ξανά και ξανά από τις αυτές σελίδες:

Η έξοδος της χώρας από την σημερινή κρίση αποπληθωρισμού-χρέους δεν θα επιτευχθεί στην βάση της ισχύουσας συμφωνίας μας με ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ. Καμία τομή στην δημόσια διοίκηση, καμία επιτυχία στην πάταξη της φοροδιαφυγής, καμία μείωση του 'λίπους' και της διαφθοράς, όσο απαραίτητες κι αν είναι, δεν μπορούν να αναστρέψουν την δυναμική που έχει το δημόσιο χρέος εν καιρώ ύφεσης (της τάξης του -5%) και συνεχούς μείωσης της ενεργούς ζήτησης (που, κακά τα ψέματα, θα χειροτερεύσει στους επόμενους μήνες καθώς θα γίνεται όλο και πιο αισθητός στην αγορά ο αντίκτυπος της συρρίκνωσης μισθών και συντάξεων, αλλά και της κουτοπόνηρης τάσης του δημοσίου να καθυστερεί την καταβολή των χρεών του στους ιδιώτες).

Όσοι λοιπόν φοβόμαστε μια μονομερή στάση πληρωμών (και όλοι την φοβόμαστε), ας σκεφτούμε πόσο καταστροφικό θα ήταν να συμβεί το 2012-13 (τότε που υποτίθεται ότι πρέπει να ξαναβγούμε στις αγορές για δανεισμό) όταν το πακέτο των €110 δισ. θα έχει εξαντληθεί, μαζί με την πολιτική βούληση των εταίρων μας στην Ευρώπη για περαιτέρω "βοήθεια", και με μια πιθανότατη εμβάθυνση της διεθνούς κρίσης στον ορίζοντα. Θα βρεθούμε σε απείρως δυσχερέστερη κατάσταση από ότι σήμερα. Με €450 δισ. χρέος, μικρότερη πίτα από την οποία να το αποπληρώσουμε, και καμία στήριξη από έξω. Είναι απαραίτητο να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποφύγουμε αυτή την καταστροφική εξέλιξη.

Έρχομαι λοιπόν στο φλέγον ερώτημα: Τι πρέπει να κάνουμε σήμερα;

Πρέπει να δρομολογήσουμε, με δική μας πρωτοβουλία, μια συντεταγμένη τριμερή διαπραγμάτευση μεταξύ (α) της Ελληνικής κυβέρνησης, (β) της τρόικας ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ, και (γ) των μεγάλων Ευρωπαϊκών τραπεζών (συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών, αλλά όχι των hedge funds) που κατέχουν την πλειονότητα των ομολόγων μας. Στόχος της διαπραγμάτευσης αυτής: η επίτευξη βιώσιμης συμφωνίας που θα είναι ωφέλιμη και για τα τρία μέρη της και η οποία θα περιλαμβάνει:

1. Συμφωνία επιμήκυνσης των πληρωμών μας προς τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες (και προς την τρόικα ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ όσον αφορά τα ποσά που δανειζόμαστε από το προβλεπόμενο κονδύλι των €110 δις), παράλληλη μείωση των τόκων που θα καταβάλουμε σε αυτούς (που να μην ξεπερνούν από εδώ και στο εξής το επίπεδο Euribor ή Libor), και άμεση ενίσχυση των Ευρωπαϊκών τραπεζών από το πακέτο των €110 δις του ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ.

Με άλλα λόγια, από την μία οι τράπεζες να μειώσουν τις απαιτήσεις τους από το Ελληνικό κράτος, χωρίς να χάσουν το κεφάλαιό τους (και εισπράττοντας τόκους σαν αυτούς που θα εισέπρατταν αν είχαν δανείσει τα ίδια ποσά η μία στην άλλη), ενώ παράλληλα η τρόικα ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ, εάν χρειαστεί, να τις ενισχύσει άμεσα . Αντί λοιπόν να μας δίνει εμάς χρήματα (με επιτόκια διπλάσια και τριπλάσια από εκείνα που εκείνοι πληρώνουν) για να τα δίνουμε στις Ευρωπαϊκές τράπεζες (οι οποίες έχουν λαμβάνειν από εμάς τόκους δυσθεώρητους σε σχέση με αυτούς που λαμβάνουν από άλλους θεσμικούς δανειστές), να μας βοηθήσει η τρόικα να αποπληρώσουμε μέρος του χρέους μας ενισχύοντας άμεσα τις τράπεζες, και χρησιμοποιώντας την πειθώ της ώστε να αποδεχθούν καλύτερους όρους, χωρίς ούτε αυτές να οδηγηθούν σε κατάρρευση αλλά ούτε και εμείς σε στάση πληρωμών.

2. Συμφωνία ελαχιστοποίησης του δανεισμού της Ελλάδας από το κονδύλι των €110 του ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ μέσω συμφωνίας για την δραστική μείωση του δημόσιου ελλείμματος (βλ. συμφωνία επόμενης παραγράφου), κάτι που θα είναι ευκολότερο καθώς ο δικός μας προϋπολογισμός θα έχει ανακουφιστεί από ένα ικανό μέρος του χρέους και των τόκων (βλ. την συμφωνία της προηγούμενης παραγράφου).

3. Συμφωνία για
(α) την περαιτέρω μείωση δημόσιων μη παραγωγικών κρατικών δαπανών (π.χ. άμεση περικοπή όλων των εξοπλιστικών προγραμμάτων, μείωση στους 150 του αριθμού των βουλευτών - συμβολικό αλλά σημαντικό -, κατάργηση οργανισμών άνευ ουσίας, μετατροπή σε έντοκα ομόλογα μέρους των υπερβολικών οφειλών του δημοσίου σε φαρμακοβιομηχανίες και άλλους προμηθευτές του ΕΣΥ), και
(β) την αναδιανομή του κονδυλίου μισθών, χωρίς καμία μείωση του συνολικού ποσού της συνολικής μισθοδοσίας (που απλά και μόνο επιταχύνει την ύφεση), έτσι ώστε να αυξάνονται οι μισθοί των αποδοτικών δημοσίων υπαλλήλων, με αντίστοιχη μείωση των θέσεων που δεν αποδίδουν.

