Αν η ύφεση οδηγήσει σε έκρηξη

Κυριακή, 29 Αυγούστου 2010
Αν η ύφεση οδηγήσει σε έκρηξη
Γράφει ο Χρήστος Γιανναράς

Η επιδίωξη της εξουσίας και η άσκηση της εξουσίας σήμερα βασίζονται κυρίως σε πρακτικές μη πολιτικές. Το φαινόμενο είναι διεθνές, η έκταση και ένταση του φαινομένου, συναρτήσεις της κατά κεφαλήν καλλιέργειας σε κάθε κοινωνία.

Πρακτικές επιδίωξης και άσκησης της εξουσίας είναι οι νομικοί θεσμοί, κομματικοί σχεδιασμοί, επιτελικές μεθοδεύσεις, στρατηγικές και τακτικές, χρήση τεχνολογικών δυνατοτήτων πληροφόρησης και έκφρασης. Πολιτικές ονομάζουμε τις πρακτικές που αποβλέπουν, κατά απόλυτη προτεραιότητα, να προκαλέσουν τη σκέψη, την κρίση, τον προβληματισμό του πολίτη, να δημιουργήσουν αίσθηση ευθύνης στον πολίτη για τις επιπτώσεις της ψήφου του. Μη πολιτικές πρακτικές ονομάζουμε τα πολυποίκιλα μηχανεύματα που εφευρίσκονται και επιστρατεύονται προκειμένου να παρασυρθεί ο πολίτης σε διαχείριση της ψήφου του άσχετη με οποιαδήποτε συνείδηση κοινωνικής ευθύνης. Δηλαδή:

Να χειραγωγηθεί έντεχνα ο πολίτης σε ακούσια και ανεπίγνωστη παραίτηση από τη σκέψη, την κρίση, την ευθύνη του. Να δίνει την ........
ψήφο του με κριτήριο το ατομικό του και μόνο συμφέρον (διορισμός, δάνειο, προαγωγή, μετάθεση, κομματικό πόστο, διατήρηση προνομίων κ.λπ.). Να ψηφίζει υποταγμένος σε συμπλεγματικές ψυχολογικές εξαρτήσεις γονεϊκές, νεανικών στρατεύσεων, άκριτων προκαταλήψεων και εθισμών. Να έχει ανάγκη την ένταξη, την αίσθηση ότι επιτέλους «ανήκει» και αυτός κάπου, σε κόμμα, παράταξη, ιδεολογία.

Ειδικά μετά τη διάλυση της οικιστικής κοινότητας, την αγνωστοποίηση του ατόμου μέσα στις πολυάνθρωπες τερατουπόλεις, τη μεθοδική εμπέδωση του πατριδομηδενισμού, τον εκφυλισμό της εκκλησίας σε ατομοκεντρική θρησκευτικότητα, μοιάζει ψυχολογικά πανίσχυρη η ανάγκη για ένταξη. Ισως ισχυρότερη και από τη σεξουαλική ανάγκη ή διαπλεκόμενη με αυτήν. Πάντως, μόνον έτσι εξηγείται ο απίστευτος σε έκταση κρετινισμός της «ποδοσφαιροφιλίας» στις μέρες μας, ίσως και το σεξουαλικό λεξιλόγιο των κραυγών στις κερκίδες των γηπέδων.

Οσοι διεκδικούν και όσοι ασκούν την εξουσία σήμερα ποντάρουν απροκάλυπτα στον ορμέμφυτο πρωτογονισμό του ψηφοφόρου. Γιατί χειραγωγείται εύκολα και αποτελεσματικά. Χάρη στην αλογία των ενορμήσεων κάθε κόμμα εξασφαλίζει οπωσδήποτε μια «βάση» οπαδών αφοσιωμένων με όρους σαφέστατης ψυχανωμαλίας – όπως εξασφαλίζει και η πιο ασήμαντη ποδοσφαιρική ομάδα έναν πυρήνα πιστών που θα βγουν στους δρόμους καίγοντας αυτοκίνητα και θρυμματίζοντας βιτρίνες, αν η ομάδα τους υποβιβαστεί στη β΄ κατηγορία. Και πέρα από τη σταθερή «βάση» των βοσκηματωδώς εξαρτημένων κομματικών οπαδών, οι επαγγελματίες της εξουσίας ξέρουν και μπορούν να χειραγωγούν κρίσιμες εκλογικά μάζες παραιτημένων από την κριτική τους σκέψη πολιτών, δημιουργώντας περιστασιακές πλειοψηφίες.

Κανένας δεν μπορεί να αποδείξει ότι εσκεμμένα η κομματοκρατία απεργάζεται με πολυμήχανες πρακτικές, την εξηλιθίωση των πολιτών – οι προθέσεις ποτέ δεν αποδείχνονται. Ξεγυμνώνονται ωστόσο από τη λογική διερεύνηση των κινήτρων που μπορούμε να διαβλέψουμε στις πρακτικές τους: Γιατί να ξοδεύουν ιλιγγιώδη ποσά σε προεκλογικές αφίσες, έντυπο χαρτομάνι, τηλεοπτικά «σποτς», πληρωμένες συμμετοχές τους σε συζητήσεις στην τηλεόραση; Μελέτες αγοράς τούς έχουν με σιγουριά βεβαιώσει ότι, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι και τι λένε, ένας κρίσιμος για το εκλογικό αποτέλεσμα αριθμός απερίσκεπτων ψηφοφόρων θα τους ψηφίσει, μόνο επειδή είδε τη φυσιογνωμία τους, επανειλημμένα, επίμονα, σε αφίσες, σε έντυπα, στην τηλεόραση. Αποκτούν «αναγνωρισιμότητα», που θα πει: ο μικρονοϊκός πολίτης που ενεργεί με ορμέμφυτα και όχι κριτικά, τους αισθάνεται «οικείους», «δικούς» του, όπως και τους ποδοσφαιριστές της ομάδας «του». Και τους δίνει σταυρό προτίμησης. Ακόμα πιο εύκολα και πιο τυφλά ψηφίζει πρώην καλλονές της πασαρέλας, ηθοποιούς, μπασκετμπολίστες, προπονητές, δημοσιογράφους της τηλεόρασης.

Με ποια σκοπιμότητα και ποια κίνητρα οι κυβερνήσεις ξοδεύουν απίστευτο χρήμα κρατικό για να υποδαυλίζουν το ενδιαφέρον των μαζών για το ποδόσφαιρο; Γιατί τα ποδοσφαιρικά γήπεδα έχουν διεθνείς προδιαγραφές πολυτελούς κατασκευής και τα κρατικά νοσοκομεία τριτοκοσμικές; Ενδιαφέρει τους πολιτικούς η «ψυχαγωγία» των πολιτών περισσότερο από την περίθαλψή τους; Πληροφορήθηκαν ποτέ οι ψηφοφόροι τι στοιχίζει στο κράτος έστω και μόνο η αστυνομική προστασία κάθε ποδοσφαιρικού αγώνα και η δημοσιογραφική του κάλυψη, από τα κρατικά κανάλια; Γνωρίζουν οι πολίτες τα μυθώδη ποσά που πληρώνει η ΕΡΤ για δικαιώματα αναμετάδοσης ποδοσφαιρικών αγώνων ή για συμμετοχές (διαπόμπευσης του ελληνικού ονόματος) στους κρετινικούς διαγωνισμούς της «Γιουροβίζιον»;

Η λογική της διερεύνησης των κινήτρων παραπέμπει αναμφίβολα στη μεθοδική εξηλιθίωση του πληθυσμού, από πρόθεση. Αλλη εξήγηση δεν υπάρχει ούτε για το έγκλημα του κρατικού τζόγου ούτε για το ανεξέλεγκτο της βλακείας, της κακογουστιάς και της χυδαιότητας του τηλεοπτικού θεάματος. Και η αποτελεσματικότερη πρακτική εξηλιθίωσης (υποχρεωτικής) του πληθυσμού είναι η συνεχής υποβάθμιση της σχολικής εκπαίδευσης. Κάθε κυβέρνηση αναλαμβάνει και μια καινούργια «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», προκειμένου να μεταθέσει την προσοχή της κοινής γνώμης στο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ ή στον εφοδιασμό των σχολείων με υπολογιστές ή στον «εκσυγχρονισμό» του διδακτικού προγράμματος κ.ά.α. Και υπόγεια προωθεί την εξάρθρωση της γλωσσικής διδασκαλίας, την εξάλειψη κάθε άσκησης στην κριτική σκέψη, την πληθωρική προσφορά (πληροφοριακών) γνώσεων μιας χρήσεως. Κραυγάζει χυδαία η πρόθεσή τους να βυθίσουν την ελληνική κοινωνία στη «φυσιολογική» αποβλάκωση που θα επιτρέψει να συνεχίσουν ανενόχλητοι τον ρόλο του φεουδάρχη.

Αν ποτέ υπάρξει κόμμα στην Ελλάδα που θα θελήσει να καταλύσει την απολυταρχική τυραννία της σημερινής κομματοκρατίας, να αποκαταστήσει θεσμούς δημοκρατίας, κράτος δικαίου, έννομη τάξη, αξιοκρατία, προτεραιότητες ποιότητας της ζωής και κοινωνίας των σχέσεων, αν μπορούσε να υπάρξει ένα τέτοιο κόμμα (εκ των πραγμάτων αδύνατο), θα ξεκινούσε με θεσμικές μεταρρυθμίσεις παραγωγικές καίριων κοινωνικών μεταβολών: Τέλειο χωρισμό του κράτους από τον επαγγελματικό «αθλητισμό», του κράτους από τον τζόγο, παντοδύναμο ΕΡΣ (κοινωνικό έλεγχο της εμπορίας του θεάματος), εκ θεμελίων αλλαγή προσωπικού και συστημάτων της δημόσιας εκπαίδευσης.

Εκ των πραγμάτων είναι αδύνατο να υπάρξει ένα τέτοιο κόμμα, η κομματοκρατία φυλάει καλά σφραγισμένες τις μπουκαπόρτες. Μόνο αν η ραγδαία επιτεινόμενη οικονομική ύφεση οδηγήσει σε έκρηξη βίας και αίματος, σε πανικό ζούγκλας, μόνο τότε, όποια αρχή προκύψει τυχαία, θα έχει μια και μόνη λύση για να ξαναλειτουργήσει η ζωή:

Εκλογές για Συντακτική Εθνοσυνέλευση, καινούργιο εξ υπαρχής Σύνταγμα, με όρους που θα αποκλείουν μεθοδικά την επιστροφή στην εξουσία της κομματοκρατίας.

Εκτός αν προλάβει τη φρίκη της ζούγκλας η ευφυής διαχείριση – σημερινών συνταγματικών δυνατοτήτων από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. ΄Η μια μαγική μεταμόρφωση του κ. Σαμαρά σε ηγέτη. Ο πρωθυπουργός είναι στο απυρόβλητο και της θαυματουργίας.
Χρήστος Γιανναράς

ZeitGeistΟ Στόχος

Ο Στόχος

Στοχεύουμε στην αποκατάσταση των θεμελιωδών αναγκών και περιβαλλοντικών συνειδητοποιήσεων των ειδών, μέσω της ανάλυσης των πιο πρόσφατων συνειδητοποιήσεων του ποιοι και τί πραγματικά είμαστε, σε συνδυασμό με το πώς η επιστήμη, η φύση και η τεχνολογία ( αντί για τη θρησκεία, την πολιτική και το χρήμα ) κρατούν τα κλειδιά για την προσωπική μας ανάπτυξη, όχι μόνο ως ανθρώπινα όντα, μα ως πολιτισμός, τόσο δομικά όσο και πνευματικά. Βασική επίγνωση αυτής της συνειδητοποίησης είναι η αναγνώριση των Αναδυόμενων και Συμβιωτικών στοιχείων των φυσικών νόμων και πώς με την υιοθέτησή τους ως θεμέλιους λίθους των προσωπικών και κοινωνικών μας θεσμών η ζωή στη Γη μπορεί να ανθίσει, μέσω ενός συστήματος διαρκούς θετικής ανάπτυξης, όπου τα αρνητικά κοινωνικά συμπτώματα όπως η κοινωνική διαστρωμάτωση, ο πόλεμος, οι προκαταλήψεις, ο ελιτισμός και οι εγκληματικές ενέργειες σταδιακά θα μειώνονται και, ιδανικά, θα εκλείψουν από την ανθρώπινη συμπεριφορά. Βέβαια αυτή η πιθανότητα δύσκολα υιοθετείται από το σύνολο των ανθρώπων, διοτι έχουμε κατηχηθεί από την κοινωνία ώστε να νομίζουμε ότι το έγκλημα, η διαφθορά και η ανειλικρίνεια είναι «κάτι φυσικό» και ότι πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που επιθυμούν την εκμετάλλευση και τον πόνο των άλλων. Η θρησκεία είναι ο μεγαλύτερος προαγωγός αυτής της προπαγάνδας, καθώς η λογική του «αυτοί κι εμείς» ή «καλών και κακών» προάγει αυτή την λανθασμένη αξίωση. Η πραγματικότητα είναι ότι ζούμε σε μια κοινωνία που παράγει την σπανιότητα ζωτικών αποθεμάτων. Συνέπεια αυτής της σπανιότητας είναι μια τακτική αυτοσυντήρησης των ανθρώπων, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κλέψουν και να εξαπατήσουν για να πάρουν αυτό που θέλουν.

Η έρευνά μας συμπέρανε ότι η σπανιότητα είναι μια από τις πιο θεμελιώδεις αιτίες της παρεκκλίνουσας συμπεριφοράς, ενώ παράλληλα οδηγεί σε περίπλοκες μορφές νευρώσεων διαφόρων τύπων. Μια στατιστική ματιά στον εθισμό στα ναρκωτικά, στο έγκλημα και στις φυλακίσεις δείχνει ότι η ανέχεια και οι ανθυγιεινές κοινωνικές συνθήκες συνιστούν την εμπειρία ανθρώπων με την αυτή συμπεριφορά.

Οι άνθρωποι δεν είναι καλοί ή κακοί. Είναι οι εξελισσόμενες, διαρκώς αναπτυσσόμενες συνθέσεις των εμπειριών που τους επηρεάζουν. Η «ποιότητα» ενός ανθρώπινου όντος (αν υπήρξε ποτέ κάτι τέτοιο) εξαρτάται άμεσα από την αγωγή του και άρα από τα συστήματα πεποιθήσεων στα οποία γαλουχήθηκε.
Αυτή η απλή πραγματικότητα παραβλέφθηκε χυδαία και σήμερα οι άνθρωποι πιστεύουν πρωτόγονα ότι ο ανταγωνισμός, η απληστία και η διαφθορά αποτελούν «εγγενή» συστατικά της ανθρώπινης συμπεριφοράς και άρα πρέπει να έχουμε φυλακές, αστυνομία, και μιαν ολόκληρη ιεραρχία διαφορικού ελέγχου ώστε η κοινωνία να αντιμετωπίζει αυτές τις «κλίσεις». Πρόκειται για έναν παραλογισμό, ένα σφάλμα.

