Υπάρχει διέξοδος

Γρηγόρης Νικολόπουλος 10 Οκτ 2011 Όλα τα σενάρια που διακινούνται απο διεθνείς πολιτικούς, τραπεζίτες και οικονομολόγους για την κρίση, τελικά καταλήγουν σε δυο εναλλακτικά αποτελέσματα: Ή θα καταλήξει η Ελλάδα στη δραχμή, ή θα αλλάξει η νομισματική πολιτική της Ευρώπης. Ελπίζω να γίνει το δεύτερο. Δυστυχώς όμως, υπάρχει ο κίνδυνος να γίνουν και τα δυο. Δηλαδή να καταλήξει η Ελλάδα στη δραχμή και στη συνέχεια να αλλάξει η νομισματική πολιτική της Ευρώπης και να θωρακιστεί η υπόλοιπη ευρωζώνη χωρίς εμάς μέσα. Ας το δούμε πιο αναλυτικά: Αν οι ευρωπαίοι συνεχίσουν να πληρώνουν τους τόκους των ομολόγων μας αλλά δεν δεχθούν να καλύπτουν τα ελλείμματα του δημοσίου, δηλαδή αν δεν δώσουν λεφτά για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, κάποια στιγμή το δημόσιο θα σταματήσει να πληρώνει στο εσωτερικό. Αν αυτό διατηρηθεί δυο ή τρείς μήνες, τότε, εκτός του ότι θα καίγεται το Σύνταγμα, οι τράπεζες, η Τράπεζα της Ελλάδος και οι διαδηλωτές θα προσπαθούν να σπάσουν τον κλοιό των τανκς και του στρατού και να μπούν στη Βουλή, θα συμβεί και κάτι ακόμη: Οι αναλήψεις απο τις τράπεζες για να καλύψουν τις ανάγκες επιβίωσης τους οι απλήρωτοι, θα οδηγήσουν σε κατάρρευση το τραπεζικό σύστημα. Και πολύ σύντομα η Ελλάδα θα αναγκαστεί να τυπώσει χρήμα για να πληρώσει τους Ελληνες. Και επειδή δεν μπορεί να τυπώσει ευρώ, θα τυπώσει δραχμή. Έτσι θα φύγουμε απο το ευρώ. Αναγκαστικά και όχι επειδή το θέλουμε. Παρενέργειες Αν αυτό συμβεί, την επόμενη μέρα θα αρχίσουν οι Ιταλοί, οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι να σηκώνουν τα ευρώ τους απο τις τράπεζες διότι θα θεωρήσουν οτι έρχεται η σειρά τους. Αυτό θα οδηγήσει σε κατάρρευση των τραπεζικών τους συστημάτων και τελικά σε διάλυση της Ευρωζώνης. Αυτό είναι το σενάριο του τρόμου και αυτό εννοούν όσοι λένε οτι η Ελλάδα δεν μπορεί να φύγει απο το ευρώ διότι αυτό θα είχε ανυπολόγιστες καταστροφικές συνέπειες για την Ευρώπη. Αυτό εννοεί και ο Ομπάμα που πιέζει την Ευρώπη να βρεί άμεσα λύση. Ποιά είναι η λύση; Μιά και μοναδική, αυτή που ήταν απο την αρχή, παράλληλα βεβαίως με τη δημοσιονομική προσαρμογή που οπωσδήποτε πρέπει να κάνει η Ελλάδα. Να αλλάξει πολιτική η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα και να πεί οτι εγγυάται όλα τα υφιστάμενα ευρωπαικά ομόλογα υπο κάποιους ξεκάθαρους όρους και οτι απο εδώ και πέρα όλες οι ευρωπαικές χώρες θα δανείζονται με ευρωομόλογα και όχι ανεξάρτητα. Αυτό αυτομάτως θα διέκοπτε τις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ομόλογα και θα απομάκρυνε τον κίνδυνο χρεοκοπίας των ευρωπαικών τραπεζών. Εφόσον η ΕΚΤ εγγυάται τα ομόλογα, σημαίνει οτι θα πληρωθούν στη λήξη τους οπότε η κρίση χρέους τελειώνει. Παράλληλα η ΕΚΤ αποκτά δικαίως ρόλο επόπτη σε όλες τις οικονομίες αφού είναι εγγυητής του χρέους τους και μπορεί να τις πιέσει όσο θέλει μέχρι να πληρώσουν τα ομόλογα τους. Δεν σημαίνει δηλαδή η εγγύηση της ΕΚΤ οτι θα πρέπει αυτομάτως και να πληρώσει τα ομόλογα των χωρών. Θα τις πιέζει να πληρώσουν εκείνες και αν κάποια δεν μπορεί, τότε θα πληρώνει η ΕΚΤ. Υποτίμηση του Ευρώ Φυσικά, μόλις γίνει αυτό, οι αγορές θα προεξοφλήσουν οτι θα τυπωθούν πολλά ευρώ για να καλυφθούν όλα τα ευρωπαικά χρέη. Εφόσον θα τυπωθούν ευρώ, το ευρώ θα οδηγηθεί σε “διολίσθηση” δηλαδή θα υποτιμηθεί κατά εένα ποσοστό, 5, 10, 15% ανάλογα με την εκτίμηση της αγοράς. Η υποτίμηση του ευρώ οχι μόνο δεν βλάπτει, αλλά και θα ευνοήσει όλες τις ευρωπαικές χώρες που θα γίνουν πιο ανταγωνιστικές. Ενδεχομένως η υποτίμηση