Μια τέτοια διαπραγμάτευση θα ήταν το φιλί της ζωής για την Ευρωζώνη στο σύνολό της και μοναδική έξοδος κινδύνου για την χώρα μας. Θα έδινε στην ΕΕ την δυνατότητα να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στο σύνολό του. Να βάλει στο ίδιο τραπέζι τράπεζες-ζόμπι (βλ. το προηγούμενο άρθρο μου), καταχρεωμένες κυβερνήσεις, το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και τις πλεονασματικές χώρες (Γερμανία, Ολλανδία κλπ) με σκοπό, επί τέλους, να βγούμε όλοι μαζί μπροστά από τις δυσμενείς εξελίξεις, να τις προλάβουμε, να τις αποφύγουμε.

Μια τέτοια διαπραγμάτευση θα έφερνε πάλι την λογική στο προσκήνιο και θα έδινε το πιο αποφασιστικό μάθημα στους καιροσκόπους. Θα έδινε ώθηση σε μία νέα ευρωπαϊκή διακυβέρνηση με εξορθολογισμό (α) του τραπεζικού συστήματος (το οποίο αν θέλει την άμεση ενίσχυση που προτείνω θα πρέπει να απομακρυνθεί από τις έως τώρα καιροσκοπικές πρακτικές του), (β) των ανόητων κρατών όπως του δικού μας, και (γ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία πρέπει, επί τέλους, να αναλάβει την ευθύνη της διαχείρισης της συνολικής ζήτησης και του συνολικού (ιδιωτικού και δημόσιου) χρέους στην ΕΕ - όπως κάνει η Washington για όλες τις πολιτείες της δικής της νομισματικής ένωσης.

Μια τέτοια διαπραγμάτευση θα αποτελούσε την αρχή για την νέα αρχιτεκτονική της ΕΕ και ένα φρένο στην πορεία αποδόμησής της, στην οποία μας καταδικάζει η ανόητη εμμονή στο διττό δόγμα (α) των απανταχού ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και (β) του ταμπού που μας απαγορεύει ακόμα και την συζήτηση για την ανακατανομή των βαρών μεταξύ του ευρωπαϊκού δημοσίου και των ευρωπαϊκών τραπεζών

Θα μου πείτε: Για να γίνει μια τέτοια διαπραγμάτευση, πρέπει να προσέλθουν στο τραπέζι και τα άλλα μέρη. Συμφωνώ. Θεωρώ όμως ότι αυτό είναι κάτι πάνω από εφικτό.


Οι Ευρωπαϊκές Τράπεζες δεν θα είχαν αντίρρηση για μια τέτοια συνολική αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος που είναι, βασικά, δικό τους πρόβλημα. Προτιμούν μια τέτοια διαπραγμάτευση, εφόσον μάλιστα θα υπάρχει η προοπτική να βοηθηθούν από την τρόικα ΔΝΤ-ΕΚΤ-ΕΖ, παρά να ζουν καθημερινά με τον φόβο της κατάρρευσης.
Το ΔΝΤ θα πέταγε την σκούφια του. Είμαι απόλυτα σίγουρος, και εξ ιδίας πείρας, ότι τα στελέχη του θα καλοέβλεπαν μια τέτοια εξέλιξη καθώς φοβούνται ιδιαίτερα την προοπτική να αποτύχει η προσπάθεια αναβάθμισης του ΔΝΤ μέσα από το σημερινό αναξιόπιστο πακέτο στήριξης των υπερχρεωμένων κρατών της ευρωζώνης.
Μένει η ΕΕ και η ΕΚΤ. Οι δύο αυτοί πόλοι είναι όντως διχασμένοι και κάποιοι (με μάλλον Γερμανική προφορά) θα αντιστέκονταν στην ιδέα. Όμως, μια ελληνική κυβέρνηση αποφασισμένη και αποφασιστική μπορεί να τους πείσει [με την βοήθεια του ΔΝΤ, των Ευρωπαϊκών Τραπεζών, των χωρών του Νότου (συν την Γαλλία) και, βεβαίως, υπό την πίεση των αγορών] ότι μια τέτοια διαπραγμάτευση είναι όχι μόνο εφικτή και αλλά και επιθυμητή. Ακόμα και για την Γερμανία!

νέα «ανθρωπογεωγραφία»

Το μεγαλύτερο τμήμα του μεταπολιτευτικού πολιτικού μας συστήματος έχει χρεοκοπήσει ταυτόχρονα με το ελληνικό κράτος. Η διαπλοκή-διαφθορά και το μαύρο πολιτικό χρήμα έχουν διαβρώσει τα πάντα. Η κάθαρση, πρέπει να έχει δύο σταθερές. Πρώτα-πρώτα να μην υπάρξει καμιά συγκάλυψη πολιτικών -και κυρίως όσων στελεχών είναι ακόμη ενεργά- και φυσικά, να μη μετατραπεί σε «ανθρωποφαγία»...

Είναι καιρός το πολιτικό μας σύστημα να σταματήσει να λειτουργεί ως «συντεχνία» με κύριο στόχο του την αυτοπροστασία των μελών του. Γι' αυτό μέχρι τώρα το μεγαλύτερο «δώρο» των πολιτικών προς τους συναδέλφους τους είναι αυτό της «παραγραφής». Έτσι αρκετοί υπουργού -κατά καιρούς- αντί για «υπηρέτες» των πολιτών «γίνονται» (με όχημα τη διαφθορά-διαπλοκή) «υπηρέτες» αλλότριων συμφερόντων...

Γίνονται, δηλαδή επίορκοι και «προδότες» της λαϊκής ψήφου και της εμπιστοσύνης των πολιτών. Κι όταν κάποιοι απ' αυτούς πιαστούν «με τη γίδα στην πλάτη» αντιδρούν χωρίς ίχνος συγγνώμης και φυσικά, χωρίς τη λέξη «μετανιώνω» στα χείλη τους -κάτι που και για τους ίδιους θα είχε αξία «λυτρωτική»-αλλά αντιθέτως με κυνισμό, προκλητικότητα, θράσος προσπαθούν να βαφτίσουν το «κρέας... ψάρι»!

Αφού, λοιπόν, οι υπουργοί που βάζουν το «δάχτυλο στο μέλι» αντιδρούν με τον παραπάνω τρόπο, όταν «πιαστούν στη φάκα», γιατί οι πρώην πρωθυπουργοί αρνούνται τη «λύτρωση» που προσφέρει η συγγνώμη και η ταπείνωση»; Γιατί αρκούνται στην οργή, τη θλίψη και δεν κάνουν το λυτρωτικό βήμα της «αυτοκριτικής» για κάποιες άστοχες επιλογές τους; Με τη στάση τους αυτή οι πρώην πρωθυπουργοί απαξιώνουν το όποιο έργο τους. Σε ότι αφορά τον κ. Κώστα Σημίτη (που απ' ότι φαίνεται δεν μπόρεσε να «ξεριζώσει» τη διαφθορά-διαπλοκή από τους στενούς του συνεργάτες) η στάση του αυτή βλάπτει την υστεροφημία του. Κι αυτό προκαλεί απορία και απογοήτευση μιας και ουδείς -ως τώρα- έχει αμφισβητήσει την προσωπική του εντιμότητα.