Το θέμα είναι ότι για να αλλάξουν ριζικά τα πράγματα προς το καλύτερο, πρέπει να χειριστούμε τις θεμελιώδεις αιτίες. Το τρέχον σύστημα «τιμωρίας» είναι απαρχαιωμένο, απάνθρωπο και αντιπαραγωγικό. Όταν συλλαμβάνεται ένας κατά συρροή δολοφόνος, οι περισσότεροι αδημονούν και ουρλιάζουν για τον θάνατό του. Αυτό είναι ανάδρομο. Μια πραγματικά υγιής διανοητικά κοινωνία, που κατανοεί ποιοι είμαστε και πως δημιουργούνται τα συστήματα αξιών μας θα έπαιρνε αυτό το άτομο και θα μάθαινε τις αιτίες πίσω από τις βίαιες πράξεις του. Ύστερα αυτές οι πληροφορίες θα πήγαιναν σε ένα τμήμα ερευνών που θα σκέφτεται την ανακοπή τέτοιων καταστάσεων μέσω της εκπαίδευσης.

Είναι καιρός να σταματήσουμε τα μπαλώματα. Είναι καιρός για μια νέα κοινωνική προσέγγιση, αναβαθμισμένη στη σημερινή γνώση. Δυστυχώς, η κοινωνία σήμερα βασίζεται ακόμα σε πεπαλαιωμένες και προκατειλημμένες διατάξεις και λύσεις.

Είναι επίσης σημαντικό να σημειώσουμε ότι δεν υπάρχουν ουτοπίες ή κάποιο τέλος. Όλα τα στοιχεία δείχνουν αέναες αλλαγές σε κάθε επίπεδο. Έπειτα, είναι η προσωπική μας δράση, σε κάθε μέρα της ζωής μας που διαπλάθει και διαιωνίζει τα κοινωνικά συστήματα που φτιάχνουμε. Ωστόσο, παραδόξως, είναι επίσης οι περιβαλλοντικές επιρροές που δημιουργούν την αντίληψή μας και άρα την κοσμοθεώρησή μας. Άρα, η πραγματική αλλαγή δεν θα έρθει μόνο από την ρύθμιση των προσωπικών σας πεποιθήσεων και αποφάσεων, μα και από την αλλαγή των κοινωνικών δομών που επηρεάζουν αυτές τις πεποιθήσεις και αποφάσεις. Τα ελιτίστικα κυριαρχικά συστήματα μακροχρόνια επηρεάζονται ελάχιστα από παραδοσιακές διαμαρτυρίες και πολιτικά κινήματα. Πρέπει να κινηθούμε πέρα από αυτές τις «κατεστημένες επαναστάσεις» και να χρησιμοποιήσουμε ένα εργαλείο πολύ πιο ισχυρό:

Θα σταματήσουμε να υποστηρίζουμε το σύστημα, ενώ συνεχώς θα υπερμαχούμε για τη γνώση, την ειρήνη, την ενότητα και την ευσπλαχνία. Δεν μπορούμε να «πολεμήσουμε το σύστημα». Το μίσος, ο θυμός και η «πολεμική» λογική είναι αποτυχημένα μέσα αλλαγής, διότι αναπαράγουν τα ίδια εργαλεία που χρησιμοποιεί το διεφθαρμένο, κατεστημένο σύστημα ισχύος για να διατηρεί τον έλεγχο.
Η παραποίηση και η παράλυση:

Μόλις συνειδητοποιήσουμε ότι όλα τα συστήματα είναι Αναδυόμενα και σε κατάσταση συνεχούς εξέλιξης, μαζί με την πραγματικότητα της Συμβιωτικής σύνδεσης με τη φύση και τους συνανθρώπους μας με τους πιο απλούς και προφανείς τρόπους, πειθόμενοι ότι η προσωπική μας ακεραιότητα είναι μόνο τόσο μεγάλη όσο και της υπόλοιπης κοινωνίας, τότε μπορούμε να δούμε πόσο διεστραμμένα και ανάδρομα είναι τα κοινωνικά μας κατεστημένα και του πώς η διαιώνισή τους είναι η αιτία της κοινωνικής αστάθειας στην κοινωνία. Για παράδειγμα, το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα θεωρείται εδώ και καιρό μια θετική δύναμη στην κοινωνία, χάρη στην πεποίθηση ότι παράγει κίνητρα και πρόοδο. Στην εφαρμογή του, το χρηματοπιστωτικό σύστημα έγινε ένα μέσο διαίρεσης και ολοκληρωτικού ελέγχου.

Αποτελεί την ύστατη μορφή του «Διαίρει και βασίλευε», καθώς στον πυρήνα του τεκμηριώνεται ότι:
# πρέπει να μαχόμαστε μεταξύ μας για να επιβιώσουμε και
# οι άνθρωποι χρειάζονται αυτό το «ελατήριο» ανταμοιβής για να κάνουν οτιδήποτε χρήσιμο.

Όσο για το Νο1, (πρεπει να αντιμαχόμαστε) το χαρακτηριστικό του ανταγωνισμού στο σύστημα εγγυάται την διαφθορά στην κοινωνία σε κάθε επίπεδο, καθώς η βάση είναι «εμείς ανάντια των άλλων». Πολύ ισχυρίζονται ότι το «σύστημα ελεύθερης αγοράς» είναι καλό… όμως έχει φθαρεί στις μέρες μας λόγω κακών πολιτικών, μεροληψίας κλπ. Υποθέτουν ότι εάν επιτρεπόταν η άνθιση μιας «αγνής» ελεύθερης αγοράς τότε θα ήταν εντάξει. Αυτό είναι λάθος, γιατί αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι η ελεύθερη αγορά σε λειτουργία, με όλα τα διαφορικά της πλεονεκτήματα και τη διαφθορά. Κανένας νόμος δεν θα σταματήσει ποτέ το εμπόριο των μετόχων, τις δολοπλοκίες, την κατάχρηση εργασίας, την μόλυνση, την προγραμματισμένη αχρηστία και τα λοιπά…
Αυτά προάγει το σύστημα ανταγωνισμού, χωρίς αποτυχία, διότι βασίζεται στην προϋπόθεση της εκμετάλλευσης των άλλων για το κέρδος. Τελεία.

Πρέπει να ξεκινήσουμε την μετάβαση έξω από αυτά τα δυναστευτικά ιδεώδη και να κινηθούμε προς ένα σύστημα σχεδιασμένο για την υποστήριξη των ανθρώπινων όντων, όχι στον εξαναγκασμό τους να παλεύουν για να επιβιώσουν. Σχετικά με το Νο2 (κίνητρο παραγωγής) πρόκειται για μια θλιβερη και απίστευτα αρνητική άποψη της ανθρώπινης ύπαρξης στο σύνολό της. Το να υποθέτουμε ότι ένα άτομο πρέπει να έχει «δομικά κίνητρα» ή εξαναγκασμούς ώστε να κάνει οτιδήποτε είναι απλά γελοίο. Θυμηθείτε όταν ήσασταν παιδιά και δεν είχατε ιδέα τι είναι το χρήμα. Παίζατε, ήσασταν περίεργοι και κάνατε πολλά πράγματα… γιατί; Επειδή το θέλατε.

Ωστόσο, καθώς περνά ο χρόνος μέσα στο σύστημά μας, η φυσική περιέργεια και η αυτό-κινητοποίηση αφαιρείται από τους ανθρώπους, καθώς αναγκάζονται να συμμορφωθούν στο εξειδικευμένο, διαχωρισμένο σε τμήματα, σχεδόν τυποποιημένο σύστημα εργασίας ώστε να επιβιώσουν. Αυτό με τη σειρά του συχνά δημιουργεί μια φυσική ανταρσία εσωτερικά του ατόμου λόγω της επιβαλλόμενης υποχρέωσης, κι έτσι εφεύραμε τον διαχωρισμό εργασίας κι ελεύθερου χρόνου. Οι συνήγοροι του χρηματοπιστωτικού συστήματος (που υποτίθεται ότι δημιουργεί κίνητρα) υποθέτουν ότι είναι τεμπελιά και δεν το αναγνωρίζουν αυτό. Σε μια πραγματική κοινωνία, οι άνθρωποι θα ακολουθούν τις φυσικές τους κλίσεις και θα εργάζονται για να συνεισφέρουν στην κοινωνία όχι επειδή θα «πληρώνονται» για αυτό, μα επειδή θα έχουν την ευρύτερη συναίσθηση ότι η συνεισφορά τους βοηθά τόσο τους ίδιους όσο και τον καθένα. Αυτό είναι το εξυψωμένο επίπεδο συνείδησης που ελπίζουμε να κοινωνήσουμε.

Η ανταμοιβή μας για τη συνεισφορά στην κοινωνία θα είναι η ευημερία της κοινωνίας, που με τη σειρά της θα αυξάνει την προσωπική μας ευημερία.

Τώρα, βάζοντας τα πράγματα στην σωστή τους προοπτική, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο κόσμος διοικείται επι του παρόντος από μια μικρή ομάδα ατόμων σε υψηλά πόστα των θεσμών που κυριαρχούν στην κοινωνία –Επιχειρήσεις και Χρηματικά. Ο θεσμός της Κυβέρνησης συνεργάζεται στενά με την επιρροή και ισχύ των εταιριών και τραπεζών. Το ζωτικό υγρό είναι το χρήμα, που, στην πραγματικότητα, είναι μια ψευδαίσθηση που έχει ελάχιστη σχέση με την κοινωνία και χρησιμεύει απλά ως εργαλείο χειρισμού και διαίρεσης μέσα σε μια κοινωνική οργάνωση που εγγυάται τον ελιτισμό, το έγκλημα, τον πόλεμο και την κοινωνική διαστρωμάτωση.

Ταυτόχρονα, τα άτομα γαλουχούνται με την πεποίθηση ότι το να είναι «σωστοί» είναι που δημιουργεί την αξία τους ως άτομα.

Αυτή η κατάσταση της «ορθότητας» συνδέεται άμεσα με τις κυρίαρχες αξίες της ίδιας της κοινωνίας. Άρα, αυτοί που δέχονται και υποστηρίζουν τις απόψεις του κοινωνικού δομήματος θεωρούνται «φυσιολογικοί», ενώ αυτοί που διαφωνούν θεωρούνται «αφύσικοι», ακόμα και «ανατρεπτικοί». Είτε πρόκειται για το δόγμα μιας μοναδικής κοινωνικής παράδοσης, είτε για την ευθυγράμμιση με μια παγκοσμίως καθιερωμένη θρησκεία, η βάση είναι η ίδια: Ο Διανοητικός Υλισμός. Καθώς συνειδητοποιούμε ότι η γνώση μας και άρα οι θεσμοί μας συνεχώς εξελίσσονται, βλέπουμε ότι κάθε σύστημα πεποίθησης που ισχυρίζεται ότι γνωρίζει οτιδήποτε χωρίς να επιδέχεται αμφισβήτηση, είναι μια αποτυχημένη άποψη. Η θρησκεία, που έχει τα θεμέλιά της στην πίστη, είναι ο βασιλιάς αυτής της διαστρέβλωσης, καθώς ισχυρίζεται ότι γνωρίζει κάτι αδιαμφισβήτητα για την πιο περίπλοκη και απατηλή καταγωγή του ανθρώπινου είδους, και κάτι τέτοιο είναι απλά αδύνατον σε ένα αναδυόμενο σύμπαν.

Έχοντας πει αυτά, καταλαβαίνουμε ότι εξίσου επικίνδυνοι με τους κατεστημένους θεσμούς δύναμης, είναι οι άνθρωποι που κατηχήθηκαν να αποδέχονται πλήρως τις στατικές συνειδητοποιήσεις που προτείνονται από αυτά τα συστήματα… κι έτσι γίνονται: «Αυτοδιορισμένοι φύλακες του Κατεστημένου». Αυτό εφαρμόζεται σε κάθε σύστημα, ειδικά πολιτικό, οικονομικό και θρησκευτικό. Από τη στιγμή που η ταυτότητα των ανθρώπων σχετίζεται με τα δόγματα μιας Κρατικής, Θρησκευτικής ή Επαγγελματικής ηθικής, συχνά γίνεται πολύ δύσκολο να αλλάξει κανείς, διότι η ταυτότητά τους έχει συνδυαστεί με τις ιδεολογίες που τους επιβλήθηκαν. Έτσι, αναπαράγουν το δόγμα του θεσμού τους απλά για να διατηρήσουν την προσωπική τους ακεραιότητα, όπως αυτοί την αντιλαμβάνονται. Πρέπει να σπάσουμε αυτόν τον κύκλο, διότι παραλύει την ανάπτυξη μας όχι μόνο σαν άτομα, μα και σαν κοινωνία.
Η Αλήθεια και η Μετάβαση

Αφού συνειδητοποιήσουμε ότι η ακεραιότητα της προσωπικής μας ύπαρξης συνδέεται άμεσα με την ακεραιότητα της Γης, της ζωής και όλων των άλλων ανθρώπινων όντων, τότε ο δρόμος μας είναι προκαθορισμένος. Στη συνέχεια, μόλις συνειδητοποιήσουμε ότι είναι η επιστήμη, η τεχνολογία και άρα η ανθρώπινη δημιουργικότητα που αποδίδει πρόοδο στη ζωή μας, τότε θα μπορούμε να διακρίνουμε ποιες είναι οι πραγματικές προτεραιότητες για κοινωνική και ατομική πρόοδο και ανάπτυξη.

Εχοντας πει αυτά, μπορούμε να κατανοήσουμε ότι η Θρησκεία, η Πολιτική και η εργασία που βασισμένη στο χρήμα και τον ανταγωνισμό αποτελούν πεπαλαιωμένες λειτουργίες κοινωνικού χειρισμού που τώρα πρέπει να ξεπεραστούν. Η ενασχόλησή μας πρέπει να είναι η επίτευξη ενός συστήματος που λειτουργεί χωρίς χρήμα ή πολιτική, ενώ θα αφήνει τις προκαταλήψεις να αυτοαναιρούνται καθώς θα ανθίζει η εκπαίδευση. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να λέει στους άλλους τι να πιστεύουν, καθώς κανένας άνθρωπος δεν έχει πλήρη κατανόηση του ο,τιδήποτε.
Ωστόσο, αν προσέξουμε τις φυσικές διεργασίες της ζωής, θα μπορέσουμε να δούμε το πώς θα συντονιστούμε με τη φύση κι έτσι η πορεία μας θα γίνει πιο ξεκάθαρη.