αυτή να φέρει και λίγο πληθωρισμό, πράγμα που δεν είναι σίγουρο εφόσον η Ευρώπη βρίσκεται σε ύφεση. Αλλά και να φέρει πληθωρισμό, αυτός και θα επιταχύνει το ρυθμό ανάπτυξης και θα μειώσει το πραγματικό χρέος. Αυτή είναι η μόνη λύση στην οποία μπορεί να καταλήξει η Ευρώπη χωρίς να διαλυθεί, χωρίς να κινδυνεύσει το τραπεζικό της σύστημα και χωρίς να καταδικαστεί σε μακροχρόνια ύφεση απο τα προγράμματα λιτότητας που προσπαθούν οι Γερμανοί να επιβάλουν σε όλους. Όλες οι άλλες “λύσεις” οδηγούν σε τεράστια οικονομική επιβάρρυνση τους ευρωπαίους φορολογούμενους και θέτουν σε κίνδυνο το ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα. Ηθικά ορθή λύση Υπάρχει και μια “ιδεολογική”, ας πούμε, βάση πίσω απο αυτή τη λύση: Οτι όλα τα ομόλογα όλων των άλλων χωρών – πλήν Ευρώπης – υποστηρίζονται απο την νομισματική πολιτική που ακολουθεί η κεντρική τους τράπεζα. Είναι δηλαδή εξασφαλισμένο οτι όποιος έχει αγγλικά ή αμερικανικά ομόλογα θα εισπράξει την ονομαστική αξία τους στη λήξη τους. Διότι αν η χώρα δεν έχει αρκετά δολάρια ή στερλίνες για να πληρώσει, θα τυπώσει και θα πληρώσει. Αυτό δεν ισχύει όπως φαίνεται στην Ευρώπη. Και αυτό είναι μια αδυναμία που πρέπει να ξεπεραστεί. Δεν μπορεί όλες οι ευρωπαικές χώρες να έχουν εκχωρήσει την νομισματική τους πολιτική στην ΕΚΤ και η ΕΚΤ να μην την ασκεί για λογαριασμό τους, πιέζοντας μόνο για σκληρότερη δημοσιονομική πειθαρχία. Η λύση αυτή ανοίγει την πόρτα και για την πραγματική οικονομική ενοποίηση δηλαδή τη δημιουργία κεντρικού Ευρωπαικού Υπουργείου Οικονομικών και κεντρικού Ευρωπαικού Προυπολογισμού. Η εγγύηση των χρεών δίνει το δικαίωμα στην Ευρώπη να παρεμβαίνει θεσμικά στην πολιτική όλων των χωρών μελών. Σήμερα η Ευρωπαική παρέμβαση στα οικονομικά μας, δεν είναι θεσμικά κατωχυρωμένη. Εκτός αυτού, όλες οι χώρες συμμετέχοντας στην ΟΝΕ εκχώρησαν το δικαίωμα τους να ασκούν νομισματική πολιτική στην ΕΚΤ. Όμως τη στιγμή αυτή η ΕΚΤ δεν ασκεί νομισματική πολιτική που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλων των χωρών της Ευρωζώνης. Ούτε καν τα συμφέροντα της Ευρωζώνης συνολικά. Πρέπει λοιπόν να την ασκήσει. Δεν νοείται η Ευρωζώνη, 15 χώρες, να μην διαθέτουν εργαλείο νομισματικής πολιτικής και να αναγκάζονται να παλεύουν μόνο με τη δημοσιονομική πολιτική καταδικάζοντας ολόκληρους λαούς σε οικονομική ανέχεια. Δυσκολίες Τι θα συμβεί τελικά με την κρίση χρέους στην Ελλάδα, ουδείς γνωρίζει. Υποτίθεται οτι οι ευρωπαίοι μας δίνουν μια “τελευταία”, όπως οι ίδιοι λένε, ευκαιρία. Όμως η συνταγή έχει ήδη αποδειχθεί λανθασμένη και οι αντοχές όλων εξαντλούνται. Και κυρίως και των ίδιων των ευρωπαίων. Διότι δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε οτι παρόλο που εμείς δεν τηρήσαμε τις υποχρεώσεις μας απο τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, ούτε αυτοί τις τήρησαν. Και αυτό είναι χειρότερο. Διότι υπέγραψαν 15 ηγέτες όλων των ευρωπαικών χωρών μια συμφωνία την οποία σήμερα αλλάζουν, επειδή όπως λένε, άλλαξαν οι συνθήκες στις αγορές. Αδιανόητο κατά τη γνώμη μου. Κατόπιν αυτού όλες οι συμφωνίες που υπογράφουν οι 15 ευρωπαίοι ηγέτες, μπορεί να αλλάζουν. Και όταν αλλάζουν οι συμφωνίες, δεν είναι συμφωνίες, είναι κουρελόχαρτα. Πιστεύω οτι τελικά η Ευρώπη θα πάει στη λύση της αλλαγής νομισματικής πολιτικής και ελπίζω να είμαστε και εμείς μέσα όταν αυτό συμβεί. Παρόλο που υπάρχουν επίσημες φωνές στις Βρυξέλλες και σε όλες τις ευρωπαικές χώρες που θεωρούν οτι το ελληνικό πρόβλημα πρέπει να “απομονωθεί” και η υπόλοιπη Ευρώπη να “θωρακιστεί”.