Η κοινή γνώμη, όμως, έχει την εύλογη απαίτηση να τιμωρηθούν όσοι πολιτικοί «πλούτισαν εις βάρος του λαού». Έτσι, όσο το πολιτικό μας προσωπικό λειτουργεί ως «σκληρή συντεχνία» τότε το πολιτικό μας σύστημα κινείται σε επικίνδυνες ατραπούς και διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις γενικευμένης αποσταθεροποίησης.

Και σαν να μην είναι αρκετά τα παραπάνω η διαχειριστική και μεταρρυθμιστική ανεπάρκεια της κυβέρνησης προκαλεί στους πολίτες μεγάλη ανησυχία λόγω των δεσμεύσεων που έχει η χώρα έναντι της «τρόικας» των δανειστών. Έτσι, πληθαίνουν οι φωνές όσων πιστεύουν ότι υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το φθινόπωρο η χώρα να βρεθεί σε «απόλυτο αδιέξοδο» με θεαματική αύξηση της ανεργίας, λόγω της κατάρρευσης μικρών, μεσαίων αλλά και μεγάλων επιχειρήσεων.

Κι όλα τα παραπάνω ως αποτελέσματα της απουσίας πειστικού «οράματος» με άξονα την υγιή ανάπτυξη.

Στη συνείδηση των περισσότερων πολιτών τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η Ν.Δ. είναι κόμματα απαξιωμένα. Οι πολίτες αδυνατούν να πιστέψουν ότι τα κόμματα αυτά που σ' όλη τη μεταπολίτευση έχουν λειτουργήσει με άξονες: το πολιτικό κόστος, το μαύρο πολιτικό χρήμα, το ρουσφέτι, τη μετριοκρατία, τη διαπλοκή-διαφθορά, τη συνενοχή με το μεγαλύτερο τμήμα των μέσων ενημέρωσης, την ανοχή στην ανομία, τον κομματισμό και την αναξιοκρατία στο δημόσιο βίο, ένα λάθος μοντέλο ανάπτυξης κ.α. είναι σήμερα σε θέση να παράξουν κάτι «νέο» και αξιόλογο.

Στη φύση αλλά και στη ζωή όλα τα «κενά» καλύπτονται. Το ερώτημα είναι τι θα γεννηθεί μέσα από την κατάρρευση των θεσμών των ηθικών αξιών, των οικονομικών δεδομένων αλλά και του μεταπολιτευτικού πολιτικού συστήματος.

Ως επίλογο του σημερινού μας σημειώματος αξίζει να χρησιμοποιήσουμε κάποιες φράσεις από τη συνέντευξη του καθηγητή νομικής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου και διευθυντή του τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Birkbeck κ. Κώστα Δουζίνα. Λέει, λοιπόν, στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» στις 30/5/2010 ο κ. Κ. Δουζίνας: «... Σήμερα οι ομάδες που έχουν βγει έξω από το κοινωνικό και πολιτικό παιχνίδι και δεν τους αντιπροσωπεύει κανείς, θα μπορούσαν να κάνουν κάτι ανάλογο, να εκφράσουν το «καθολικό» αυτής της κοινωνίας. Με αυτή την έννοια ο Δεκέμβρης 2008 είναι το πιο πολιτικό γεγονός στην ευρωπαϊκή ιστορία εδώ και 30 χρόνια. [...] Το μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ότι δεν χαράσσονται κόκκινες γραμμές. Οι μίνιμουμ κοινωνικές υποχρεώσεις, οι οποίες προκύπτουν από το κοινωνικό συμβόλαιο της μεταπολίτευσης, καταργούνται και ο κοινωνικός δεσμός εξασθενεί. [...] Οι κυβερνώντες στην Ελλάδα ερχόντουσαν πάντοτε να κυβερνήσουν στο όνομα της ηθικής επανίδρυσης του κράτους. Πάντοτε όμως διαφθείρονταν. Υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στον πολιτικό λόγο, στην πολιτική πράξη και την ηθική».

Καλό είναι λοιπόν, να σταθούμε στην «ουσία» των πραγμάτων. Ιδιαίτερα σήμερα που μεγάλα τμήματα του πληθυσμού βγαίνουν από το «κάδρο» της προστασίας του κράτους πρόνοιας και δικαίου και ωθούνται σε ένα κοινωνικό περιθώριο...

Γι' αυτή τη νέα «ανθρωπογεωγραφία» στην εποχή της πολύπλευρης κρίσης ο προβληματισμός, οι ιδέες και το «όραμα» της πολιτικής μας ελίτ κινούνται στη σφαίρα της απόλυτης ανυπαρξίας. Έτσι, οι «βολεμένοι» του χθες γίνονται οι αποκλεισμένοι του σήμερα. Και τότε -όπως επισημαίνει ο κ. Κ. Δουζίνας: «πέρα από πρόβλημα της πολιτικής, γίνεται και πρόβλημα του πως ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται τη ζωή του. Λέμε ότι πρέπει να αλλάξουμε συνήθειες, να πληρώνουμε φόρους, να λειτουργούμε ηθικά δηλαδή, αλλά το παράδειγμα που έχουμε από τους πολιτικούς είναι αντίθετο... Υπάρχει περίπτωση να διαρραγεί η σχέση με τον κοινωνικό δεσμό. Και τότε εκδηλώνονται μορφές βίας απρόβλεπτης και άγριας».

Λοιπόν, κύριοι της πολιτικής μας ελίτ, τότε τι γίνεται; Είμαστε βέβαιοι ότι δεν σας απασχολούν τα παραπάνω «υποθετικά» ερωτήματα. Για άλλη μια φορά βρίσκεστε «πίσω» από την κοινωνική πραγματικότητα. Στο δικό σας... «μικρόκοσμο». Δυστυχώς!