Για παράδειγμα, πολύς κόσμος ανησυχεί για τον υπερπληθυσμό, ενώ ανατριχιαστικές δηλώσεις ατόμων όπως ο Χένρυ Κίσσινγκερ ισχυρίζονται ότι χρειάζεται κάποιου είδους «μείωση». Αυτό είναι φυσικά, τρομακτικό. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: Είναι πράγματι ο υπερπληθυσμός κάτι το κακό; Η απάντηση από επιστημονική σκοπιά, είναι ότι η Γη μπορεί να φέρει πολλές φορές περισσότερους ανθρώπους αν χρειαστεί, εάν εφαρμοστεί υψηλή τεχνολογία. Το 70% της επιφάνειας του πλανήτη είναι από νερό και πόλεις πάνω στη θάλασσα (ένα από τα πολλά σχέδια του Τζάκ Φρέσκο) είναι το επόμενο βήμα. Έπειτα, η εκπαίδευση σχετικά με τις λειτουργίες της ζωής θα ενημερώσει τους ανθρώπους για τις διακλαδώσεις των αναπαραγωγικών τους ενδιαφερόντων και ο πληθυσμός θα επιβραδυνθεί με φυσικό τρόπο, καθώς οι άνθρωποι θα αρχίσουν να συνειδητοποιούν τον σύνδεσμό τους με τον πλανήτη και την δυνατότητα του διατήρησης μας.

Για την ακρίβεια, η μόνη πραγματική «Κυβέρνηση» που μπορεί να υπάρξει είναι η Γη και οι φυσικοί πόροι της. Από κεί και πέρα, όλες οι πιθανότητες μπορούν να αποτιμηθούν. Να γιατι χρειάζεται μια διανοητική ενοποίηση όλων των χωρών, καθώς η πιο σημαντική πληροφορία που μπορούμε να έχουμε ως είδος είναι μια πλήρης, λεπτομερής αποτίμηση του τι έχουμε διαθέσιμο στον πλανήτη. Όπως θα εξετάζατε την γη και τους πόρους ενός οικοπέδου για να δείτε τι μπορείτε να φυτέψετε, το ίδιο χρειάζεται να γίνει και με τον πλανήτη ώστε να εκτιμήσουμε τις ικανότητές μας ως είδος, χρησιμοποιώντας τους φυσικούς πόρους με σοφία.

Φυσικά, πολλοί που θα σκεφτούν τις παραπάνω ιδέες θα ρωτήσουν:

"Πως το κάνουμε αυτό, αν σκεφτούμε τα διαστρεβλωμένα συστήματα αξιών που είναι σε ισχύ; Πως κάνουμε μια τέτοια κίνηση μετάβασης;"

Αυτή είναι φυσικά και η πιο δύσκολη ερώτηση. Η απάντηση: Πρέπει να ξεκινήσουμε από κάπου. Υπάρχουν πολλά που μπορεί κανείς να κάνει είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο για να ξεκινήσει η μορφοποίηση αυτού του οράματος. Το πιο σημαντικό βήμα είναι η εκπαίδευση. Στις 15 Μαρτίου 2009 (ή Z-Day όπως ονομάστηκε το 2008) θα λάβει χώρα μια παγκόσμια δράση για την εξάπλωση της συνειδητοποίησης αυτής της κοινωνιολογικής κατεύθυνσης. Ελπίζουμε να έχουμε τοπικές συναντήσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερες πόλεις, πολιτείες και χώρες είναι δυνατόν. Εμείς εδώ στο thezeitgeistmovement.com θα εργαστούμε για την προμήθεια υλικών σε όσες γλώσσες μπορούμε, κάνοντας παράλληλα ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε κάθε υποομάδα. Δεν θα ζητήσουμε ποτέ χρήματα. Είμαστε εδώ για βοήθεια, γιατί κατανοούμε μια κεντρική αλήθεια που χάθηκε εδώ και πολύ καιρό: Όσα περισσότερα δίνεις, τόσα περισσότερα παίρνεις.

Ευχαριστούμε για τη βοήθειά σας.

Η επιτυχία ΔΕΝ περνά από το πανεπιστήμιο.

«Τα τρία Τ της επιτυχίας: Ταλέντο, Τόλμη, Τύχη» είχε πει ο Οδυσσέας Ελύτης. Διόλου τυχαίο το γεγονός ότι ο μεγάλος λογοτέχνης παρέλειψε τα δύο μεγάλα «Π» που... στοιχειώνουν την ελληνική οικογένεια: «Πανεπιστήμιο και Πτυχίο». Τη στιγμή που η κυρίαρχη ιδεολογία επιμένει ότι το πτυχίο είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία, δεκάδες παραδείγματα από τον χώρο των επιχειρήσεων, των τεχνών, των γραμμάτων, αλλά και της πολιτικής, φανερώνουν ακριβώς το αντίθετο: πολυδιάστατη και ρευστή, η έννοια της επιτυχίας δεν περιορίζεται σε λίστα από πανεπιστημιακές «περγαμηνές».

Ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης κατέκτησε το Βραβείο Νομπέλ χωρίς να έχει λάβει πτυχίο πανεπιστημίου, παρότι εισήλθε στο Χημικό του Πανεπιστημίου Αθηνών και δύο χρόνια αργότερα ενεγράφη στη Νομική, την οποία σύντομα παράτησε. Χωρίς να έχει σπουδάσει ο ίδιος, ο Γιάννης Ρίτσος κατόρθωσε να αναγορευτεί επίτιμος διδάκτορας σε δύο κορυφαία ιδρύματα της χώρας μας (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών) χάρη στο πλούσιο λογοτεχνικό του έργο, ενώ και οι τιμημένοι με Βραβείο Νομπέλ Γουίλιαμ Φόκνερ και Ζοζέ Σαραμάγκου δεν έλαβαν ποτέ πτυχίο πανεπιστημίου.

«Το επιχειρείν απαιτεί θέληση και τύχη»
Μήπως όμως η επιτυχία χωρίς πτυχίο περιορίζεται στον καλλιτεχνικό χώρο, όπου σε τελική ανάλυση η έμπνευση και το ταλέντο παίζουν σημαντικότερο ρόλο; «Και στον επιχειρηματικό κόσμο η επιτυχία έρχεται από τη σκληρή δουλειά,τη θέληση, την επιμονή στον στόχο σου. Και φυσικά, σημαντικό ρόλο παίζει και η τύχη» σχολιάζει ο κ. Βλάσης Γεωργάτος (φωτογραφία στην πρώτη σελίδα), ιδιοκτήτης της αλυσίδας καταστημάτων Γρηγόρης Μικρογεύματα. Παρά το γεγονός ότι ο κ. Γεωργάτος δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέσα σε μία εικοσαετία εξέλιξε τον οικογενειακό φούρνο που κληρονόμησε από τον πατέρα του σε μια δυναμική εταιρεία ευρωπαϊκής εμβέλειας, με περισσότερα από 250 καταστήματα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αλβανία. Ας σημειωθεί δε ότι δύο από τους διασημότερους έλληνες εφοπλιστές, ο Αριστοτέλης Ωνάσης και ο Γιάννης Λάτσης, δημιούργησαν αυτοκρατορίες χωρίς να έχουν πατήσει ποτέ σε πανεπιστημιακές αίθουσες, ενώ ο ίδιος ο Ωνάσης είχε δηλώσει ότι «το μυστικό της επιτυχίας είναι να γνωρίζεις κάτι που κανείς άλλος δεν γνωρίζει».

Οι δύο «αιώνιοι αντίπαλοι», Αριστοτέλης Ωνάσης (δεξιά) και Γιάννης Λάτσης, δημιούργησαν αυτοκρατορίες χωρίς να έχουν πατήσει ποτέ σε πανεπιστημιακές αίθουσες
Και ενώ όλα δείχνουν ότι η επιτυχία είναι έννοια δύσκολα προσδιορίσιμη, χιλιάδες έλληνες έφηβοι εξακολουθούν να ζουν με τον φόβο της «αποτυχίας» στις πανελλαδικές εξετάσεις, τρέμοντας μπροστά στο ενδεχόμενο να μην περάσουν στη σχολή πρώτης επιλογής τους. «Θεωρώ ότι αυτό το τελεσίγραφο σε παιδιά τόσο νεαρής ηλικίας, είναι πολύ βαρύ και εν τέλει... άκρως αναληθές, διότι οι επαγγελματικοί ορίζοντες δεν κλείνουν με μια αποτυχία στις Πανελλαδικές» σχολιάζει στο «Βήμα» ο κ. Φίλιππος Πλιάτσικας , συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής, ο οποίος δεν ακολούθησε πανεπιστημιακές σπουδές. «Ακολουθώντας κάποιος τους δρόμους της ψυχής του- ακόμα κι αν αυτοί δεν συμπίπτουν με τα ζητούμενα της σύγχρονης κοινωνίας- μπορεί να καταλήξει σε ταξίδια ονειρεμένα που ποτέ δεν θα μπορούσε να φανταστεί » προσθέτει.

«Ο Τόμας Εντισον έχει μυαλό κλούβιο»
Ετσι χαρακτήρισε ένας καθηγητής τον σπουδαίο εφευρέτη. Και δεν ήταν ο μόνος που εγκατέλειψε τις σπουδές του
1. Ο πλουσιότερος άνδρας στον κόσμο Μπιλ Γκέιτς εγκατέλειψε το Χάρβαρντ. 2. Ο Ρίτσαρντ Μπράνσον ιδιοκτήτης της Virgin Αtlantic Αirways, δεν έβγαλε καν το Γυμνάσιο! 3. Ο Τόμας Εντισον ήταν ανεπαρκής μαθητής και εγκατέλειψε το σχολείο. 4. Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τζον Μέιτζορ εγκατέλειψε το σχολείο στα 16 του
Μεγάλα ονόματα του διεθνούς επιχειρηματικού τζετ σετ κατόρθωσαν να δημιουργήσουν περιουσίες δισεκατομμυρίων χωρίς να έχουν καθήσει στα πανεπιστημιακά έδρανα. Ο ιδρυτής της Μicrosoft και επί δεκατρία συναπτά έτη πλουσιότερος άνδρας στον κόσμο Μπιλ Γκέιτς εγκα τέλειψε το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ των ΗΠΑ για να αρχίσει τη δική του επιχείρηση, η οποία εξελίχθηκε σε μεγαθήριο. Παράλληλα, ο μεγάλος ανταγωνιστής του και ιδρυτής της Αpple Στιβ Τζομπς εγκατέλειψε το Κολέγιο Ριντ των ΗΠΑ έπειτα από μόλις ένα εξάμηνο σπουδών και δύο χρόνια αργότερα ίδρυσε τη δική του εταιρεία.

Ο Ρίτσαρντ Μπράνσον, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο και ιδιοκτήτης των εταιρειών Virgin Μegastores, Virgin Records και της αεροπορικής εταιρείας Virgin Αtlantic Αirways, δεν έβγαλε καν το γυμνάσιο! Σε ηλικία 16 ετών εγκατέλειψε τις σπουδές του και στράφηκε προς τον επιχειρηματικό κόσμο, όπου είχε... καλύτερες επιδόσεις σε σχέση με το σχολείο. Το σχολείο εγκατέλειψε στα 16 του και ο Τζον Μέιτζορ, πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας επί επτά συναπτά έτη, ενώ ο Τόμας Εντισον, σπουδαίος εφευρέτης και επιχειρηματίας (η General Εlectric ήταν μία από τις 14 εταιρείες που ίδρυσε) ήταν ανεπαρκής μαθητής και εγκατέλειψε το σχολείο όταν ένας καθηγητής χαρακτήρισε το μυαλό του «κλούβιο».

ΜΗΠΩΣ ΕΙΧΕ ΔΙΚΙΟ Ο ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ;..