Είναι η Aλήθεια μία;

Πριν ξεκινήσεις να διαβάζεις αυτά που έχω συγκεντρώσει σε σχέση με το θέμα που θα μας απασχολήσει θα ήθελα να σου ζητήσω μία χάρη. Όπου βλέπεις λέξεις-ουσιαστικά και κυρίως Θεός, θρησκεία καθώς και ονόματα ανθρώπων κλείσε τα αυτιά σου στις σκέψεις που αυτόματα ξεπηδούν στο μυαλό σου. Αν θέλεις πραγματικά να κατανοήσεις αυτό που θέλω να σου πω δεν μπορείς να το κάνεις βασισμένος στην εμπειρία σου και στις εξωτερικές γνώσεις που έχεις για αυτές τις λέξεις. Αν βασισθείς σε αυτά δεν θα μπορέσεις να διαβάσεις πέρα από τις γραμμές. Αν όμως αφεθείς ελεύθερος δηλαδή κενός από έννοιες, ιδεολογίες και σκέψεις ίσως καταφέρω να σου μιλήσω σε κάποιο άλλο κομμάτι του εαυτού σου το οποίο και θα κατανοήσει αυτά που έχω να σου πω. Γιατί για να μάθει κάποιος το οτιδήποτε πρέπει να μην γνωρίζει. Πως θα μάθεις όταν ήδη ξέρεις;

Από την ιστοσελίδα του Γ. Στεφανάκη "δανείστηκα" την παρακάτω δήλωση του Κρισναμούρτι η οποία γράφτηκε στις 21/10/80 και στην οποία αργότερα ο ίδιος πρόσθεσε λίγες ακόμη προτάσεις:

"Η αλήθεια είναι μια χώρα χωρίς μονοπάτια. O άνθρωπος δεν μπορούν να την φτάσουν μέσω δογμάτων, ιερέων ή τελετουργιών, ούτε μέσω φιλοσοφικών γνώσεων ή ψυχολογικών τεχνικών. Πρέπει να την βρει μέσω της κατανόησης των περιεχομένων του μυαλού του, μέσω παρατήρησης και όχι μέσω διανοητικής ανάλυσης ή ενδοσκοπικής ανατομίας. Ο άνθρωπος έχει χτίσει εικόνες ως ένα φράκτη ασφαλείας - θρησκευτικό, πολιτικό, προσωπικό. Αυτές εκδηλώνονται σαν σύμβολα, ιδέες, πιστεύω. Το φορτίο αυτών των εικόνων κυριαρχεί στη σκέψη, στις σχέσεις και στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου. Αυτές οι εικόνες είναι τα αίτια των προβλημάτων μας και χωρίζουν άνθρωπο από άνθρωπο. Η αντίληψη που έχει για την ζωή μορφοποιείται από τις έννοιες που έχει ήδη εγκαθιδρύσει στο μυαλό του. Το περιεχόμενο της συνείδησης του είναι όλη του η ύπαρξη. Αυτό το περιεχόμενο είναι κοινό σε όλη την ανθρωπότητα. Η ατομικότητα είναι το όνομα, η μορφή και ο επιφανειακός πολιτισμός/κουλτούρα που αποκτά από την παράδοση και το περιβάλλον. Η μοναδικότητα του ανθρώπου δεν έγκειται στο επιφανειακό αλλά στην απόλυτη ελευθερία από το περιεχόμενο της συνείδησης του, το οποίο είναι κοινό για όλη την ανθρωπότητα. Επομένως δεν είναι ένα άτομο. Η ελευθερία δεν είναι μία αντίδραση· η ελευθερία δεν είναι επιλογή. Είναι ισχυρισμός του ανθρώπου ότι επειδή έχει επιλογή είναι ελεύθερος. Ελευθερία είναι σκέτη παρατήρηση χωρίς κατεύθυνση, χωρίς φόβο τιμωρίας και ανταμοιβής. Η ελευθερία είναι χωρίς κίνητρο· η ελευθερία δεν είναι στο τέλος της εξέλιξης του ανθρώπου αλλά βρίσκεται στο πρώτο βήμα της ύπαρξης του. Με παρατήρηση ξεκινά κάποιος να ανακαλύπτει την έλλειψη ελευθερίας. Η ελευθερία βρίσκεται στην χωρίς επιλογή επίγνωση της καθημερινής μας ύπαρξης και δραστηριότητας. Η σκέψη είναι χρόνος. Η σκέψη γεννιέται από την γνώση και την εμπειρία οι οποίες είναι αδιαχώριστες από τον χρόνο και το παρελθόν. Ο χρόνος είναι ο ψυχολογικός εχθρός του ανθρώπου. Η δράση μας βασίζεται στη γνώση και συνεπώς στον χρόνο, άρα ο άνθρωπος είναι πάντα ένας σκλάβος του χρόνου. Η σκέψη είναι πάντοτε περιορισμένη και επομένως ζούμε σε συνεχή σύγκρουση και πάλη. Δεν υπάρχει ψυχολογική εξέλιξη. Όταν ένας άνθρωπος αποκτήσει επίγνωση της κίνησης των σκέψεων του θα δει το διαχωρισμό ανάμεσα στον σκεπτόμενο και στη σκέψη, στον παρατηρητή και στο παρατηρούμενο, αυτού που έχει την εμπειρία και αυτό του οποίου αποκτάμε την εμπειρία. Θα ανακαλύψει ότι αυτός ο διαχωρισμός είναι μια ψευδαίσθηση. Τότε υπάρχει μόνο σκέτη παρατήρηση. Τότε μόνο υπάρχει σκέτη παρατήρηση η οποία είναι ενόραση χωρίς την σκιά του παρελθόντος ή του χρόνου. Αυτή η άχρονη ενόραση επιφέρει μια βαθιά ριζική μεταμόρφωση του μυαλού.


Η ολική άρνηση είναι η ουσία του θετικού. Όταν υπάρχει άρνηση όλων αυτών των πραγμάτων που η σκέψη επέφερε ψυχολογικά, τότε μόνο υπάρχει αγάπη, η οποία είναι συμπόνοια και νοημοσύνη".