ΜΗΠΩΣ ΕΙΧΕ ΔΙΚΙΟ Ο ΑΝΤΑΜ ΣΜΙΘ;...
ΑΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
(από την ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ)
Το Μάρτιο του 1919, ένας από τους στενούς συνεργάτες του Λένιν τού επισημαίνει ότι η κρίση που περνούσε τότε ο καπιταλισμός θα απέβαινε μοιραία. «Κάνεις λάθος. Ο...
καπιταλισμός θα ξεπεράσει τη σημερινή κρίση του γιατί έχει τα μέσα γι' αυτό», απάντησε ο Λένιν. Και, ως φαίνεται, η
μετέπειτα ιστορία του καπιταλισμού με τις διαδοχικές μέχρι σήμερα κρίσεις του τον δικαιώνει. Στο πλαίσιο αυτής της πραγματικότητας του καπιταλισμού -την οποία δεκάδες συγγραφείς επισημαίνουν, μαζί δε με αυτούς και ο Μίμης Ανδρουλάκης σε ένα ενδιαφέρον βιβλίο του- το ερώτημα που τίθεται είναι αυτό της αυριανής φύσης του καπιταλισμού και των επιμέρους εκδοχών του, τόσο στον αναπτυγμένο όσο και στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Το ερώτημα αυτό όμως δεν είναι καινούργιο· το είχε θέσει πριν από 251 χρόνια ο θεμελιωτής της ελεύθερης οικονομίας, ο Ανταμ Σμιθ, ένας από τους πιο παρεξηγημένους οικονομικούς στοχαστές όλων των εποχών. Ετσι, στο παρόν σημείωμά μας θεωρούμε σκόπιμο να βάλουμε κάποια πράγματα στη θέση τους και, κυρίως, να αποκαταστήσουμε ορισμένες αλήθειες μέσω μιας άλλης, κατά κάποιον τρόπο, ανάγνωσης του Α. Σμιθ.
Κατ' αρχήν, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο «πατέρας της πολιτικής οικονομίας» ποτέ δεν χρησιμοποίησε τη λέξη καπιταλισμός. Επίσης, στις αναλύσεις του είναι δύσκολο να βρει κανείς μία οποιαδήποτε θεωρία αυτάρκειας της οικονομίας της αγοράς ή της ανάγκης να γίνει αποδεκτή η κυριαρχία του κεφαλαίου. Ο Ανταμ Σμιθ, στο πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Η Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων», μελετά με τρόπο ιδιαίτερα σχολαστικό τον αδιαμφισβήτητο ρόλο των ηθικών αξιών, που τις διαχωρίζει από τις αντίστοιχες υλικές. Υποστήριζε έτσι ότι «η φρόνηση ήταν η πιο χρήσιμη για τα άτομα αρετή», πράγμα που πολλές χιλιάδες χρόνια πριν είχε διατυπώσει, υπό άλλες βέβαια συνθήκες, και ο Αριστοτέλης. Οπως γράφει και ο Τζ. Ο' Ρουρκ, ο Ανταμ Σμιθ είχε «μία πνευματική συνεύρεση με την παρθένα ιδέα της βελτίωσης.
Η προοπτική γενικών βελτιώσεων στην καθημερινή ζωή ήταν τόσο γοητευτική το 18ο αιώνα, όσο είναι σήμερα η προοπτική μιας πιο απλής ζωής, με λιγότερο άγχος και χωρίς ανεπιθύμητα μηνύματα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Ο Σμιθ βάλθηκε να διακρίνει πώς αναδύονται τα ηθικά, οικονομικά και κρατικά συστήματα και πώς, κατανοώντας τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν αυτά τα συστήματα, οι άνθρωποι μπορούν να βελτιώσουν τις ηθικές, υλικές και πολιτικές συνθήκες της ζωής τους». Από την άποψη αυτή, θα πρέπει να τονιστεί ότι ο Ανταμ Σμιθ διέφερε στην κοινωνική του ανάλυση από τον Καρλ Μαρξ. Είχε, στην εποχή του, το ταλέντο των διαφωτιστών να διατυπώνει βαθιές σκέψεις χωρίς να μας κάνει να ζαρώνουμε από φόβο. Το μυστικό του ήταν να είσαι ιδεαλιστής χωρίς να κάνεις το επόμενο ανάρμοστο και ενοχλητικό βήμα και να γίνεις ουτοπιστής.
Ο Σμιθ δεν διατεινόταν ότι είχε ένα «κοινωνικό σχέδιο», αλλά ότι οι αδαείς και ανίκανοι θεμελιωτές της κοινωνίας -αυτός και εμείς οι υπόλοιποι- δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν ένα τέτοιο σχέδιο έτσι κι αλλιώς. «Πράγματι», έγραφε στο έργο του «Ο Πλούτος των Εθνών», «το να περιμένει κάποιος ότι η ελευθερία του εμπορίου θα έπρεπε να αποκατασταθεί πλήρως στη Μεγάλη Βρετανία είναι τόσο παράλογο όσο το να περιμένει ότι θα πρέπει να εδραιωθεί εκεί μία Ωκεανία ή μία Ουτοπία». Με άλλα λόγια, ο Ανταμ Σμιθ θεωρούσε την ελευθερία του εμπορίου ως προϋπόθεση παραγωγής πλούτου, πλην όμως δεν έτρεφε καμία αυταπάτη για την ψυχολογία και τις συμπεριφορές των παραγωγών πλούτου - δηλαδή, των εμπόρων και επιχειρηματιών της εποχής του. Για τους τελευταίους δεν έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια, τους θεωρούσε όμως καθοριστικό στοιχείο στη λειτουργία μιας οικονομίας και έγραφε ότι, κινούμενοι από το προσωπικό τους συμφέρον, τελικά προσφέρουν σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό έργο.
Εγραφε επίσης ότι, όσο εγωιστής και αν υποτεθεί ότι είναι ο άνθρωπος, υπάρχουν προφανώς κάποιες αρχές στη φύση του οι οποίες τον κάνουν να ενδιαφέρεται για την τύχη των άλλων και καθιστούν την ευτυχία τους απαραίτητη γι' αυτόν, παρότι εκείνος δεν κερδίζει τίποτα από αυτήν. Σύμφωνα με τον Σμιθ, η ρίζα αυτών των αρχών είναι η συμπόνια. Είμαστε συμπονετικά όντα, διαθέτουμε ένα συναίσθημα που δεν μπορεί να καταταχθεί από τους κυνικούς ούτε στην απληστία, ούτε στο φόβο, αλλά δεν είναι και αγάπη. «Μπορεί να αγαπάμε χωρίς κανένα συναίσθημα για το συνάνθρωπο», γράφει ο Ο'Ρουρκ, «με τον ίδιο τρόπο που ο Τζον Χίνκλεϊ το 1981 αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον τότε πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν για να αποδείξει την αγάπη του στην ηθοποιό Τζόντι Φόστερ».
Στη βάση αυτής της θεώρησης, ο Ανταμ Σμιθ ανέπτυξε τη θεωρία της εξυπηρέτησης του καταναλωτή ως μία πρωτοβουλία ικανοποίησης του εγωισμού και του προσωπικού μας συμφέροντος, μέσα από την οποία προκύπτει ανάπτυξη και ευημερία. «Η φθήνια της κατανάλωσης και η ενθάρρυνση μιας παραγωγής είναι ακριβώς τα δύο αποτελέσματα που έχει μέγιστο καθήκον να προάγει η πολιτική οικονομία», τόνιζε. Προσέθετε όμως ότι «η απληστία και η αδικία είναι πάντοτε κοντόφθαλμες». Με την παρατήρηση αυτή, ο μεγάλος Σκωτσέζος φιλόσοφος ήθελε να δείξει ότι, για να λειτουργήσει αποτελεσματικά μία οικονομία, έχει ανάγκη και από αξίες άλλες πέρα από την αναζήτηση του κέρδους. Αξίες όπως η εμπιστοσύνη, η φαντασία, η αμοιβαία κατανόηση και η προστασία είχαν εξίσου σημαντικό ρόλο στην οικονομική λειτουργία της κοινωνίας υπό συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού. Σημειώνουμε επίσης ότι, στο πλαίσιο της λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, ο Ανταμ Σμιθ είχε στηρίξει τη νομοθεσία κατά της τοκογλυφίας και θεωρούσε αδήριτη την ανάγκη να ελέγχεται η αναταραχή που προκύπτει από την ανοχή και την επιείκεια απέναντι στις κερδοσκοπικές επενδύσεις εκείνων που αποκαλούσε «σπάταλους και κερδοσκόπους» (projectors). Στον «Πλούτο των Εθνών», ο όρος projector χρησιμοποιείται από τον Σμιθ όχι με την ουδέτερη έννοια εκείνου που κάνει ένα σχέδιο, αλλά με την υποτιμητική έννοια η οποία φαίνεται πως συνηθιζόταν από το 1616, σύμφωνα με το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης, και η οποία σήμαινε, μεταξύ άλλων, εκείνον ο οποίος προωθεί εταιρείες-φούσκες, τον κερδοσκόπο και τον απατεώνα.
Κατά τον Α.Σμιθ, ο Μάντοφ και οι όμοιοί του -που όμως δεν είναι στη φυλακή- αποτελούν αποστήματα της ελεύθερης οικονομίας και ως τέτοια δηλητηριάζουν όχι μόνον τη λειτουργία της, αλλά και τις θεμελιακές ελευθερίες του ατόμου. Επίσης, στον βαθμό που ο Ανταμ Σμιθ έκανε τα πάντα για να εξηγήσει και να υπεραμυνθεί του ρόλου της ελεύθερης οικονομίας, δεν έπαυε να τον απασχολεί η επίπτωση της φτώχειας, του αναλφαβητισμού και των στερήσεων σε μία αγορά που έπρεπε να οδηγεί στην ευημερία των περισσότερων.
Αντίθετος με τις μονολιθικές αγορές και με τη δικτατορία του κέρδους, ευχόταν και πρότεινε την ποικιλία των θεσμών. Έγραφε έτσι ότι, στους τομείς όπου οι νόμοι της αγοράς δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν, το κράτος έπρεπε να αναλάβει πρωτοβουλίες, ενισχύοντας τους πτωχούς. Εξάλλου, ο νόμος Poors Law που ενίσχυε τους πτωχούς στην Αγγλία από το 16ο έως το 19ο αιώνα, είχε την πλήρη στήριξη του Α. Σμιθ, ο οποίος υποστήριζε ότι η απόλυτη ελευθερία των αγορών έπασχε από αρκετές αδυναμίες. Και τούτο διότι, έγραφε, «η νωθρή βλακεία σε μία πολιτισμένη κοινωνία φαίνεται να ναρκώνει την αντίληψη όλων των κατώτερων τάξεων του πληθυσμού». Έχοντας ξαναδιαβάσει τον Ανταμ Σμιθ, ο γνωστός νομπελίστας οικονομολόγος Αμάρτυα Σιν προτείνει, με αφορμή τη σημερινή κρίση, να ρίξουμε μια αναλυτικότερη ματιά στον «Πλούτο των Εθνών», να τον απαλλάξουμε από ιδεοληψίες και να τον χρησιμοποιήσουμε για τη δημιουργία νέων θεσμών, ικανών να συγκεράσουν τις όποιες διαφορές μεταξύ των αγορών και της κρατικής λειτουργίας.
Μακριά από τού να συνηγορεί υπέρ της ανήθικης απληστίας, ο Ανταμ Σμιθ, αν και μη θρησκευόμενος, τόνιζε πάντα ότι το να αγαπά κανείς τον πλησίον του και άρα να τον σέβεται, είναι μία πράξη ισοδύναμη με τη φροντίδα του εαυτού μας - φροντίδα την οποία πρέπει να είμαστε ελεύθεροι να την υλοποιήσουμε.

Ανάπτυξη με ιδιώτες και όχι κρατική παρέμβαση

ΣΕΒ: Ανάπτυξη με ιδιώτες και όχι κρατική παρέμβαση
Πηγή: Express.gr 25/08/10-09:14

ΤΑΧΕΙΑ μείωση της κρατικής κυριαρχίας και του παρεμβατισμού στην οικονομία, με απελευθέρωση των αγορών, ενίσχυση του ανταγωνισμού και απελευθέρωση του δυναμισμού του επιχειρηματικού κόσμου, είναι σύμφωνα με τον ΣΕΒ ο μόνος τρόπος για να επανέλθει η ελληνική οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά.



Με ένα αναλυτικό κείμενο υπό τον τίτλο «Μνημόνιο για την ανάπτυξη», που ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, παρουσίασε στην υπουργό Οικονομίας Λούκα Κατσέλη στα τέλη Ιουλίου και δημοσιοποιήθηκε χθες με αφορμή την κατάθεση των συγκεκριμένων προτάσεων του Συνδέσμου για τον νέο αναπτυξιακό νόμο, ο επιχειρηματικός κόσμος επαναλαμβάνει με αυστηρή γλώσσα προς την κυβέρνηση ότι «δεν χωρούν πλέον πολιτικές υποσχέσεις επερχόμενων αλλαγών, ράθυμοι ρυθμοί ανάλυσης και διαβούλευσης και περιστασιακές πρωτοβουλίες άτολμης και καθυστερημένης νομοθέτησης».

Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, το επιχειρηματικό περιβάλλον χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο, πολύπλευρο και πλήρες πρόγραμμα δράσης, έξω από την πεπατημένη. Μάλιστα ο Σύνδεσμος ασκεί σκληρή κριτική σε παρεμβάσεις του Yπουργείου Οικονομίας, που, όπως υποστηρίζει, «εκφράζουν άκρατη παρεμβατική διάθεση και δυσπιστία προς την επιχειρηματικότητα και τη λειτουργία της αγοράς» ενώ τονίζει ότι για την οριστική απεμπλοκή της χώρας από τα δεινά του υπερδανεισμού της απαιτείται η δημιουργία επενδυτικού κλίματος που να ευνοεί την επιχειρηματική δράση και τις επενδύσεις, μέσω φοροαπαλλαγών αντί των επιδοτήσεων.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών ζητεί την άμεση προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών και εγκαθίδρυση συνθηκών ανταγωνισμού σε όλους τους τομείς της αγοράς, καθώς όπως αναφέρει, σήμερα η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα υφίσταται την ταλαιπωρία της γραφειοκρατίας, τα βάρη της φορολογίας, τον λαβύρινθο της πολυνομίας, την αντιεπιχειρηματική νοοτροπία και τον ζηλότυπο κρατικό παρεμβατισμό.

Για τη βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος ο ΣΕΒ τονίζει ότι επιβάλλεται η απλοποίηση, επικαιροποίηση και συμπλήρωση θεσμών και διαδικασιών που αφορούν:

• το άνοιγμα των αγορών,

• τη χωροθέτηση,

• την αδειοδότηση,

• τις υποδομές,

• τις δομές υποστήριξης,

• το φορολογικό πλαίσιο,

• τα χρηματοδοτικά επενδυτικά εργαλεία.

Ειδικά το ΥΠΟΙΑΝ, οφείλει να αναπτύξει αποφασιστική πρωτοβουλία σε θέματα όπως:

– Η εφαρμογή του συνοδευτικού υποστηρικτικού πλαισίου για το Ειδικό Χωροταξικό της Βιομηχανίας.

– Η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης της μεταποίησης ως προς την εγκατάσταση και λειτουργία.

– Το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα «Επιχειρηματικά Πάρκα».

– Η εξειδίκευση των διαδικασιών ταχείας διεκπεραίωσης (fast track).

– Η προώθηση των δράσεων του ΕΣΠΑ που αφορούν την υποστήριξη της λειτουργίας των επιχειρήσεων.

– Η εκπόνηση και υλοποίηση ολοκληρωμένης πολιτικής για προσέλκυση και προώθηση μεγάλων ελληνικών και άμεσων ξένων επενδύσεων.

– Η άρση δυσλειτουργιών στην υλοποίηση των ΣΔΙΤ.

– Η ανάδειξη της καινοτομίας και της εξωστρέφειας ως βασικών προτεραιοτήτων της επενδυτικής πολιτικής.

Αυστηρή κριτική ασκεί ο ΣΕΒ στις νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα από το Yπουργείο Οικονομίας σημειώνοντας ότι «το μεγαλύτερο μέρος των πρωτοβουλιών που είναι απαραίτητες για τη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος δεν έχουν αναληφθεί» και ότι το υπουργείο «έχει επικεντρώσει τη δραστηριότητά του σε μια σειρά από παρεμβάσεις που εκφράζουν άκρατη παρεμβατική διάθεση και δυσπιστία προς την επιχειρηματικότητα και τη λειτουργία της αγοράς σε τομείς όπως οι τράπεζες, τα καταναλωτικά αγαθά και το λιανεμπόριο, δημιουργώντας κλίμα αποθάρρυνσης της επιχειρηματικής δράσης, αντίθετο εντελώς προς αυτό που είναι πλέον επειγόντως απαραίτητο για να προωθηθούν οι επενδύσεις και η ανάπτυξη». Ενδεικτικά, ο ΣΕΒ αναφέρει:

• Τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για ρύθμιση χρεών, παράταση μισθώσεων και καθορισμού ή μείωσης τιμών σε ορισμένους κλάδους, καθώς και το θεσμικό πλαίσιο για τις προωθητικές ενέργειες, που ισοδυναμούν με πολιτικής έμπνευσης αναποτελεσματικές επεμβάσεις του κράτους στις αγορές.

• Τη μελετώμενη σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Εποπτείας του Ανταγωνισμού, που χαρακτηρίζεται ως νέα αγορανομία, η οποία θα δημιουργήσει σύγχυση με τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Ανταγωνισμού και δεν θα έχει καμία ανεξαρτησία από την εκτελεστική εξουσία.

• Την εισαγωγή συστήματος «Private Damages» για παραβάσεις της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού, τη στιγμή που η σχετική διαδικασία εφαρμογής σε επίπεδο Ε.Ε. έχει ανασταλεί μέχρι να υπάρξει πλήρης εκτίμηση των επιπτώσεων στη λειτουργία των αγορών και των επιχειρήσεων.

• Την ενεργοποίηση στο ΥΠΟΙΑΝ μηχανισμού και διαδικασιών ελέγχου του «transfer pricing», παράλληλα με τον ήδη λειτουργούντα στο ΥΠΟΙΟ.