Σε μια "πονηρή" ερώτηση που έγινε στον Δαλάι Λάμα για το ποια είναι η καλύτερη θρησκεία, και ήταν πονηρή γιατί ο ερωτών περίμενε να ακούσει ο βουδισμός ή κάτι άλλο σχετικό, η απάντηση που δόθηκε ήταν η εξής:
"Η καλύτερη θρησκεία είναι αυτή που σε φέρνει πιο κοντά στο Θεό. Είναι αυτή που σε κάνει έναν καλύτερο άνθρωπο."
Μετά από την αρχική έκπληξη ο ερωτών ζήτησε να μάθει τι είναι αυτό που κάνει κάποιον καλύτερο άνθρωπο.
"Οτιδήποτε σε κάνει πιο φιλεύσπλαχνο, πιο ευαίσθητο, πιο απροκατάληπτο, πιο στοργικό, πιο φιλάνθρωπο, πιο υπεύθυνο, πιο ηθικό."
Και προχωρώντας τις σκέψεις του παραπέρα πρόσθεσε:

"Πρόσεχε τις Σκέψεις σου γιατί γίνονται Λέξεις·
Πρόσεχε τις Λέξεις σου γιατί γίνονται Πράξεις·
Πρόσεχε τις Πράξεις σου γιατί γίνονται Συνήθειες·
Πρόσεχε τις Συνήθειες σου γιατί γίνονται Χαρακτήρας·
Πρόσεχε τον Χαρακτήρα σου γιατί γίνεται Πεπρωμένο
και το Πεπρωμένο σου θα είναι η Ζωή σου.
Δεν υπάρχει θρησκεία ανώτερη από την Αλήθεια."



Όποιος έχει μελετήσει θρησκείες δεν μπορεί να του διέφυγε ότι παρά το γεγονός ότι όλες δίνουν διάφορα ονόματα στους θεούς τους, οι περισσότερες παραδέχονται την ύπαρξη ενός μόνο θεού, ακόμα και αυτές που από λάθος πληροφόρηση συνήθως, ονομάζουμε πολυθεϊστικές. Οι μωαμεθανοί λένε: "Ένας είναι ο Θεός", οι Ινδιάνοι έχουν το Μεγάλο Πνεύμα (Great Spirit), οι ινδουιστές το Πνεύμα του Φωτός (Purusha) που "είναι πέρα από το Δημιουργό αυτής της δημιουργίας" (Mundaka Upanishad II,1) και παρά τα εκατοντάδες ονόματα θεών που έχουν τα ιερά βιβλία τους η Rig Veda ξεκινά με τον παρακάτω στίχο:

"Τον αποκαλούν Ίντρα, Μίτρα, Βαρούνα, Άγκνι / και είναι ο ευγενής φτερωτός Γκαρούτμαν.
Σ' αυτό που είναι Ένα, οι σοφοί δίνουν πολλούς τίτλους, /τον αποκαλούν Άγκνι, Γιάμα, Ματαρισβάν"....

Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν το Δία σαν πατέρα των Θεών και ανώτερο τους. Από την διδασκαλία του Επίκητου το παρακάτω απόσπασμα που διασώθηκε στα "Αποσπάσματα" του μαθητή του Αρριανού που γράφτηκε με την βοήθεια και άλλων μαθητών του (απόσπασμα 4):

"Από τα πράγματα που υπάρχουν, ο Θεός μας έδωσε υπό τον έλεγχο μας μερικά ενώ τα άλλα όχι. Υπό τον έλεγχο μας έβαλε το καλύτερο και σπουδαιότερο, αυτό με το οποίο Αυτός ο ίδιος ευδαιμονεί, την χρήση των εξωτερικών εντυπώσεων (χρήσιν φαντασιών, στο πρωτότυπο). Γιατί όταν αυτό γίνεται σωστά, είναι ελευθερία, γαλήνη, χαρά, ευστάθεια· είναι επίσης δίκαιο και νόμος, σωφροσύνη και πάσα αρετή. Αλλά όλα τα άλλα πράγματα δεν μας τα έθεσε υπό τον έλεγχο μας. Γι' αυτό και εμείς πρέπει να γίνουμε ένα με τον Θεό (συμψήφους χρή τω θεώ) και χωρίζοντας τα πράγματα με αυτόν τον τρόπο, τα δε δικά μας με κάθε τρόπο να κατέχουμε (αντιποιείσθαι), τα μεν άλλα να τα αφήνουμε στο Σύμπαν και με χαρά να του παραχωρούμε ότι χρειάζεται είτε αυτά είναι τα παιδιά μας, είτε η πατρίδα, είτε το σώμα μας είτε οτιδήποτε άλλο."

Με αυτό τον τρόπο ο Θεός είναι το άγνωστο που ανακαλύπτεται συνεχώς (η λέξη ανακαλύπτω αποδίδεται αρκετές φορές στα αρχαία ελληνικά με τη λέξη συνιδείν) και δεν μπορεί ποτέ να γίνει γνωστός διανοητικά. Γι' αυτό ίσως ο Βούδας δεν απάντησε στην ερώτηση αν υπάρχει θεός, γι' αυτό ίσως οι Ταοϊστές του δώσανε το όνομα Τάο που δεν σημαίνει τίποτα, γι' αυτό οι Εβραίοι γράψανε το όνομα του αλλά χωρίς τα φωνήεντα (Γιάχβε) για να μην μπορείς να προφέρεις το όνομα του.


Ο Ουίλιαμ Μπλέηκ έχει γράψει ένα μικρό βιβλιαράκι (1788) με τίτλο "Όλες οι θρησκείες είναι μία". Το φιλοτέχνησε και με σχέδια του και μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Σας μεταφέρω την μετάφραση του:

"Η φωνή κάποιου που φωνάζει στη ζούγκλα.
To επιχείρημα:
Επειδή η πραγματική μέθοδος της γνώσης είναι το πείραμα, η ικανότητα να ξέρεις πρέπει να είναι η ικανότητα να λαμβάνεις πείρα. Αυτή την ικανότητα διαπραγματεύομαι.
1η αρχή:
Ότι η Ποιητική Ιδιοφυΐα είναι ο αληθινός Άνθρωπος και το σώμα ή η εξωτερική μορφή του ανθρώπου προέρχεται από την Ποιητική Ιδιοφυΐα. Ομοίως ότι η μορφή όλων των πραγμάτων προέρχονται από την δική τους Ιδιοφυΐα η οποία από τους Αρχαίους ονομαζόταν Άγγελος και Πνεύμα και Δαίμονας.
2η αρχή:
Όπως όλοι οι άνθρωποι είναι όμοιοι στην εξωτερική μορφή (και με την ίδια άπειρη ποικιλία) έτσι όλοι είναι όμοιοι στην Ποιητική Ιδιοφυΐα.
3η αρχή:
Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σκεφτεί, να μιλήσει ή να γράψει από καρδιάς αλλά πρέπει να έχει σκοπό την αλήθεια. Έτσι όλες οι σέκτες της Φιλοσοφίας προέρχονται από την Ποιητική Ιδιοφυΐα προσαρμοσμένη στις αδυναμίες του κάθε ατόμου.
4η αρχή:
Όπως κανένας ο οποίος ταξιδεύει σε χώρες γνωστές του δεν βρίσκει το άγνωστο, έτσι και από γνώση που έχει ήδη αποκτήσει ο Άνθρωπος δεν μπορεί να αποκτήσει περισσότερη. Επομένως μια παγκόσμια Ποιητική Ιδιοφυΐα υπάρχει.
5η αρχή:
Οι θρησκείες όλων των Εθνών προήλθαν από την διαφορετική αντίληψη της Ποιητικής Ιδιοφυΐας του κάθε έθνους, η οποία σε κάθε έθνος καλείται το Πνεύμα της Προφητείας.
6η αρχή:
Η Εβραϊκή και Χριστιανική Διαθήκη έχουν μια αυθεντική καταγωγή από την Ποιητική Ιδιοφυΐα. Αυτό είναι αναγκαίο από την περιορισμένη φύση των σωματικών αισθήσεων.
7η αρχή:
Όπως όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι (αν και άπειρα ποικίλοι) έτσι και οι θρησκείες σαν όμοιες έχουν μία πηγή. Ο αληθινός Άνθρωπος είναι η πηγή· αυτός ο Άνθρωπος που είναι η Ποιητική Ιδιοφυΐα."


Συγκρίνετε τώρα και την παρακάτω ρήση του Α. Αϊνστάιν μαζί με αυτήν του Κρισναμούρτι στο βίντεο που ακολουθεί:

"Ένα ανθρώπινο ον είναι μέρος του όλου, που το ονομάζουμε σύμπαν, ένα μέρος περιορισμένο στο χρόνο και τον χώρο. Έχει εμπειρία του εαυτού του, των σκέψεων του και των συναισθημάτων του σαν κάτι διαφορετικό από το υπόλοιπο... ένα είδος οπτικής πλάνης της συνείδησης του. Αυτή η πλάνη είναι ένα είδος φυλακής για εμάς, η οποία μας περιορίζει στις προσωπικές μας επιθυμίες και σε στοργή για τα λιγοστά κοντινά μας πρόσωπα. Το έργο μας πρέπει να είναι να ελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από αυτή την φυλακή, διευρύνοντας τον κύκλο της συμπόνιας μας ώστε να αγκαλιάσει όλα τα ζωντανά όντα και όλη τη φύση στην ομορφιά της"

Άρα αγαπητέ αναγνώστη , έτσι όπως βλέπω το ερώτημα που εγώ έθεσα στην αρχή, δηλαδή αν η Αλήθεια είναι μία, καταλήγω στο εξής συμπέρασμα:
η Αλήθεια δεν είναι μία· η Αλήθεια είναι Ένα.

Ξεκαθάρισαν όλα στο μυαλό μου.

Τρέχει ο τέταρτος χρόνος που βρέθηκα εκτός .
Εκτός του συστήματος (της καριέρας σαν στέλεχος και της μισθωτής εργασίας)που έθρεψε εμένα και την οικογένεια μου για πάνω από 25 χρόνια.
Ξεκαθάρισαν φιλίες, σχέσεις, ελπίδες, προσδοκίες, όνειρα την περίοδο που ακολούθησε.
Καθάρισε όμως και η ζωή μου όλη από υποκρισίες, σχέσεις άρρωστες με αφεντικά, αγχώδη χρονοδιαγράμματα, κυνήγι στόχων και οικονομικών αποτελεσμάτων προς όφελος τρίτων.
Δεν είχε καθαρίσει όμως το μυαλό μου.
Ξεκίνησα να κτίζω τις δικές μου δουλειές και την πάλη με το θηρίο της κρατικής γραφειοκρατίας, αλλά με μυαλό θολό. Εψαχνα πολλά, σκεφτόμουνα περισσότερα, είχα αρχίσει να πιστεύω ότι "έτσι είναι " η ζωή όποιου επιχειρεί. Με κράτησε παραγωγικό όχι το καθαρό μυαλό αλλά η επιμονή μου να γυρίσω σελίδα. Με επιμονή έκλεινα όλες τις πόρτες επανόδου στην προηγούμενη κατάσταση και παραμέριζα "πετραδάκι,πετραδάκι" τα εμπόδια στην νέα μου πορεία.
Μετά ήλθε η κρίση στην οικονομία της χώρας. Αδυναμία δανεισμού και επανατροφοδότισης του φαύλου κύκλου ενός μοντέλου που έφτιαξαν για δεκαετίες ανίκανοι, διεφθαρμένοι και αναποτελεσματικοί πολιτικοί.
Όλα δυσκόλεψαν απότομα. Όλα ,ακόμα και αυτά που τα είχα φτάσει σχεδόν στο παραπέντε.
Στην αρχή θόλωσα ακόμα περισσότερο. Μετά πέρασα σε ένα είδος ομαδικής κατάθλιψης , όπως άλλωστε και οι περισσότεροι Έλληνες.
Αντέδρασα με πολύ διάβασμα, μια ιδιότυπη επιστροφή στις γνωσιακές μου ρίζες, αλλά και ρουφώντας γνώση από κάθε άρθρο που γράφηκε αυτό το διάστημα ,από 4-5 επιλεγμένους και ιδιαίτερης πνευματικής καλλιέργειας ανθρώπους. Ένα εντατικό σεμινάριο γνώσης συνδυασμένο με ένα λουτρό επιλεκτικής ενημέρωσης υψηλής ποιότητας.
Αυτό ήταν.Το μυαλό μου καθάρισε. Όλα έγιναν ποιο απλά. Κατάλαβα καλύτερα περιβάλλον, δυνατότητες και το τι θέλω πια εγώ να κάνω από σήμερα και στο εξής. Επαγγελματικά και σε προσωπικό επίπεδο.
Η κρίση για μένα έχει εντέλει θετική επίδραση. Ελπίζω να συνεχίσω.

Είναι οι χαμηλοί μισθοί μια λύση;

31 |5 |2010 08:17
Ανταγωνιστικότητα: Είναι οι χαμηλοί μισθοί μια λύση;

Του Νίκου Κοτζιά


Τους τελευταίους μήνες ακούγεται η άποψη ότι η μείωση των μισθών και συνολικότερα του κοινωνικού κόστους της εργασίας (όπως είναι οι δαπάνες για περίθαλψη και συντάξεις) θα μας επαναφέρει στο βέλος της ανάπτυξης. Μάλιστα, ορισμένοι εμφανίζουν τη μείωση αυτή ως μονόδρομο. Δηλαδή, ως μια σιδερένια αναγκαιότητα προκειμένου να γίνει και πάλι η χώρα ανταγωνιστική. Η άποψη αυτή είναι ανιστόρητη και εκτός της σημερινής παγκόσμιας πραγματικότητας.