Από πού θα προέλθει η μελλοντική ανάπτυξη της χώρας

Αν όντως έχουμε πεισθεί για την ανάγκη ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης που θα οδηγήσει σε μια πιο ανταγωνιστική οικονομία, τώρα είναι η ώρα , αποφασίζοντας τι είδους θέσεις εργασίας θέλουμε να δημιουργήσουμε, σε ποιους κλάδους και με ποιο τρόπο.
Από πού, δηλαδή, θα προέλθει η μελλοντική ανάπτυξη της χώρας.
Χρειάζεται λοιπόν να σχεδιαστεί μια πολυετής στρατηγική, επιλέγοντας τους κλάδους και τις πολιτικές που θα πυροδοτήσουν την ανάπτυξη.
Το Μνημόνιο μπορεί να προωθεί διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με στόχο να επανέλθουν σε βιώσιμη πορεία τα δημόσια οικονομικά, αλλά ούτε την αρμοδιότητα ούτε την ικανότητα έχει να προσδιορίσει από πού θα έλθει η ανάπτυξη της επόμενης ημέρας.
Αυτό εξακολουθεί να αποτελεί πεδίο δράσης των πολιτικών, με βάση τις προτεραιότητες που θα χαράξουν μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους και τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας.
Οι βασικοί στόχοι που πρέπει να εξυπηρετηθούν από αυτόν τον σχεδιασμό είναι:
α)Η αντιστροφή του υπάρχοντος οικονομικού μοντέλου της Ελληνικής οικονομίας από καταναλωτικό, σε παραγωγικό-εξαγωγικό ή/και σε παραγωγικό που θα υποκαθιστά εισαγωγές.
β)Η αξιοποίηση των ανταγωνιστικών μας πλεονεκτημάτων και η στόχευση που θα τα αναδεικνύει με ταυτόχρονη αποφυγή-υπόδειξη-αποτροπή όλων των τομέων όπου αυτά δεν υπάρχουν
γ)Η μείωση της ανεργίας.
δ)Η αντιστροφή των ποσοστών που καταλαμβάνουν σήμερα δημόσιος και ιδιωτικός τομέας στην παραγωγή του ΑΕΠ από 60-40 περίπου στο αντίστροφο 40-60 ,πράγμα που αυτόματα σημαίνει μείωση του δημοσίου τομέα κατά 33% άμεσα.
ε)Ο σεβασμός στο περιβάλλον και στον πολιτισμό μας .Η επένδυση στην παιδεία.
στ)Η διασπορά όλων των παραπάνω περιφερειακά και ομοιόμορφα σε όλη την χώρα.

η μαρινάδα κάνει όλη τη διαφορά

Περίοδος διακοπών και ως εκ τούτου το ευ ζην έχει προτεραιότητα.

Για απίστευτα αποτελέσματα όταν έχετε να ψήσετε κρεατικά το μυστικό μπορεί να είναι στο ψήσιμο αλλά πίστεψέ με είναι και στη μαρινάδα.
Τα σούπερ κρέατα που τρως στα high εστιατόρια και παθαίνεις πλάκα δεν είναι καλύτερα από αυτά που σου δίνει ο χασάπης σου. Ούτε ο σεφ είναι καλύτερος από εσένα. Καλά, μπορεί και να είναι!
Το νόημα είναι ότι η μαρινάδα κάνει όλη τη διαφορά. Δοκίμασε τις συνταγές μας και άσε τους καλεσμένους σου να αναρωτιούνται για το ταλέντο σου στο ψήσιμο.

Κοτόπουλο
Για κοτόπουλο με κρούστα!
Μαρινάδα άμεσης δράσης

Συστατικά
2 κούπες σάλτσα σόγια
1 μεγάλο κρεμμύδι ψιλοκομμένο
2 μεγάλα λεμόνια στα τέσσερα
1 κουταλάκι γλυκού σκόρδο
Αλατοπίπερο
Αναμίξτε όλα τα υλικά σε μεγάλο μπολ. Φυσικά στίψτε τα κομμένα λεμόνια αλλά αφήστε και τις στυμμένες φλούδες μέσα στο μίγμα.

Τελετουργία:
Η διαφορά της συγκεκριμένης μαρινάδας είναι ότι δεν αφήνουμε το κρέας μέσα για ώρες ή για μία νύχτα αλλά τη χρησιμοποιούμε κατά τη διάρκεια του ψησίματος.
Βουτήξτε τα κομμάτια κρέας στη μαρινάδα και αμέσως βάλτε τα στη φωτιά Γυρίστε πλευρά μετά από δύο λεπτά. Ύστερα από τέσσερα λεπτά ξαναβουτήξτε στη μαρινάδα και συνεχίστε το ψήσιμο. Μετά 4 λεπτά το ίδιο κ.ο.κ.
Επειδή το συγκεκριμένο ψήσιμο απαιτεί πολύ καυτή θράκα, αν η ψησταριά αρχίσει να φλέγεται, βγάλτε το κοτόπουλο και αφήστε το στη μαρινάδα μέχρι να καταλαγιάσει η πυρκαγιά οπότε και θα το ξαναβάλετε πάνω.
Στο τέλος θα έχετε ένα φιλέτο κοτόπουλου με μαγική γεύση αλλά και κρούστα

Μοσχάρι- Χοιρινό
Ξέχνα τα TGI Fridays
Μαρινάδα Jack Daniels στο ..τηγάνι για τα κάρβουνα!

Συστατικά
1 κούπα ουίσκι Jack Daniels
1/2 κούπα φυστικέλαιο
1/2 κούπα μηλόξιδο
1/2 cup κέτσαπ
2 κουταλιές σούπας τριμμένο μοσχοκάρυδο
3 κουταλιές σούπας Nescafe
1/4 κούπας μέλι
3 κουταλάκια τσαγιού αλάτι
2 κουταλάκια τσαγιού Ταμπάσκο
3 κουταλιές σούπας χυμό λεμονιού
2 κουταλάκια τσαγιού πιπέρι
2 αλεσμένο γαρύφαλλο

Τελετουργία:
Βάζετε όλα τα ρευστά υλικά μαζί σε ένα μεγάλο τηγάνι σε μέτρια φωτιά και τα αναμειγνύετε. Προσθέτετε τα στερεά υλικά και ανακατεύετε για ένα με δύο λεπτά. Χαμηλώνετε τη φωτιά και αφήνετε να μαγειρευτεί λίγο ακόμα για να δέσουν όλα τα υλικά.
Με αυτό το μίγμα περιχύνετε τα κρέατα και τα βάζετε στο ψυγείο για τουλάχιστον 4 ώρες. Μετά, ψήσιμο!

Χοιρινά παϊδάκια
Φάε όπως στο Route 66
Η τέλεια BBQ Sauce για απόλυτο USA παϊδάκι

Συστατικά
400 γρ. Μαργαρίνη
4 κουταλάκια τσαγιού αλάτι
3 κουταλιές της σούπας Γούστερ σος (Worcestershire)
¾ της κούπας ξύδι
2 κουταλάκια τσαγιού πιπέρι
½ λεμόνι
2 κουταλιές σούπας μέλι

Τελετουργία:
Λιώστε τη μαργαρίνη και τα υπόλοιπα υλικά και αφήστε τα να πάρουν βράση. Χαμηλώστε και μαγειρέψτε για 20 λεπτά.
Αφήστε να κρυώσει και αναμείξτε με το κρέας για 2-3 ώρες πριν το ψήσιμο.

Αρνί
Το παϊδάκι αντέχει στην κρίση
Η σωστή ελληνική συνταγή

Μπορεί να νομίζεις ότι το αρνί «το έχεις» ως μαγείρεμα επειδή είσαι Έλληνας. Για τσέκαρε ξανά τις γνώσεις σου!

Συστατικά
3 κουταλιές σούπας χυμό λεμόνι
¼ κούπα λάδι
2 σκελίδες σκόρδο λιωμένες
½ κουτάλι τσαγιού θυμάρι
½ κουτάλι τσαγιού ρίγανη
Μερικά φύλλα δάφνης
Αλατοπίπερο

Τελετουργία:
Αναμίξτε όλα τα υλικά πολύ καλά. Αλείψτε τα παϊδάκια και αφήστε τα για περίπου 4 ώρες.
Η ίδια μαρινάδα κάνει και για μεγαλύτερο κομμάτι αρνί στο φούρνο, απλά το κρέας πρέπει να μαριναριστεί για διπλάσιες ώρες.

Γνωρίζουν τι ποιούν;

Γνωρίζουν τι ποιούν;
10/08/2010

του Γιάνη Βαρουφάκη

Υστερούν λοιπόν τα δημόσια έσοδα σε σχέση με τις προβλέψεις. Γιατί παραξενεύονται οι ηγέτες μας; Πως να μην υστερήσουν; Πρόκειται για προδιαγεγραμμένη εξέλιξη. Από τις σελίδες του protagon το λέμε από την αρχή της κρίσης. Ότι, δηλαδή,
• ενώ σε περίοδο ύφεσης μια κυβέρνηση μπορεί κάλλιστα να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες (τα έξοδα) το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί να εμποδίσει την κατρακύλα των εσόδων.
Κι αυτό γιατί:
• όσο πετυχημένη και να είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής, τα έσοδα κάμπτονται σε περίοδο ύφεσης αναλογικά με την μείωση των εξόδων.
• όταν ο ιδιωτικός τομέας στενάζει υπό το βάρος σταθερά μειούμενης ζήτησης, οι όποιες επιτυχίες στην συλλογή απλήρωτων φόρων παρασύρονται από την καταιγιστική ύφεση που προκαλεί η μείωση των δημόσιων δαπανών.
• η αύξηση του ΦΠΑ και των υπόλοιπων έμμεσων φόρων, οδηγεί την οικονομία σε στασιμοπληθωρισμό (συνδυασμό αυξανόμενης ανεργίας και τιμών) - τον μεγαλύτερο εχθρό της καταπολέμησης του ελλείμματος, καθώς σε συνθήκες στασιμοπληθωρισμού μειώνονται και οι φόροι εισοδήματος (λόγω της μειούμενης απασχόλησης) αλλά και οι φόροι κατανάλωσης (καθώς η κίνηση στην αγορά πέφτει θύμα των υψηλότερων τιμών).
Πολλοί με ρώτησαν: Καλά, και πως είσαι σίγουρος για τα παραπάνω; Η απάντηση απλή: Δεν έχει υπάρξει ούτε μια περίπτωση στην παγκόσμια οικονομική ιστορία όπου, σε καιρό γενικευμένης ύφεσης, η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική πέτυχε να μειώσει το έλλειμμα πραγματικά. Προκαλώ όποιον γνωρίζει μία τέτοια περίπτωση να μου το πει και υπόσχομαι ότι θα δηλώσω δημόσια συγγνώμη.
Βέβαια, πολλές χώρες μείωσαν τα ελλείμματά τους με επιτυχία (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, στην περίοδο 1995-2000). Εντυπωσιακότερες στον τομέα αυτό ήταν οι επιδόσεις της Σουηδίας και του Καναδά στην δεκαετία του 1990. Όμως, σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, οι περικοπές στις δημόσιες δαπάνες (αν και μεγάλες) έγιναν σε περίοδο ραγδαίας ανάπτυξης του διεθνούς εμπορίου και ποτέ σε περίοδο συρρίκνωσης του εγχώριου ΑΕΠ και αναιμικής ανάπτυξης εκτός των τειχών. Να το πω απλά: Αν οι περικοπές που έκαναν οι κυβερνήσεις της Σουηδίας και του Καναδά είχαν γίνει σε περίοδο σαν την σημερινή (με το ΑΕΠ των χωρών αυτών να μειώνεται όσο μειώνεται σήμερα το δικό μας) και σε διεθνές περιβάλλον ύφεσης και αβεβαιότητας, τα ελλείμματά τους θα είχαν αυξηθεί. Ο λόγος που μειώθηκαν ήταν ότι ο ιδιωτικός τους τομέας (και ιδίως ο εξαγωγικός) εκμεταλλεύτηκαν την ανοδική τάση της οικονομίας και έτσι αναπλήρωσαν το κενό συνολικής ζήτησης που δημιούργησαν οι περικοπές κρατικών εξόδων.


Θα μπορούσε να είναι η Ελλάδα του 2010 η εξαίρεση; Δεν το αποκλείω. Όμως όχι για τους λόγους που έχουμε ακούσει ως τώρα. Ακούσαμε να λέγεται ότι "υπάρχει πολύ λίπος που μπορεί να χαθεί χωρίς σημαντικές απώλειες". Το ότι υπάρχει πράγματι "λίπος" πολύ δεν το αμφισβητεί κανείς. Αν όμως ακόμα και αυτό το απεχθές λίπος αφαιρεθεί σε περίοδο ύφεσης, θα συνεισφέρει στην μεγέθυνση της... ύφεσης. Μπορεί για λόγους ισονομίας, ηθικής, δεοντολογίας κλπ να πρέπει να το αφαιρέσουμε με χειρουργική ακρίβεια όμως δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες: Η αφαίρεσή του δεν θα αυξήσει την οικονομική δραστηριότητα την ώρα που η οικονομική δραστηριότητα φθίνει.
Ακούσαμε ακόμα να λέγεται ότι "η αύξηση της ανταγωνιστικότητας που θα επιφέρει το άνοιγμα των επαγγελμάτων θα οδηγήσει σε επενδύσεις, μείωση τιμών και ανάπτυξη". Απαντώ: Δεν υπάρχει καμία ένδειξη από την διεθνή εμπειρία ότι η απορύθμιση μιας ελεγχόμενης αγοράς, ή περισσότερων, οδήγησε ποτέ στην αύξηση της ζήτησης σε περίοδο κρίσης.* Αν θέλετε να συζητήσουμε τα υπέρ και τα κατά της ρύθμισης και της απορρύθμισης των αγορών, βεβαίως και να το κάνουμε, περίπτωση προς περίπτωση (καθώς μία πολιτική που μπορεί να βελτιώνει την κατάσταση στον τομέα των συμβολαιογράφων δεν είναι αναγκαστικά η βέλτιστη πολιτική στον χώρο της ενέργειας). Αυτό όμως που σε καμία περίπτωση δεν πείθει είναι το επιχείρημα ότι η Ελλάδα θα γίνει η εξαίρεση του κανόνα μέσα από την απορρύθμιση των αγορών.
Εν απουσία πειστικών λόγων για τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση θα πετύχει το ακατόρθωτο (καταφέρνοντας να μειώσει τα ελλείμματα σε βάθος χρόνου μέσω μιας επιθετικής περιοριστικής πολιτικής εν καιρώ κρίσης) η μόνη λογική πρόβλεψη είναι ότι, όσο πιο αυστηρά και "σωστά" εφαρμόζεται το Μνημόνιο στο τομέα των κρατικών δαπανών (εξόδων), τόσο τα φορολογικά έσοδα του κράτους θα υστερούν σε σχέση με τις προβλέψεις του Μνημονίου.
Πρόσφατα εμφανίστηκαν και νέα στοιχεία από τις ΗΠΑ που ενισχύουν αυτό το συμπέρασμα. Αφορούν τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, από την ανάπτυξη της οποίας θα εξαρτηθούν σε πολύ μεγάλο βαθμό οι δικές μας τύχες. Σας θυμίζω ότι οι "προβλέψεις" του Μνημονίου και της ελληνικής κυβέρνησης για την ελληνική οικονομία βασίζονται (όπως όλες οι προβλέψεις) σε συγκεκριμένες παραδοχές για το διεθνές περιβάλλον. Μία βασική παραδοχή τους είναι ότι η διεθνής ζήτηση θα αυξηθεί το 2010 σε σχέση με το 2009 και το 2011 ακόμα περισσότερο σε σχέση με το 2010. Όσο για το 2012, το Πρόγραμμα προβλέπει θεαματική παγκόσμια ανάπτυξη. Αν και δεν το αναφέρει ρητά, ο αναγνώστης του Μνημονίου καταλαβαίνει από τα συμφραζόμενα ότι μία αποτυχία της διεθνούς ζήτησης να αυξηθεί την περίοδο 2010-2012 θα ανέτρεπε το όλο Πρόγραμμα για την Ελλάδα. Δυστυχώς, τα μαντάτα δεν είναι καλά ούτε για τον Kόσμο ούτε για το Μνημόνιο.
Δεδομένου ότι η διεθνής οικονομία δεν πρόκειται να μπει στον δρόμο της επιθυμητής ανάπτυξης αν δεν συνέλθει η Αμερικανική αγορά εργασίας, όλα τα μάτια πρέπει να είναι στραμμένα στην άλλη μεριά του Ατλαντικού. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει ότι η βασική παραδοχή του Μνημονίου, ότι δηλαδή η κρίση μας ακολουθεί την ίδια λίγο-πολύ πορεία που ακολούθησαν προηγούμενες κρίσεις, βρίσκεται κυριολεκτικά στον αέρα. Οι καμπύλες που βλέπετε λένε μια απλή ιστορία. Κάθε μία αφορά μια διαφορετική οικονομική κρίση και είναι τοποθετημένες η μία πάνω στην άλλη έτσι ώστε να μπορείτε να διακρίνετε πόσο βαθειά ήταν η κάθε κρίση και πόσο γρήγορα συνήλθε η Αμερικανική αγορά εργασίας από την συγκεκριμένη κρίση.