Δέκα στρατηγικές ανάπτυξης

Στις συνθήκες της σημερινής παγκοσμιοποίησης υπάρχουν πολλαπλές στρατηγικές που έχουν ακολουθηθεί από τα πιο διαφορετικά εθνικά κράτη. Στη διεθνή βιβλιογραφία αυτές οι στρατηγικές χωρίζονται στις εξής δέκα:
Η πρώτη στρατηγική είναι εκείνη της "ανοικτής περιφερειοποίησης". Της συμβολής, δηλαδή, στη διαμόρφωση μιας μεγάλης αγοράς, όπως είναι η Ε.Ε., η οποία θα δώσει πλεονεκτήματα σε όσους συμμετέχουν σ' αυτή, έναντι του παγκόσμιου ανταγωνισμού. Η πολιτική αυτή λόγω της άνισης ανάπτυξης εντός της Ε.Ε. δεν αποτελεί από μόνη της λύση. Για να μη γίνει προβληματική για την Ελλάδα, χρειάζονται επιπρόσθετα μέτρα, ιδιαίτερα στοιχεία από τη δέκατη στρατηγική.
Μια δεύτερη στρατηγική είναι εκείνη που εφάρμοσε σειρά χωρών της Ανατολικής Ασίας. Πρόκειται για την επανάκαμψη της πολιτικής του άμεσου ή έστω έμμεσου προστατευτισμού. Αυτή τη στρατηγική ακολουθούν, επίσης, οι ισχυροί της Ε.Ε. έναντι του παγκόσμιου ανταγωνισμού (από την ΚΑΠ μέχρι τις επιδοτήσεις στην Airbus), αλλά εξ ορισμού δεν μπορεί να εφαρμόσει μια μικρή χώρα όπως είναι η Ελλάδα έναντι των ισχυρών της Ε.Ε.
Η τρίτη στρατηγική είναι εκείνη που συνδυάζει τον προστατευτισμό με εργαλεία νομισματικής πολιτικής. Η τελευταία, όμως, δεν υπάρχει, πλέον, στα χέρια της Ελλάδας, καθότι μέλος της Ευρωζώνης. Στη δε Ευρωζώνη, το βάρος της Ελλάδας είναι μικρό, όσο και τα οικονομικά μεγέθη της. Σε αντίθεση με τα μεγάλα προβλήματά της.

Μια τέταρτη στρατηγική είναι εκείνη που εφαρμόστηκε παλαιότερα από σοσιαλιστικές κυβερνήσεις και ονομάστηκε ως το μοντέλο των Αλπεων ή αλλιώς του Ρήνου. Αυτή θεμελιώνεται σε μια ανάπτυξη που στηρίζεται στην κοινωνική συνεννόηση και συναίνεση. Οι σημερινές συνθήκες στην Ελλάδα είναι δύσκολες ως προς αυτή την κατεύθυνση. Μάλιστα η συμπεριφορά του οικονομικού επιτελείου και ακόμα περισσότερο οι επιλογές του κάνουν σχεδόν αδύνατη την προώθηση της ανάπτυξης μέσα από τη συναίνεση. Πολύ φοβάμαι, λοιπόν, ότι η κυβέρνηση έχει αποσυνδέσει το έργο της από έναν τέτοιο τύπο κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης.

Μια πέμπτη επιλογή είναι η στήριξη της ανάπτυξης σε έναν ισχυρό δημόσιο τομέα με ευρείες δυνατότητες και χωρητικότητες. Η σημερινή ποιότητα και διάταξη του ελληνικού Δημοσίου δεν επαρκεί για ένα τέτοιο καθήκον. Ενώ, επιπλέον, ελληνική κυβέρνηση και "τρόικα" τον αποδομούν.
Η έκτη στρατηγική ακολουθήθηκε παλαιότερα από το Η.Β. (και εν μέρει ακολουθείται). Την έχουν επιλέξει και οι ΗΠΑ, οι οποίες διαθέτουν τα αντίστοιχα προαπαιτούμενα. Είναι η στρατηγική της ηγεμονίας και της ισχύος. Τα μεγέθη και οι δυνατότητες του ελληνικού κράτους αποκλείουν εξ ορισμού μια τέτοια επιλογή.
Η επιλογή που προωθεί η κυβέρνηση και της έχουν υποδείξει η Ε.Ε. και το ΔΝΤ προσεγγίζει στη λογική της έβδομης στρατηγικής. Εκείνης που στηρίζεται στην πολιτική μιας "προς τα κάτω κινητικότητας". Εφαρμόζεται από κράτη που επιδιώκουν να συμμετάσχουν στις διαδικασίες της παγκοσμιοποίησης με τη μέθοδο της αρνητικής προσαρμογής, όπως είναι η μείωση των μισθών, η αναδόμηση του νομικού καθεστώτος επενδύσεων και φορολόγησης, η ενίσχυση των συστημάτων επιδότησης για το κεφάλαιο. Συχνά αυτή η στρατηγική προβάλλεται από υπερεθνικούς παίκτες ως ο μπαμπούλας στο όνομα του οποίου απαιτείται από μερίδα των κυρίαρχων ελίτ να αλλάξει το νομικό-εργασιακό καθεστώς της χώρας.
Η όγδοη στρατηγική παρατηρείται, κατά κανόνα, σε μικρά ή σχετικά αδύνατα -αλλά ανερχόμενα- εθνικά κράτη, τα οποία επιδιώκουν με ειδικά μέτρα να αποκτήσουν ειδικά πλεονεκτήματα. Τέτοια μέτρα είναι οι ελεύθερες ζώνες εμπορίου και επενδύσεων, οι ζώνες χωρίς φορολόγηση. Σε αυτά τα κράτη ανήκουν και εκείνα που δίνουν τη δυνατότητα πολλαπλής δημιουργίας εξωπαράκτιων εταιρειών. Η Ελλάδα, όντας μια από τις 30 πιο πλούσιες χώρες του κόσμου και μέλος της Ε.Ε., δεν μπορεί να στηριχτεί σε αυτή τη στρατηγική. Οχι, τουλάχιστον, σε μεγάλη έκταση.
Η ένατη στρατηγική ανάπτυξης ακολουθείται από τα κράτη που, κατά κάποιο τρόπο, μένουν εκτός παιχνιδιού. Το "εκτός παιχνιδιού" πρέπει να νοείται μόνο σχετικά. Καθότι ακόμα και οι πιο ακραίες περιπτώσεις κρατών που βρίσκονται εκτός παιχνιδιού, μπορεί να αποτελούν παραγωγό ειδικών προϊόντων για οικονομικές αγορές κλίμακας, όπως ήταν το Αφγανιστάν. Χώρα που ήταν ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ναρκωτικών για την παγκόσμια αγορά. Αλλά και ορισμένα μικρά κράτη στην περιοχή μας ως κόμβοι λαθρεμπορίου.
Η δέκατη στρατηγική, είναι αυτής της επιλογής εξασφάλισης σε μια χώρα, μιας σχετικά υψηλής εξειδίκευσης στην παγκόσμια αγορά και στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας. Είναι δε αντίθετη από την έβδομη που ακολουθεί σήμερα η χώρα.