Ας πάρουμε την μπλε καμπύλη που αφορά την κρίση του 1974, ακριβώς μετά την πρώτη πετρελαϊκή κρίση. Όπως βλέπετε, η κρίση αυτή "απορροφήθηκε" από τον Αμερικανικό καπιταλισμό μέσα σε 14 περίπου μήνες. Αντίθετα, η κρίση του 1981 (μωβ καμπύλη) ήταν βαθύτερη και χρειάστηκε 28 μήνες για να "απορροφηθεί". Του 1990 (μαύρη καμπύλη) ήταν πιο βραδυφλεγής αλλά και πιο ήπια. Τέλος, η κρίση της λεγόμενης "Νέας Οικονομίας" του 2001 (καφέ καμπύλη) ήταν λιγότερο ήπια και περισσότερο επίμονη. Όμως, τώρα ρίξτε μια ματιά στην κόκκινη καμπύλη, στην δική μας κρίση: Εντυπωσιάζει όχι μόνο το βάθος της και η επιμονή της αλλά και το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες πήρε και πάλι την κατιούσα.
Είναι εύκολο να δείξει κανείς ότι το Πρόγραμμα της τρόικας για την Ελλάδα στηρίζεται στην πρόβλεψη ότι η κόκκινη αυτή γραμμή έπρεπε να έχει αρχίσει να ανεβαίνει έντονα και αποφασιστικά από τον 18ο μήνα και σήμερα να έχει φτάσει στο -2% (από το -5,7% που βρίσκεται τώρα). Με άλλα λόγια, το σκηνικό έχει αλλάξει και οι προβλέψεις στις οποίες βασίζεται το Μνημόνιο έχουν ανατραπεί εκ των πραγμάτων.
Ερώτημα: Οι κύριοι και οι κυρίες της τρόικας τα γνωρίζουν αυτά; Γνωρίζουν τι ποιούν όταν έρχονται στην Αθήνα να επιβάλουν τις πολιτικές τους; Αν τα γνωρίζουν, θα περίμενε κανείς να μας δώσουν ένα αναθεωρημένο Μνημόνιο, με αναθεωρημένα στοιχεία, νέες προβλέψεις και νέες προτάσεις για το πως θα καταφέρουμε να αποπληρώσουμε τα δάνειά μας σε αυτήν και στους υπόλοιπους δανειστές μας. Γιατί δεν το κάνουν, αλλά αντίθετα πορεύονται λές και όλα τα αρχικά τους στοιχεία έχουν επιβεβαιωθεί;
Τρεις εναλλακτικές απαντήσεις μπορώ να σκεφτώ. Η πρώτη είναι ότι δεν γνωρίζουν τι ποιούν και λόγω ενός κολλήματος με τα αρχικά τους στοιχεία και προβλέψεις εμμένουν στις ίδιες πολιτικές. Η δεύτερη είναι ότι εκείνοι γνωρίζουν ακριβώς τι ποιούν και ότι εγώ δεν ξέρω τι μου γίνεται. Η τρίτη είναι ότι γνωρίζουν ακριβώς αυτά που λέω, καταλαβαίνουν ότι το Πρόγραμμα δεν "βγαίνει" με τις ακολουθούμενες πολιτικές, ξέρουν καλά ότι το χρέος μας θα αναδιαρθρωθεί σε ένα-δύο χρόνια (ανάλογα με το πότε θα τους συμφέρει η σχετική ανακοίνωση), έχουν ήδη σχεδιάσει τον τρόπο με τον οποίο οι Γερμανικές και Γαλλικές τράπεζες θα αποζημιωθούν, και χρησιμοποιούν την περίοδο αυτή για να εξυπηρετήσουν άλλους σκοπούς - σκοπούς που δεν αναφέρονται στο Μνημόνιο και έχουν να κάνουν με την αναδιανομή της ελληνικής πίτας μεταξύ μεγάλων (γερμανικών αλλά και γαλλικών) εταιρειών (ιδίως στον χώρο της ενέργειας).
Επειδή την πρώτη εναλλακτική απάντηση την απορρίπτω άνευ σχολίου, μένω με τις υπόλοιπες δύο και εύχομαι να ισχύει η δεύτερη: να μην ξέρω τι μου γίνεται. Πολύ φοβάμαι όμως ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει και ότι εκείνοι γνωρίζουν πολύ καλά τι ποιούν.
(*) Υπάρχει μία τέτοια περίπτωση μόνο, η οποία όμως δεν μας αφορά: Η απορρύθμιση των χρηματαγορών στο Λονδίνο το 1983. Μια απορρύθμιση που πέτυχε να αυξήσει την επίσημη ανάπτυξη στην βάση της "άνθησης" του χρηματοπιστωτικού τομέα. Όταν βέβαια ο τομέας αυτός κατέρρευσε το 2008, επέστρεψε την Βρετανία στην μέγγενη των τεράστιων ελλειμμάτων. Αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση που δεν αφορά την δική μας, σημερινή, κατάσταση.

Σύνδρομο της άδειας φωλιάς.

ΛΟΝΔΙΝΟ Μέχρι πρότινος κυριαρχούσε η αντίληψη ότι όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και φεύγουν από το σπίτι για σπουδές, για να ζήσουν μόνα τους ή να παντρευτούν, οι γονείς βίωναν το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς»: ένιωθαν μόνοι και λυπημένοι και φοβούνταν ότι έπαυαν να είναι χρήσιμοι. Πολυάριθμες μελέτες έχουν γίνει με σκοπό να προετοιμάσουν τους γονείς για την ημέρα που το «πουλάκι» τους θα ανοίξει τα φτερά του.

Σύμφωνα όμως με νέα βρετανική έρευνα, αφότου περάσουν οι πρώτες δύσκολες εβδομάδες το ζευγάρι μάλλον αρχίζει να πανηγυρίζει για τη νέα του ζωή. Βλέπει τα οικονομικά του να βελτιώνονται, νιώθει περισσότερη ανεξαρτησία και διάθεση για ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις σημειώνεται και αναζωπύρωση της ερωτικής έλξης μεταξύ των δύο συζύγων που ξαφνικά αρχίζουν να ζουν χωρίς την καθημερινή έγνοια των «βλασταριών» τους.

Οπως απέδειξε η δημοσκόπηση για λογαριασμό της βρετανικής εταιρείας εύρεσης κατοικίας για φοιτητές «Unite» το 84% των γονέων δηλώνει ότι η ζωή του βελτιώθηκε και πήρε... παράταση από τότε που τα παιδιά έφυγαν από το σπίτι. Οι σύζυγοι διέθεταν πλέον περισσότερο προσωπικό χρόνο ο ένας για τον άλλο διότι, για παράδειγμα, δεν ήταν πλέον αναγκασμένοι να μαγειρεύουν, να καθαρίζουν τα δωμάτια των παιδιών τους ή να ασχολούνται με τα ρούχα τους. Πολλοί γονείς ανακάλυψαν πάλι τη σχέση τους και δήλωσαν ότι από τότε που έμειναν μόνοι νιώθουν δέκα χρόνια νεότεροι, ενώ όσοι δεν χρειάστηκε να συνεχίζουν να συντηρούν οικονομικά τα παιδιά τους έγιναν κατά μέσον όρο 720 ευρώ πλουσιότεροι.

Κουνώντας το μαντίλι στα παιδιά τους φαίνεται ότι δημιούργησαν περισσότερο χώρο στη ζωή τους για φίλους και όπως αποκαλύπτει η έρευνα διεύρυναν τον κύκλο των γνωριμιών κατά περίπου πέντε άτομα.

Ο επιπλέον χρόνος και τα επιπλέον χρήματα αύξησαν τις κοινωνικές τους εξόδους κάνοντάς τες τρεις φορές πιο συχνές ανά εβδομάδα.

Επίσης μένοντας μόνοι απέκτησαν την τάση να αναζητούν νέες εμπειρίες. Μάλιστα για τους μισούς από τους συμμετέχοντες στην έρευνα το «ξανάνιωμα» ήταν τέτοιο που δήλωσαν ότι θα επιθυμούσαν να ασχοληθούν με κάποιο ριψοκίνδυνο χόμπι, όπως σνόουμπορντ, ράφτινγκ ή μπάντζι τζάμπινγκ.

Παρ΄ όλα αυτά οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η αποχώρηση των παιδιών από την πατρική εστία δεν είναι για όλους τόσο ευχάριστη εμπειρία και είναι πολλοί εκείνοι που υποφέρουν όταν αποχωρίζονται τα τέκνα τους. Το «σύνδρομο της άδειας φωλιάς» είναι ευρέως αναγνωρισμένο από ψυχολόγους. Αν το ζευγάρι δεν έχει μια σταθερή, ουσιαστική σχέση που δεν στηρίζεται αποκλειστικά στην κοινή έγνοια των δύο συζύγων για το μεγάλωμα και την ευτυχία των παιδιών τους, μπορεί να οδηγήσει στο διαζύγιο, στην κατάθλιψη και στον αλκοολισμό.

Οι ψυχολόγοι συνιστούν την προετοιμασία των γονιών για την ημέρα που θα κοπεί οριστικά ο ομφάλιος λώρος και αντί για το τέλος μιας εποχής όπου θεωρούσαν τον εαυτό τους χρήσιμο και απαραίτητο να τη δουν ως ευκαιρία για νέα ξεκινήματα.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=347811&dt=10/08/2010#ixzz0wC2KqN3B

Ekobanken: Η εναλλακτική τράπεζα.

Ekobanken: Η εναλλακτική τράπεζα
Αύξηση κερδών εν μέσω κρίσης και άψογο κοινωνικό και οικολογικό προφίλ χαρακτηρίζουν την Ekobanken· τη μικρή σουηδική συνεταιριστική τράπεζα, όπου οι καταθέτες επιλέγουν πώς θα επενδυθούν τα χρήματά τους.

Της ΤΟΥΣΑΣ ΖΑΠΠΑ

Θα μπορούσε να είναι η λύση στην οικονομική κρίση ή υπόδειγμα εναλλακτικής επενδυτικής επιχείρησης. Θα μπορούσε επίσης να είναι πρότυπο οικολογικής συμπεριφοράς ή κοινωνικής προσφοράς. Το σίγουρο είναι ότι μια τράπεζα, που στον ισολογισμό της δημοσιεύει και το οικολογικό της αποτύπωμα (εκπομπές CO2), είναι αναμφίβολα διαφορετική. Η Ekobanken, που δημιουργήθηκε το 1998 και λειτουργεί ως συνεταιριστική με 1.300 μέλη, είναι ακριβώς ό,τι υποδηλώνει το όνομά της: μια τράπεζα που δίνει δάνεια μόνο για οικολογικά ή κοινωνικά δίκαια προγράμματα. Και παρόλο που το μέγεθός της είναι μικρό σε σχέση με άλλα τραπεζικά μεγαθήρια, εκείνο που την καθιστά άξια σχολιασμού είναι ότι όχι μόνο δεν έχει πληγεί από τη διεθνή οικονομική κρίση, αλλά κάθε χρόνο αυξάνει συστηματικά τα κέρδη της σε ποσοστό 15 έως 20%! Μια αξιοζήλευτη άνοδο που δικαιολογείται, σύμφωνα με τον αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλό της Kristoffer Luthi, «πρώτον, επειδή ο κόσμος νιώθει ανασφάλεια για τις καταθέσεις που έχει στις άλλες τράπεζες. Και, δεύτερον, επειδή κάποιοι έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται τι συμβαίνει με τα χρήματά τους: πώς τα διαχειρίζονται και τι κάνουν με αυτά».

Πάνω από όλα το κοινό καλό

Στην προκειμένη περίπτωση, η τοποθέτηση των χρημάτων της Ekobanken σε μετοχές, ομόλογα και τίτλους εταιρειών που προβάλλουν κοινωνικές, πολιτικές και περιβαλλοντικές ευαισθησίες, είναι μια επένδυση που αποδίδει. Και σύμφωνα με το στέλεχός της, «το θέμα δεν είναι απλώς να έχεις αίσθηση της οικονομίας και να γνωρίζεις πώς να διαχειρίζεσαι έναν χρηματοοικονομικό οργανισμό. Πρόκειται για κάτι πολύ περισσότερο από αυτό: είναι να αλλάζεις το μυαλό των ανθρώπων, να αλλάζεις την αίσθηση του χρήματος και να είσαι μια φωνή στην κοινωνία που δείχνει ότι είναι δυνατόν να διαφοροποιήσεις τα πράγματα».

Και όπως τονίζει, «το πιο σημαντικό και ταυτόχρονα πιο απλό για μια τράπεζα είναι να έχεις επίγνωση ότι διαχειρίζεσαι τα λεφτά άλλων ανθρώπων, όχι τα δικά σου. Γι' αυτό και υπάρχει απόλυτη διαφάνεια προς τους καταθέτες». Συγκεκριμένα, ο απολογισμός κάθε χρονιάς εξηγεί το σκεπτικό με το οποίο χορηγήθηκαν τα δάνεια, δίνει σχέδια, φωτογραφίες και παραδείγματα προγραμμάτων που έχουν υλοποιηθεί και δημοσιεύει τον πλήρη κατάλογο με τα χρηματικά ποσά και τους δανειοδοτούμενους. Πέρα από αυτό, ο κάθε καταθέτης -που είναι συνήθως και μέλος της συνεταιριστικής τράπεζας- έχει δικαίωμα να επιλέξει το σκοπό για τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματά του- το πού δηλαδή θα επενδυθούν. Με αυτό τον τρόπο, επηρεάζει τον τρόπο διαχείρισης των οικονομιών του, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται η τράπεζα.