Η σύγκριση δύο εκ των στρατηγικών για την Ελλάδα

Η καθεμιά από τις αναφερθείσες πολιτικές δείχνει τις διαφορετικές δυνατότητες ανάμεσα στα εθνικά κράτη έναντι της παγκοσμιοποίησης, αλλά και τις εν δυνάμει πολιτικές επιλογές τους. Στην πραγματικότητα, βέβαια, τα εθνικά κράτη αναπτύσσονται μέσα από πολλαπλούς συνδυασμούς των πιο πάνω στρατηγικών, ακόμα και σε τομείς εκτός της οικονομίας. Οι ισχυρότερες χώρες δεν χρησιμοποιούν μόνο μια στρατηγική, έστω και αν τους χαρακτηρίζουν μία ή δύο, αλλά επιδιώκουν, ταυτόχρονα, να συγκεντρώσουν τα πλεονεκτήματα και των υπόλοιπων στρατηγικών. Οχι μόνο ως στρατηγικές έναντι της παγκοσμιοποίησης, αλλά, ταυτόχρονα, και ως εσωτερικές στρατηγικές στο όνομα της παγκοσμιοποίησης, προκειμένου να ανατρέψουν τους εσωτερικούς συσχετισμούς ισχύος, ή έστω να τους προσαρμόσουν στις ανάγκες τους.
Σε αυτό το πλαίσιο, η έβδομη στρατηγική είναι μια στρατηγική μείωσης του κόστους εργασίας. Είναι μια στρατηγική που μακρόχρονα δεν έχει καμιά ελπίδα, καθότι πάντα θα υπάρχουν χώρες φθηνότερες από την Ελλάδα και που θα εργάζονται με βιομηχανίες και υπηρεσίες έντασης εργασίας. Χώρες στις οποίες το χαμηλό κόστος εργασίας μεταφράζεται και σε χαμηλό κόστος του τελικού προϊόντος. Προϊόν το οποίο αναφέρεται κατά κανόνα στις χαμηλότερες βαθμίδες ειδίκευσης και τεχνολογικής ανάπτυξης. Αλλά και βραχύχρονα, ενώ αυτή η επιλογή μπορεί να αποδώσει εν δυνάμει ορισμένα οφέλη σε μια εθνική οικονομία, στην περίπτωση της Ελλάδας είναι πολύ δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο. Και αυτό διότι, εάν η ελληνική οικονομία επιλέξει μια τέτοια στρατηγική ειδίκευσης, τότε θα πρέπει να απαλλαγεί από το ευρώ και να συνδυαστεί με την τρίτη στρατηγική που ανέφερα, εκείνη του προστατευτισμού. Μόνο έτσι θα μπορέσει να δημιουργήσει εκ νέου τομείς παραγωγής με σχετικό πλεονέκτημα όχι την ποιότητα αλλά το κόστος. Να σταθεροποιήσει αυτή την παραγωγή τόσο ως προς τα τεχνολογικά πιο αναβαθμισμένα προϊόντα της υπόλοιπης Ε.Ε., όσο και με τα κατά πολύ φτηνότερα από τις αναδυόμενες αγορές (από τα παιχνίδια μέχρι την κλωστοϋφαντουργία και τα ναυπηγεία). Η στρατηγική αυτή, δηλαδή, για να πετύχει, αν μπορεί να πετύχει πλέον για την Ελλάδα, απαιτεί παραίτηση από αυτό που καλείται να υπηρετήσει: δηλαδή την ενδυνάμωση μιας ευρωπαϊκής Ελλάδας. Κατά συνέπεια πρόκειται για υποκρισία να λέγεται ότι υπηρετεί την ενίσχυση της Ελλάδας εντός της Ε.Ε.
Η δέκατη στρατηγική, σε αντίθεση με την τρίτη, στηρίζεται στην ανάπτυξη της έρευνας και της ποιοτικής αναβάθμισης του εκπαιδευτικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα ειδικευτεί σε τομείς που απαιτούν εργασία υψηλής ειδίκευσης και κατά προέκταση συνδέεται με υψηλό κόστος εργασίας. Με αυτό τον τρόπο η Ελλάδα αναβαθμίζεται στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας και ταυτόχρονα ενισχύει τη θέση του κόσμου της εργασίας. Είναι μια ειδίκευση σχετικά υψηλού κόστους που επιδιώκει να κάνει την Ελλάδα ανταγωνιστική σε εξειδικευμένους τομείς νέας τεχνολογίας (βιογενετική, νανοτεχνολογία, παραγωγή μέσων της πράσινης ανάπτυξης - και όχι εισαγωγής τους), καινούργιου τύπου υπηρεσιών καθώς και κατάληψης αγορών που καλύπτουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες (όπως είναι ο εξειδικευμένος τουρισμός).

Προκειμένου να υπάρξει μια τέτοια ανάπτυξη, σε συνδυασμό με τα εργαλεία της τέταρτης και πέμπτης στρατηγικής επιλογής, η κυβέρνηση θα πρέπει να συγκροτήσει ειδικούς μηχανισμούς ενασχόλησης με την ανάπτυξη. Προσέλκυσης επενδύσεων -και όχι απλά ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου- στους τομείς που θα επιλεχθούν. Προσαρμογή της εκπαίδευσης σε αυτή την προοπτική καθώς και της έρευνας. Διαφορετικά, ακόμα και αν ποτέ ευημερήσουν οι αριθμοί των νομισματικοπολιτκών μεγεθών, η χώρα, οι άνθρωποι και το μέλλον τους θα υποφέρουν.