Η άλλη πρόταση

Τα κεντρικά γραφεία της βρίσκονται σε ένα -πρώην- αγρόκτημα 50 χλμ. έξω από τη Στοκχόλμη, στο γραφικό χωριό Jama (με 700 κατοίκους). Με προσωπικό υψηλού επιπέδου, η Ekobanken έχει επαφές με αντίστοιχες «ηθικές» τράπεζες σε Νορβηγία, Δανία, Γερμανία, Ολλανδία, Μεγάλη Βρετανία και Ισπανία. Τα δάνεια που δίνει αφορούν κυρίως Σουηδούς πολίτες, αν και υπάρχουν και κάποια προγράμματα στο εξωτερικό. Oσο για τις χρηματοδοτήσεις της, αυτές ποικίλλουν: μπορεί να αφορούν ένα αγρόκτημα βιολογικών προϊόντων, μια εταιρεία οικολογικών ρούχων, ένα σχολείο σε μια κοινότητα μέχρι ένα βιολογικό αρτοποιείο, μια βιοδυναμική φάρμα, μια εταιρεία συσκευών εξοικονόμησης ενέργειας ή ακόμη κι ένα ιατρείο.

Πού πηγαίνουν τα χρήματα

H Ekobanken, που δουλεύει με πολύ χαμηλό κέρδος, μόλις 2,2%, δεν στηρίζεται στη διατραπεζική αγορά, αλλα στις καταθέσεις των πελατών της. Το ποσό αυτό, που το 2009 άγγιξε τα 39 εκατ. ευρώ, χρησιμοποιείται για να χρηματοδοτηθούν οργανώσεις και μεμονωμένα άτομα, που έχουν έναν οικολογικό ή κοινωνικό σκοπό. Γι' αυτό και η τράπεζα έχει ήδη δημιουργήσει τομείς στους οποίους εντάσσεται το κάθε δάνειο. Οι τομείς αυτοί είναι:
Οικολογία: Δάνεια για εναλλακτικές μορφές ενέργειας, οικολογική και βιοδυναμική γεωργία, έρευνα και άλλα περιβαλλοντικά έργα.
Υγεία: Χρηματοδοτούνται προγράμματα φροντίδας ηλικιωμένων ή ατόμων με ειδικές ανάγκες, εναλλακτική ιατρική, κοινωνικά προγράμματα κ.λπ.
Παιδιά και νέα γενιά: Για ανεξάρτητα ή ειδικά σχολεία, οργανώσεις για παιδιά, ξενώνες νεότητας κ.λπ.
Πολιτισμός: Καλλιτεχνικά σχέδια, σχολεία, επιμόρφωση ενηλίκων κ.λπ.

Πληροφορίες: www.ekobanken.se

καπιταληστρική εκμετάλλευση

Οι κρυφές όψεις της καπιταληστρικής εκμετάλλευσης

Γράφει ο Greek Rider

Υποστηρίζω την πλήρη απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων για τους εξής λόγους και με την εξής λογική:

1) Ο Βάλερστάιν είχε προτείνει ως στρατηγική να παίρνουμε τα αιτήματα των φιλελευθέρων στην κυριολεκτική τους βάση τραβώντας τα μέχρι τα άκρα ώστε να αποκαλυφθεί στο τέλος ότι οι φιλελεύθεροι δεν είναι και τόσο αθώοι όσο εμφανίζονται.

Δηλαδή, μιλάνε αυτοί για ισότητα και ίσα δικαιώματα; Να λέμε εμείς ισότητα και ένταξη των μεταναστών. Λένε αυτοί λιγότερο κράτος επειδή έμμεσα θέλουν να ευνοήσουν κάποια λόμπι; Να λέμε εμείς ανταγωνισμός των μεγάλων επιχειρήσεων μέχρι τελικής πτώσεως (σημείωση: Αν υπήρχε πραγματικά ελεύθερος ανταγωνισμός οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν από τον αλληλοσπαραγμό και τις μειώσεις τιμών). Λένε αυτοί για θυσίες όλων; Να πούμε ναι, να βρεθεί όμως τρόπος να δώσουν και οι πλούσιοι το ίδιο ποσοστό του πραγματικού εισοδήματός τους που δίνουν και οι φτωχοί.

Λένε αυτοί για άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων; Να πούμε εμείς ναι στο άνοιγμα, αλλά για όλους, όχι μόνο για τις μεγάλες εταιρείες ή τα καρτέλ. Ή αν αυτοί λένε ναι στο άνοιγμα για όλους, να πούμε εμείς με ίσους όμως όρους....2) Σε μια κομμουνιστική κοινωνία θα επιτρεπόταν τόσα αποκλειστικά προνόμια κλειστών επαγγελμάτων φαρμακοποιών, συμβολαιογράφων, φορτηγών κτλ; Είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσα προαπαιτούμενα στο να κάνει κάποιος ένα επάγγελμα και στο δικαίωμα για εργασία; Όσο δυσκολότερο είναι κάποιος να ενταχθεί σε έναν κλάδο τόσο περισσότερο εξωθείται στην εξοντωτική υπαλληλική εκμετάλλευση. Κάθε άνθρωπος θα πρέπει να έχει τουλάχιστον τη δυνατότητα και τις ευκαιρίες να μπορεί να γίνει αυτόνομος παραγωγός. Το σωστό θα ήταν να πούμε ότι όχι δεν δεχόμαστε αυτά τα ειδικά προνόμια, ταυτόχρονα όμως δεν δεχόμαστε και κανένα ειδικό προνόμιο κανενός, πλήρης ισότητα για όλους.

3) Δεν καταλαβαίνω σε τι διαφέρουν όλοι αυτοί που προνομιακά ασκούν ένα κλειστό επάγγελμα, από έναν κλασικό κεφαλαιοκράτη. Πέρα του ότι δεν το θεωρώ τίμιο, όλοι αυτοί οι επαγγελματίες έχουν γίνει πάμπλουτοι, κάτι που αποδεικνύει το ότι εκμεταλλεύονται κάποιους με πολύ άσχημους τρόπους όπως και οι κλασικοί κεφαλαιοκράτες. Οι κεφαλαιοκράτες εκμεταλλεύονται τους εργαζόμενους και όσοι ασκούν με προνομιακό τρόπο κάποιο κλειστό επάγγελμα εκμεταλλεύονται τους άνεργους και όσους δεν μπορούν να μπουν στο επάγγελμά τους εύκολα και με ίσους όρους.

Στο θέμα αυτό είχα αναφέρει και παλαιότερα ότι θα πρέπει να θεσπιστούν από κάθε πραγματικά δημοκρατική κυβέρνηση, όχι μόνο ή απλή απελευθέρωση των επαγγελμάτων με τον τρόπο που περιέγραψα παραπάνω, αλλά επιπλέον τρόποι εκμάθησης επαγγελμάτων και μεταφοράς όχι μόνο δικαιωμάτων στη δουλειά αλλά και επίσημων τρόπων εκμάθησης, γνώσης και τεχνογνωσίας.

Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να επιτρέπεται να κρατάει την γνώση και την τεχνογνωσία του γι' αυτόν τον ίδιο αλλά να είναι κοινωνικό κτήμα που να την υπερασπιζόμαστε έμπρακτα με τις κοινωνικές μας δομές. Για παράδειγμα, σήμερα οι άνεργοι και οι αποκλεισμένοι (και είναι πολλοί αυτοί), ούτε γνώση έχουν ούτε και τεχνογνωσία, και αυτό γιατί οι επαγγελματικές σχολές είναι διαλυμένες, αλλά και ούτε τους επιτρέπει εύκολα η νομοθεσία να κάνουν μια δουλειά. Τι να κάνουν λοιπόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι εκτός από το να αρχίσουν να πετάνε πέτρες; Η κουλτούρα του δικαιώματος στην πατέντα, η κουλτούρα του δικαιώματος στην αποκλειστική χρήση, η κουλτούρα του δικαιώματος στην μη πρόσβαση στην ισότιμη μάθηση, είναι καπιταλιστικές πατέντες του καθεστώτος.

4) Όλο αυτό το παραμύθι με τις προνομιακές άδειες κάθε επαγγέλματος είναι και μια γελοία διαχρονική κομματική αθλιότητα. Όποιος φτωχός ή μη φτωχός έχει βύσμα μπορεί να πάρει και μια άδεια να πουλάει προϊόντα στις λαϊκές αγορές ή άδεια περιπτέρου, ή άδεια ΠΡΟΠΟ ή άδεια δεν ξέρω εγώ τι άλλο. Δεν ήταν μόνο δηλαδή οι βυσματικοί διορισμοί στο δημόσιο αλλά και οι βυσματικές άδειες που πολλές φορές αποτελούν την θεσμοθέτηση ενός κομματικού και διεφθαρμένου καπιταλιστικού πατερναλισμού των βυσμάτων και των ημετέρων. Και ενώ πολλές φτωχές οικογένειες σώθηκαν με την παραχώρηση μιας τέτοιας πάσης φύσεως άδειας προνομιακού επαγγέλματος (στηρίζοντας την διαχρονική κομματική διαφθορά), άλλες τόσες οικογένειες με πιο μεγάλη ανάγκη και χωρίς κανένα άλλοθι, αδικήθηκαν γιατί δεν είχαν βύσμα.

Σε αυτά τα θέματα πάντοτε θαύμαζα την στάση του Μ. Αλέξανδρου όταν περνούσαν την έρημο που του έφεραν λίγο νερό να πιει και αυτός το έχυσε στην άμμο, υπονοώντας ότι είτε θα πεθάνουμε όλοι μαζί, είτε θα ζήσουμε όλοι μαζί. Και αυτό το χαρακτηριστικό είναι το κύριο χαρακτηριστικό που λείπει σήμερα από την κοινωνία μας, η στοιχειώδης αλληλεγγύη (πέρα από την πραγματική ηγεσία που διαπνέεται από τέτοιες αξίες). Έτσι ενώ φαίνεται ότι κάποιοι, έστω και λίγοι, γλιτώνουν από την φτώχεια τους, στην ουσία η έλλειψη λογοδοσίας και αλληλεγγύης που δημιουργείται πάνω στο κενό της δικαιοσύνης, αποτελεί το προαπαιτούμενο θεμέλιο για να σταθεί κάθε νεοφιλελεύθερη κοινωνία χωρίς κανένα φραγμό συνολικού ξεπουλήματος.

5) Και για να το τραβήξω και λίγο στα άκρα θα πω και το εξής: Πιστεύω ότι κακώς είναι ρυθμισμένα και τόσα επαγγέλματα με τόσο αυστηρούς εκπαιδευτικούς-ακαδημαϊκούς όρους. Πέρα από ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. γιατροί, πολιτικοί μηχανικοί και ίσως κάποιους ελάχιστους άλλους με τεράστια σημασία για τις ζωές μας), δεν μπορώ με τίποτα να δεχτώ ότι πρέπει κάποιος, για να κάνει ένα επάγγελμα, να έχει α) συγκεκριμένα πτυχία και β) να είναι και αναγνωρισμένα από το διεφθαρμένο ελληνικό κωλοχανείο και τις ελληνικές δυσλεκτικές υπηρεσίες του.Αυτό που λέω δεν αφορά εμένα που έχω αναγνωρισμένα πτυχία από το κράτος και το σύστημα με ευνοεί. Έτσι όμως χάνονται άνθρωποι με μεγάλα ταλέντα και αδικούνται άλλοι κυρίως φτωχότερων στρωμάτων που δεν είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν αυτά τα πτυχία ή δεν μπορούν να έχουν δεύτερες ευκαιρίες ή να αλλάξουν καριέρες. Νομίζω ότι ακόμη και τα "fake diplomas" που δίνουν από το ίντερνετ κάποιοι επιτήδειοι, είναι πιο πετυχημένο και δίκαιο μοντέλο από την εξαναγκαστική βούλα στο μέτωπο που επιδιώκει να σου βάλει το κράτος δίνοντάς σου "πάσο" στη ζωή με γραφειοκρατικά και άδικα κριτήρια.

Αίγινα.

Ντόρα Μπακοπούλου
Πιανίστρια,

« Η σχέση μου με την Αίγινα είναι ιδιαίτερη από τότε που ήμουν ακόμη παιδί. Η μητέρα μου λάτρευε το νησί και τη συνόδευα στις συχνές επισκέψεις της. Ημουν, θυμάμαι, πέντε-έξι ετών και με έπαιρνε μαζί της στις συναντήσεις με τις φίλες της. Ομορφες εποχές, γεμάτες γλύκα, γεύσεις και αρώματα... Αργότερα, όταν πια μεγάλωσα, επισκεπτόμουν με τη σειρά μου μια δι κή μου φίλη, τη γνωστή ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, σε ένα θαυμάσιο σπίτι που έχει στο νησί μέσα σε έναν τεράστιο κήπο με φιστικιές. Και σε αυτή την περίπτωση οι αναμνήσεις είναι πολλές αλλά θα τις συνοψίσω σε μία μόνο φράση: ατέλειωτες κουβέντες και πολύ ποδήλατο. Αλλωστε η Αίγινα είναι τόσο κοντά στην Αθήνα και τόσο εύκολο να φτάσει κανείς... Οταν, δε, τη γνωρίσεις, δύσκολα μπορείς να της αντισταθείς.

Εδώ και οκτώ χρόνια έχω αποκτήσει τον δικό μου παράδεισο στην Αίγινα. Ενα σπίτι με μαγευτική θέα στην περιοχή Βροχεία. Το ακίνητο αυτό ανήκε στον αδελφό της Ρένας Βλαχοπούλου, της αγαπημένης ηθοποιού. Ενας φίλος μου μου πρότεινε να πάω να το δω όταν έμαθε ότι διατίθεται προς πώληση. Πήγα, λοιπόν, και όταν μπήκα μέσα, το ηλιοβασίλεμα που αντίκρισα από τη βεράντα με μάγεψε, με καθήλωσε θα τολμούσα να πω. Κυριολεκτικά σας μιλώ, τα ΄χασα από την ομορφιά. Το ερωτεύτηκα αμέσως αυτό το σπίτι και δεν σας κρύβω ότι πάλεψα για να το αποκτήσω. Τελικά τα κατάφερα κι αισθάνομαι ευτυχής.

Το σπίτι αυτό στα Βροχεία έγινε το καταφύγιό μου. Τον χειμώνα, να πω την αλήθεια, δεν πηγαίνω τόσο τακτικά. Ωστόσο, από την άνοιξη και μετά, λίγα είναι τα Σαββατοκύριακα που δεν θα με βρείτε εδώ. Το καλοκαίρι, δε, ανάμεσα στον Ιούνιο και τα τέλη Σεπτεμβρίου, ζω σταθερά στο νησί. Κλείνω το σπίτι μου στην Αθήνα και μεταφέρω το «στρατηγείο» μου στην Αίγινα. Πο λύ συχνά, όμως, πηγαίνω και το φθινόπωρο. Είναι μια εποχή του χρόνου όπου εδώ είναι πραγματική μαγεία και ο λόγος είναι συγκεκριμένος: η ομορφιά της Αίγινας έγκειται κυρίως στο φως, γι΄ αυτό και κατά καιρούς αποτέλεσε πόλο έλξης για πολύ σημαντικούς ζωγράφους όπως, για παράδειγμα, ο Γιάννης Μόραλης, στη μνήμη του οποίου είναι αφιερωμένο και το εφετινό φεστιβάλ που αρχίζει σε λίγες ημέρες, καθώς υπήρξε εξ αρχής ένθερμος φίλος και υποστηρικτής της διοργάνωσης. Η καθαρή ατμόσφαιρα σε συνδυασμό με τη θάλασσα δημιουργούν κάποια χρώματα δυσεύρετα, επιτρέψτε μου να πω, μοναδικά. Το φως της Αίγινας είναι το περίφημο εκείνο φως της Αττικής προτού καταστραφεί η ατμόσφαιρα λόγω της ρύπανσης. Υπάρχει, βεβαίως, και η άλλη Αίγινα, αυτή της Ανατολής. Ισως όχι τόσο φωτεινή, αλλά σας διαβεβαιώ πολύ γοητευτική και ενδιαφέρουσα. Αξίζει να μπει κανείς στη διαδικασία να ανακαλύψει τα μυστικά της...

Ιδιαίτερο κεφάλαιο στο νησί είναι για μένα η κοινωνική ζωή. Εδώ έχεις τη δυνατότητα να απολαύσεις ποιότητα την οποία δυστυχώς δεν μπορείς, πλέον, να έχεις στην Αθήνα. Οι άνθρωποι είναι πιο άνετοι, πιο χαλαροί, η ζωή κυλά σε άλλους ρυθμούς. Αποφεύγω επίτηδες να χρησιμοποιήσω τον όρο ανθρώπινη και αυτό γιατί τέτοια μπορεί να είναι η ζωή και στην Αθήνα, όταν οι άνθρωποι αγαπιούνται και υπάρχει ζεστασιά και συντροφικότητα. Ωστόσο, στο νησί έχουμε τη δυνατότητα να βλεπόμαστε. Σε ό,τι με αφορά, οι παρέες μου είναι και αιγινίτικες και αθηναϊκές. Τώρα που το σκέπτομαι, νομίζω πως είναι περισσότερο αθηναϊκές...

Μελιτζάνες ιμάμ και τηγανητά μπακαλιαράκια
[Στο σπίτι της, στα Βροχεία. Από το ανοιχτό παράθυρο το βλέμμα οδηγείται στη θάλασσα ]
Στο σπίτι της, στα Βροχεία. Από το ανοιχτό παράθυρο το βλέμμα οδηγείται στη θάλασσα
Κάθε πρωί που ξυπνώ στο σπίτι μου εδώ στην Αίγινα, μου αρέσει να απολαμβάνω τη μεγάλη έκταση με τις φιστικιές που ανοίγεται μπροστά μου. Πιο πέρα μπορώ να βλέπω τη θάλασσα. Το πιάνο που έχω στο νησί, το έχω τοποθετήσει έτσι ώστε να βλέπω μόνο θάλασσα κι αισθάνομαι πραγματικά τυχερή που μπορώ να έχω αυτή τη συνθήκη ζωής. Η καθημερινότητά μου εδώ έχει πολλές εναλλαγές αλλά και σταθερά σημεία. Τα πρωινά, ας πούμε, τα περνώ συνήθως δουλεύοντας στο πιάνο. Αργότερα, το μεσημέρι, πολύ συχνά πηγαίνω κάτω από το Δημαρχείο όπου υπάρχει το παραδοσιακό καφενείο. Εκεί οι παρέες είναι ανάμεικτες: ένα πολύχρωμο παζλ που σου δημιουργεί μια ευφορία απερίγραπτη και είναι, ταυτόχρονα, πολύ εμπνευστικό. Στο ένα τραπεζάκι, ας πούμε, μπορείς να δεις υπέρκομψες κυρίες από την Παχειά Ράχη με τα πλατύγυρα καπέλα τους, στο διπλανό μια παρέα από ψαράδες που ανταλλάσσουν τις εμπειρίες της ημέρας, πιο κει τους υπαλλήλους του ΟΤΕ που λένε κι αυτοί τα δικά τους. Μια ανάμεικτη κοινωνία, μια ελαφράδα και μια ανέμελη, ελκυστική κατάσταση η οποία αισθάνομαι ότι ασκεί γοητεία σε όλους μας. Πίνουμε παρέα τα ουζάκια μας ή τέλος πάντων, ό,τι θέλει ο καθένας, καμιά φορά έρχεται κι ο δήμαρχος και τα λέμε όλοι μαζί... Δίπλα είναι η ψαραγορά. Συχνά προμηθευόμαστε από κει τα ψάρια για το μεσημέρι ή άλλες φορές, πάλι, προτιμούμε να φάμε σε ένα ταβερνάκι εκεί κοντά που είναι όνειρο, άλλο πράγμα. Εχουμε όλοι να το λέμε για τις καταπληκτικές μελιτζάνες ιμάμ που φτιάχνει ο Γιάννης.

Προσωπικά αγαπώ πολύ κι ένα άλλο γραφικό ταβερνάκι που βρίσκεται κοντά στο σπίτι μου και φτιάχνει μοναδικά, υπέροχα τηγανητά μπακαλιαράκια. Μου αρέσει πολύ να πηγαίνω εκεί το μεσημέρι γιατί φυσά πολύ όμορφα το αεράκι και το αισθάνομαι να με χαϊδεύει απαλά. Οι άνθρωποι κάθονται ώρες πολλές και το απολαμβάνουν. Οχι σπάνια, μάλιστα, τους αρέσει να το συνδυάζουν και με το μπάνιο τους στη θάλασσα. Αν ρωτάτε τη γνώμη μου, ένα ωραίο μέρος για κολύμπι είναι απέναντι από το Μουσείο του Καπράλου. Εκεί, μεταξύ άλλων, βλέπεις συχνά μητέρες με παιδάκια. Είναι οικογενειακό νησί η Αίγινα. Μου θυμίζει έντονα την Αθήνα του ΄60 την οποία έζησα, πολύ νεαρή ακόμη, και την αναπολώ με μεγάλη νοσταλγία και γλύκα...

Οταν πια πέσει το βράδυ, οι δυνατότητες που προσφέρει το νησί για να περάσει κανείς καλά είναι κάθε άλλο παρά λίγες. Κάνουμε πολλές εξόδους. Είτε σε διάφορα όμορφα ταβερνάκια, είτε σε ένα ωραίο μέρος που παίζουν ρεμπέτικα είτε σε έναν χώρο που γίνονται θεατρικές παραστάσεις. Είναι πραγματικά πολύ χαριτωμένη όλη αυτή η ατμόσφαιρα. Αρκετά συχνά, όμως, μας αρέσει να κάνουμε και νυχτερινό μπάνιο στον Μαραθώνα όπου η θάλασσα και η παραλία ενδείκνυνται γι΄ αυτή την ώρα. Μαγική εμπειρία, αξίζει πραγματικά να τη ζήσει κανείς. Το νερό είναι τόσο καθαρό και εμπνευστικό! Συχνά, βεβαίως, η παρέα μαζεύεται σε ένα συγκεκριμένο ζαχαροπλαστείο όπου οι συζητήσεις διαρκούν ως το πρωί. Αρκετές φορές φτάνουμε στο σημείο να φύγουν οι ιδιοκτήτες και να μείνουμε μόνοι. Το μυαλό, τότε, γίνεται ανάλαφρο, επινοεί κι αυτοσχεδιάζει. Είναι έντονη, βλέπετε, η επιρροή της φύσης. Για να είμαι ειλικρινής, αισθάνομαι πως ο καιρός στην Αίγινα περνά πολύ γρήγορα. Σε ό,τι με αφορά, η διάθεσή μου αλλάζει εντυπωσιακά όταν βρίσκομαι εδώ. Ευτυχώς, όμως, έχω το πιάνο μου που με βοηθά να οργανώνομαι, αλλιώς όλη αυτή η ομορφιά νιώθω καμιά φορά ότι μπορεί να διαλύσει τον άνθρωπο, να τον κάνει να χάσει τις άμυνές του, να αφεθεί ολοκληρωτικά στη χαλάρωση και σε αυτή την αμέριμνη διάθεση.

Οσο κι αν το σκεφθώ, δεν βρίσκω κάτι που να μη μ΄ αρέσει στην Αίγινα. Ισως γιατί έχω μάθει να βλέπω μόνο αυτά που μου αρέσουν. Το νησί αυτό μου δίνει μόνο δύναμη. Είναι ένα χαρούμενο, θετικό, αν μου επιτρέπεται η λέξη, μέρος. Οι άνθρωποι, εκεί που μένω εγώ τουλάχιστον, είναι καλοπροαίρετοι κι εξυπηρετικοί, με διάθεση να συμπαρασταθούν και να βοηθήσουν σε ό,τι προκύψει και χρειαστεί. Αυτό που ίσως δεν μου αρέσει είναι ότι υπάρχουν πολλά αυτοκίνητα. Από την άλλη, πάλι, σκέπτομαι ότι ούτε η ίδια θα μπορούσα να ζήσω χωρίς αυτοκίνητο εδώ...

Τι μου προσφέρει το νησί ως καλλιτέχνιδα; Τι άλλο και τι πιο πολύτιμο από την έμπνευση, κυρίως όταν μπορώ να είμαι μόνη μου... Από την άλλη, πάλι, μου αρέσει πολύ να δέχομαι και φίλους. Ωστόσο, δεν κρύβω πως έχω απόλυτη ανάγκη να μένω μόνη με τον εαυτό μου, τις σκέψεις και τη μουσική μου. Το αν αισθάνομαι, πάντως, Αιγινίτισσα είναι δύσκολο να το απαντήσω. Προς το παρόν, είμαι νέα κάτοικος Αθηνών. Για χρόνια έμενα σε διάφορα προάστια, τώρα ζω στο Παγκράτι και αυτό είναι πιο καινούργια κατάσταση για μένα απ΄ ό,τι η Αίγινα. Παρ΄ όλα αυτά, έχω μεταφέρει τα εκλογικά μου δικαιώματα στο νησί, εδώ ψηφίζω και αυτό για λόγους που έχουν να κάνουν κυρίως με το Φεστιβάλ. Μου παρέχει ορισμένες ευκολίες...

Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artId=346429&dt=01/08/2010#ixzz0vLo6YOQP

Φωτοβολταϊκά, τα πιο φθηνά

Φωτοβολταϊκά, τα πιο φθηνά
Μικρότερο το κόστος τους από την πυρηνική ενέργεια ή την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, που καλύπτουν περίπου το 90% της παραγωγής στις ΗΠΑ «E» 31/7


Μπροστά σε μια «ιστορική καμπή» βρίσκεται ο τομέας της ενέργειας, σύμφωνα με έκθεση Αμερικανών επιστημόνων, αποσπάσματα της οποίας αναδημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς». Οπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της σχετικής έκθεσης του Πανεπιστημίου του Ντιουκ στις ΗΠΑ, για πρώτη φορά τα φωτοβολταϊκά στοιχεία για την παραγωγή ενέργειας από τον ήλιο είναι πιο φθηνά από την πυρηνική ενέργεια ή την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα.

Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία της έρευνας που επικεντρώθηκε στην πολιτεία της Βόρειας Καρολίνας, το κόστος της ενέργειας από φωτοβολταϊκά έχει πέσει στα 0,16 δολάρια ανά κιλοβατώρα! Πρόκειται για μια «ιστορική ανατροπή» σε μια πολιτεία όπου τα φωτοβολταϊκά στοιχεία αποτελούσαν πριν από μόλις λίγα χρόνια «την πιο ακριβή μορφή εναλλακτικής ενέργειας», τονίζουν οι ερευνητές.

Σημαντικό στοιχείο για τη βαρύτητα της μελέτης της αποτελεί το γεγονός πως οι επιστήμονες συνυπολόγισαν πολλούς «έμμεσους» παράγοντες ανάμεσα στους οποίους είναι η φορολογία και οι επιδοτήσεις.

Η πτώση του κόστους, όπως αναφέρουν, είναι εμφανής ακόμα και σε πολιτείες χωρίς μεγάλα ποσοστά ηλιοφάνειας. Ετσι, καταλήγουν, στις νοτιοδυτικές πολιτείες το κόστος της ηλιακής ενέργειας θα είναι ακόμη πιο χαμηλό από αυτό που υπολογίζεται στην έκθεση.

Τα στοιχεία της μελέτης, που υπογράφουν οι Τζον Μπλάκμπουμ και Σαμ Κάνινγκχαμ, δείχνουν επίσης πως τα τελευταία χρόνια το κόστος κατασκευής και λειτουργίας των πυρηνικών εργοστασίων ανεβαίνει συνεχώς, την ώρα που το αντίστοιχο κόστος εγκατάστασης των φωτοβολταϊκών στοιχείων μειώνεται. Οπως επισημαίνεται, ένας πυρηνικός αντιδραστήρας στοιχίζει περίπου 10 δισ. δολάρια, ενώ οι καθυστερήσεις στην κατασκευή του και ο επισφαλής σχεδιασμός έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους για τους φορολογουμένους πολύ πριν αρχίσει να λειτουργεί ο αντιδραστήρας.

Μείωση 50%
Αντίθετα, τα φωτοβολταϊκά στοιχεία είναι πιο φθηνά στην κατασκευή τους -το κόστος τους έχει μειωθεί κατά περίπου 50% σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία- και είναι πολύ πιο αποδοτικά. Επιπλέον, η ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση για τα φωτοβολταϊκά αποτελεί άλλον έναν παράγοντα που συμβάλλει στη σταδιακή μείωση των τιμών.

Τα συμπεράσματα της έκθεσης χαρακτηρίζονται «κρίσιμα» σε μια περίοδο κατά την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα, προσπαθεί να πείσει το κογκρέσο για τη νέα περιβαλλοντική στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα. Οπως επισημαίνεται στη νέα μελέτη, το μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας στις ΗΠΑ -συγκεκριμένα το 70% του συνόλου- παράγεται από ορυκτά καύσιμα, ενώ η συμμετοχή της πυρηνικής ενέργειας στις ανάγκες της χώρας περιορίζεται στο 20%. Ωστόσο, επισημαίνουν οι ειδικοί, η έκθεση θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη και στην Ευρώπη, όπου πολλές χώρες πραγματοποιούν νέα στροφή προς την πυρηνική ενέργεια τα τελευταία χρόνια.